Ahmed Midhat Efendinin “Letâifi Rivâyât” külliyâtının sekizinci cüz’ünün birinci hikâyesinin adı (İkinci hikâye Bir Fitnekâr’dır). Ünlü muharririn en zayıf eserlerinden biri olub son kısmı İstanbulda geçen bir vak’ayı anlatır: K*** Beyefendi Ege denizi...

İkinci Abdülhamidin devrinin tulûat tiyatroları ile baloz sahnelerinin namlı kantocularından, Şamram Hanımın o zamanın halkı tarafından sevilmiş, İstanbul külhânileri, bıçkınlarından alkışlanmış bir râst kantodur, güftesi şudur: Bir güzele kardeşler ...

Topkapu Sarayında Bâbı Hümâyundan içeriye girilince, bu kapu ile ikinci büyük merâsım kapusu olan Bâbüsselâm (Orta kapu) arasındaki alan “Birinci Avlu” adını taşır. (B.: Bâbı Hümâyun; Bâbısselâm). Birinci Avluda bulanan binâlar şunlardır: bir bizans ya...

Dünyanın aydın insanlığı ve sanat âleminde Türkiyeyi ve Türk milletini pek şerefli temsil eden bir sîmâ; bu satırların yazıldığı târihde henüz bir genc kız idi; dünyanın en seçkin piyanistlerinden bir sanat dehâsı; 11 kasım 1941 de Ankarada doğdu, baba...

Nîmetşinaslık, ahbablığa, âşinâliğa sıdkü vefâ yolunda söylenir. Bu söz üzerine Üsküdarlı halk şâiri Vâsıf Hoca bir vak’a naklediyor: “1342 de (M. 1923) yetmiş yaşlarında bulunan Eyyubsultanlı Altınvârakcı Nazmi Efendiden (B.: Nazmi Efendi, Altınvarakc...

Bu satırların yazıldığı sırada İstanbul Şehir Tiyatrosunun mühim roller ile sahneye çıkan en genç stajiyer aktörü ve rejisör asistanı; Denizcilik Bankasının şleb kaptanlarından rizeli Edhem Kaptanın oğludur; 1940 da İstanbulda doğdu, 1960 - 1961 ders y...

Bilinen içki; aşağıdaki satırları “Türk Ansiklopedisi”nden alıyoruz: “Türkiyede Biraya âid ilk mevzûât 1847 de “arpa suyu” adı ile konmuşdur. Bira sanâyiinin kurulmasına İzmirde başlanmış, 1893 de İstanbulda Bomonti, 1909 da Nektar bira fabrikaları kur...

Şişli’nin Meşrûtiyet Mahallesi sokaklarındandır; Silâhşor caddesi ile isimsiz bir sokak arasında uzanır. (1943 Belediye Şehir Rehberi, pafta 18 de 159). Silâhşor caddesi tarafından gelindiğine göre, iki araba geçebilecek genişliktedir; isimsiz bir yol ...

İkinci Abdülhamid devrinin tulûat tiyatroları ile baloz sahnelerinin namlı kantocularından Peruz Hanımın o zamanın ayak takımı halkı, külhânîleri, bıçkınları tarafından sevilmiş, alkışlanmış bir hicaz kantosudur; güftesi şudur: Bir dilbere ben vuruldu...

1890 ile 1895 sırasında Fatihde oturur bir İstanbul hanımıdır, Tophâne kâtiblerinden Üsküdarlı Âşık Râzi’nin dayısının kızı idi, pek küçük yaşda hem yetim hem öksüz kalmış, Râzi’nin anası tarafından büyütülmüş Râzi ile kardeş gibiydiler. O devrin âdeti...

İkinci Abdülhamid devrinin şöhretlerindendir; 1914-1915 arasında 70 yaşını aşkın olarak öldü. Lâlelide oturur, vakti hâli yerinde, akıllı uslu, gaayet sulehâdan bir adamın kızı imiş, babası namazında, niyazında müslüman kişi. Küçük yaşda efendiden biri...

“Adedlerin ilki, sayının başı; tek, yalnız, yegâne, iftirak kabul etmeyen; müsâvî, mûâdil, seyyan; çok ve müteaddid olmayan; basit” (H. Kâzim, Büyük Türk Lûgatı). İstanbullu ağzında dolaşan bâzı darbı meseller: Baht açıklığı için: Bir atub iki vurdu. B...

Rakam ile “1” Mora ihtilâli yıllarında Eterya gizli komitasının muhâberâtında kullanılan şifrede “Petersburg” karşılığı. Bibl.: Cevdet Târihi, XI.

Zamanımızın büyü hümoristi Yusuf Ziya Ortaç’ın gencliğinde yazdığı üç perdelik manzum fâcia; 1918 de Darülbedâyide sahneye konmuş, ayni yıl içinde Kanaat Kütüphânesi tarafından kitab olarak basılmış ve 1919 da neşredilmişdir; 11X20 santim eb’adında 76 ...

Hüseyin Kâzım Bey “Büyük Türk Lügatı”nda: “Bin dirhem istîâb eden büyük şişe” diyor. M. Z. Pakalın da “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde şunları yazıyor: “İki buçuk okka sulu şey alan şişeler; 1 okka 400 dirhem olduğundan 1000 dirhe...

Yaz ve bahar mevsimlerinde pâdişahların Halic ve Boğaziçindeki kasrı hümâyun veya has bağçelerden birine, yâhud meşhur bir mesîreye denizden saltanat kaşığı ile günü birlik gidip gelmesine “biniş” “binişi hümâyun” denilirdi. Boğaziçinde, Halicde bir ka...

Muallim, şâir, edib; en geniş sınırları ile türk edebiyatının salâhiyeti kaleme sâhib muharrir, Türk dil bilgini; Doğu Anadolulu bir kişi zâde olduğu halde benzerleri çok az kalmış İstanbul Efendisi; nâzik, çelebi, sohbet ve meclis adamı; aslı Eğinlidi...

İkinci Sultan Abdülhamid devrinde “İdârei Mahsûsa” adı ile anılan devlet deniz yollarından İstanbul limanı dışı iskelelere, “sevâhili hâid seyrü sefer eden vapurlardandı. Hicrî 1318 (Milâdî 1900 - 1901) yılında neşredilen resmî devlet salnâmesi bu gemi...

Kadım millî kıyâfetimizde, yüksek tabakadan kimselerin ve bilhassa ulemâ efendilerin giydiği bir nevi cübbe; avâmın da giydiği cübbeden farkı, bedeninin daha geniş, kollarının da daha bol ve uzun olması idi: Sünbülzâde Vehbinin hicivi yollu bir beytid...

1885 den 1908 de meşrutiyetin ilânına kadar İstanbulda “Osmanlı Dram Kumpanyası” adındaki tiyatro kumpanyasını idâre etmiş Mingayanın jonprömiyeliğini yapmış ermeni aktör, şöhreti aktris Eliza Binemeciyanın babası, kızının ikbak devrini göremeden 1910 ...

Sahne artisti; 1890 da İstanbulda doğdu; babası Rupen Binemeciyan, ve anası Agavni-Zabel Binemaciyandır, her iki se Türk sahnesinin artislerindendir. Aşağıdaki satırları A. Madat’ın “Sahnemizin Değerleri” adlı eserinden alıyoruz: “Kadıköyündeki Notreda...

Aktör; Rupen ve Agavni Binemeciyanların oğlu, Eliza Binemeciyanı büyük erkek kardeşi. Bütün Binemaciyanlar gibi Türkçesi düzgündü, fakat babası gibi yakışıklı değildi. Dârülbedâyi kurulunca kız kardeşi ile beraber bu sanat topluluğuna İhtisab etti, bir...

Yaşlıca kimselerin, ve bilhassa en başda pâdişah, devlet erkân ve ricâlinin, âyan ve eşrâfın ata kolayca binmeleri için evlerin, konakların, sarayların cümle kapuları, câmilerin hünkâr mahfili medhalleri önüne, ve gereken sâir yerlere tonulan basamaklı...

Halicdeki Sütlücenin sokaklarındandır; 1934 Belediye Şehir Rehberinin 17 numaralı paftasına göre Hacıgülşen sokağı, Salaş sokağı ve isimsiz bir sokak ile teşkil ettiği yol ağzı ile Yazmacı Bayram sokağı arasında uzanır bir dirsekli bir yoldur; adsız bi...

Eski bir kumaş adı; atlas, ipekli, şâlâki, kadife kumaşların, üzerleri kılabdan ile iri yapraklar ve dallar işlenmiş olanları; bin dallılardan umumiyetle entâri kesilirdi; esnaf takımı, esnafın da bilhassa gencleri giyerdi. Boylu, kaşı gözü yerinde, el...