Bitirim yerlerinin kurbanlarından acı bir hayat hikâyesi olan ve soy adını da mahvine sebeb olan yere nismetle alan bir hâneberduş; 1915 de İstanbulda Fatihde doğdu, Şükrü Efendi adında bir mekteb hademesinin oğludur; anasını pek küçük yaşda kaybetmiş,...

İstanbulun külhâniler, hâneberduş pırpırılar argosunda: 1 — Yerine göre (Külhâni tavır ve edâlı, veya son derecede kurnaz, yahut gaayet cür’etkâr; misâller: — Markacı Alinin gacosu yine çekmiş kafayı, ulan ne bitirim karı o be... * Bir meyhâne kavgası ...

Halk ağzı deyim, “fakrü zarûretden küçük bir varlığa, rahatca geçim imkânına kavuşmak”; bu gibilerden eski hâlini unutup da yüksekden konuşanlar hakkında ve dâimâ tezyif yolunda kullanılır; misâl: Kahvede oturan iki kişi, karşıdan mağrûrane geçen biri ...

İnsan vücûdunda ve çamaşırında yerleşüb yaşayan, çiftleşerek üreyen tek tufeyli böcek, “baş biti” ve “sırt biti” isimleri ile iki cinsdir. İnsan vücûduna pire denilen haşere de gelir ise de, yerleşmez, ancak azıcık nafakalındıktan sonra gider; bit ise,...

İkinci Sultan Abdulhamid devri sonlarının namlı kantocu yosmalarından Şamram Hanımın rast makamından söylediği bir kantodur. İstanbulda bisikletin yayılması 1890-1895 arasındadır. O tarihlerde sokaklarda bir bisikletli görmek, İstanbullular, bilhassa ç...

Ferid Develioğlunun “Türk Argosu” adlı eserinde kaydine göre İstanbulun külhânisi, hâneberduş pırpırılar argosunda “âsık”; misâl: İki serserîden birinin gözleri uzakda duran güzel yüze dalar: — Ulan, bitiksin sen be!.. (F.D.) — Sorma, yanıyorum şoroloya!.

İstanbula ilk bisiklet 1890 yılında geldi; getiren ve İstanbullular arasında yayan idhalâtcı tüccarın adını tesbit edemedik. Bu tarihden önce Beyoğlunun kibar frenkleri tarafından kullanılmış mıdır, bilemiyoruz, kesin bilinen şudur ki 1890 - 1895 arası...

İtalyan edibi Edmondo de Amicis’in “Constantinopoli = İstanbul” adındaki meşhur ve kıymetli eserini resimlendirmiş ve müellifin de muasırı bir italyan ressamdır. (B.: Amicis, Edmondo de). C. Biseo’nun adı geçen eserdeki resimleri, zamanımızdan bir asır...

Okul, çocuk, öğretmen yayınları yapmak üzere 1946 da “Şen Çocuk” isimli haftalık bir dergi ve bir öğretmen kitabı ile neşir hayatına katılmış bir müessesedir; kuruluşunda bir şirket hâlinde iken 1950 de müstakilen Ramazan Gökalp Arkın’ın sâhipliği altı...

Ahmed Midhat Efendinin “Letâifi Rivâyât” külliyâtının on dördüncü cüz’ünün teşkil eden hikâyenin adı; ünlü yazarın zaif eserlerinden biridir, genclere ibret dersi, sözde ahlâkî bir hikâyedir; zorâki kaleme alındığı daha ilk satırlarından bellidir, muha...

İkinci Abdülhamid devrinin tulûat tiyatroları ile baloz sahnelerinde kantocu kızlar tarafından okunmuş ve o zamanın halkı tarafından sevilmiş, İstanbul külhânîleri, bıçkınlarınca alkışlanmış bir hicazkâr kantodur; güftesi şudur: Kapıldım bir yosma civ...

Halk ağzı deyim; büyük bir parayı tam ve toplu bir seferde vermek, ödemek; zamanımızda kullananlar pek azalmışdır. Tanzîmat inkilâbına kadar, her tüccarın, esnafın, vezne kasası, gişesi yerine bir “akçe tahtası” vardı; bir dükkândan mal alan, veyâ bir ...

Sahne ve film sanatkârı ve bilhassa ünlü bir dansöz, “İnci” takma adıdır, asıl ismi Asiyedir; 1936 da İstanbulda doğdu, babası Kemal Birol Kaptan, annesi Betül Hanımdır; anlatmak istemediği türlü sebeblerle sabîlik çağında vatanından ayrılmış, ve sahne...

İkinci Abdülhamid devrinin tuluât tiyatroları ile baloz sahnelerinin namlı kantocuları tarafından okunmuş, o zamanın ayak takımı halkı, külhânîleri, bıçkınları tarafından sevilmiş bir hicazkâr kantodur, bestekârı piyasa sanatkârlarından Abdullah Beydir...

Yahya Kemal Beyatlının çok güzel bir gazeli bu adı taşır. İstanbul Meyhânelerini ve kalender meclislerinin, dîvan edebiyâtında gazellerle, şarkılarla, sâkinâmelerle övülmüş dilbaz, işvebaz mahbub sâki tipi bu şiirde olduğu kadar canlı tasvir edilmemişd...

Şirketi Hayriyenin vapurları hem bir isim, hem de bir numara taşıya gelmişlerdi, numaraları da gaayet iri rakamlarla bacalarının iki yanına konulurdu; hattâ Boğaz halkı, Şirketi Hayriye varurlarını, isimlerinden ziyâde numaraları ile söylenirdi; şirket...

Kasımpaşanın Kaptan mahallesi sokaklarındandır; bu kasabanın kırlığa dayanan gerilerine düşer (1934 Belediye Şehir Rehberi pafta 16 da 187); her iki başı Sinanpaşa Yumak Sokağı üzerinde iki dirsekli bir sokakdır, Piyâle Mektebi sokağı ve Mürüvvet sokağ...

Millî Talebe Birliğinin 1933 yılında çıkardığı aylık bir gazetedir; ilk nüshası temmuz ayında çıkmışdır; 31,5X47 santim eb’adında10 sayfa çıkan ve 5 kuruşa satılan bu aylık gazetenin kaç nüsha intişar ettiğini tesbit edemedik. Millî Türk Talebe Birliği...

Topkapu Sarayında Babıhümâyun ile Orta Kapu arasında Birinci Avluda (iki Osmanlı sarayı mensubları ağzında bu alana Birinci Yeri denilirdi). İstanbul fethini görmüş ulu bir çınar ağacı vardı; 1870 - 1875 arasında çekilmiş bir resminde, en az beşyüz yaş...

Şâir İlhâmi Bekirin “İskambil” adı altında toplayıp neşrine garib bir şekilde başladığı şiirlerinden sekiz parçasını ihtiva eden kısmıdır. Biline gelen kitab şekli yerine, ikişer kıt’alık her şiir parçası 7,5 X 111,5 santim eb’adında kesilmiş beyaz kar...

Ahmed Midhat Efendinin “Letâfifi Rivâyât” külliyatının dokuzuncu kitabının ikinci hikâyesidir. Vak’a İstanbulda geçer, ve bir hâin kölenin bir âile ocağını nasıl yıkdığını ve sona sâdık bir uşak tarafından kendisinden nasıl imtihan alındığı anlatılır. ...