Ayasofya ile Sultanahmed Camii arasında İstanbulun en büyük Hamamı ve bir Mimar Sinan yapısıdır. Uzun yıllar kapalı, metrûk kalmış, depo olarak kullanılmış, içi yürekler sızlatacak şekilde tahrib edilmişti. 1957 - 1958 arasında tâmir edildi, fakat maal...

Ayasofya yanındaki Adliye konağının yandığı tarihe kadar (1932), Ayasofya önü, Byükşehrin kalabalık ve hareketli yerlerinden biri idi. Büyük bir mâbed, Adliye Sarayı ve büyük bir hamam bu faaliyet merkezini bir saç ayağı şeklinde çerçevelemişti. Atkest...

Alemdar Caddesi üzerinde Ayasofya Caminin önünde müstakil bir adacık üzerindedir. Ortadaki büyük, iki yandakileri küçük, bir arada üç çeşmedir. İ. Hilmi Tanışık “Çeşmeler” adındaki eserinde üçüzlü tâbirini kullanmıştır. 1911 (1330) de Mimar Kemal - Ved...

Evliya Çelebinin kaydına göre Onyedinci asır ortasında İstanbulun en namlı bozalarından idi, sertliği ile meşhurdu; ırgat, hamal, sandalcı ve tellâk gibi ayak takımı, Ayasofya bozasından bahse tutuşup içerlerdi. İçki yasağı devirlerinde, müsekkir olara...

Roma Şark İmparatorluğu devrinde İstanbulda yapılmış olan en büyük Kilisedir. Bu bina 537 den 1453 e kadar 916 sene kilise olarak kalmış, fetihden 1934 senesine kadar 481 yıl Cami olarak İslâm ibâdetine açılmış, 1934 de Atatürk’ün emri ile müzeye tahvi...

Boğaziçinde, İstinye, ile Emirgân arkasındaki tepelerin ortasında, Şişli - Büyükdere asfaltının üzerindeki Maslak mevkiinin garbında, Şeytanderesi ve Ayasağa deresinin teşkil ettikleri çatalvâdide, kuruluşu Onbeşinci asır sonlarına varan bir köydür. Ma...

Ayasağa köyünde, köyün ortasındaki meydandadır. Çok eski olan bu köyün kurulduğu tarih tesbit edilememekle beraber, bu camiin ilk yapısının köy ile muasır olduğu, hiç olmazsa köyün kuruluşundan az bir müddet sonra, Onbeşinci asır sonlarında inşa edildi...

Maslaktan Ayasağa köyüne giderken sol tarafa düşen ve Haznedar Çiftliği diye anılan erazide İkinci Sultan Mahmud tarafından kurulmuş bir dinlenme kasrıdır; zamanımızdaki bina Abdülâziz devrinde yapılmıştır; Sultan Mahmud yapısı olan kasrın temelinden y...

1943 yılına kadar Pendikte yapılan “İstanbul Üniversitesi ve Yüksek Okulları Askerlik Kampı”, bu yıldan, kampların kaldırılma tarihi olan 1947 yılına kadar Ayasağa civarında Mecidiyeköyünü Büyükdere ve İstinyeye bağlayan asfalt ile Ayasağa köy yolunun ...

Türk ahşab yapı sanatının ondokuzuncu asır başında ibdâ ettiği en güzel eserlerden biridir; Maslakdan Ayasağa Köyüne giderken sol tarafda, Haznedar Çiftliği arazisi dahilinde, oldukça derin bir vâdide ve bir koru içindedir. Çağlayan hâlinde kuş sesleri...

Altın ve gümüş halitalarında bu kıymetli madenlerin miktarını bildirmek için kullanılır tâbirdir; “onsekiz âyar altun”, “yirmi dört âyar gümüş” gibi. Bilhassa darbhanede altun ve gümüş paraların kesilmesinde, altun ve gümüş halitalarının âyarına son de...

Hassa mimarlarından : Saraçhanebaşı camiinin bânisi; (H. 892) 1486 da öldü, camii civarındaki kabristana defnedildi (B.: Saraçhanebaşı Camii).

Ruscuk âyanı Alemdar Mustafa Paşa, bir hükûmet darbesiyle Dördüncü Mustafayı tahtından indirip İkinci Mahmudu iclâs ettiğinde, mührü hümâyun da kendisine verilmiş, Alemdar Paşanın ilk işi de, hükûmet merkezinin geniş imparatorluktaki nüfuzunu sağlamak ...

Değerli sahne ve sinema artisti, rejisör; 1913 de İstanbulda doğdu, Birinci Cihan Harbinde şehid düşen muzika muallimi Hüseyin Hilmi Beyin oğludur, validesi Bedriye Nefîse Hanımdır. Pek küçük yaşda yetim kalmış, Darüşşefaka’nın âguşi irfânında yetişmiş...

İstanbul argosunda beden ile, bilhassa gidip gelme ile hizmet karşılığı verilen ücret, bedel, bahşiş; zamanımızda kullanılmıyor, ancak eski hayatı pek iyi bilen bâzı yazarların eserlerinde rastlanabilir. Şu iki kıt’a son yeniçerilerden Galatalı Hüseyin...

Külhâni argosunda karşısındakine kabul ettirmek istediği şeyi açıklamadan onun kabulünü sağlayacak kandırıcı sözler söylemek; misal: — İzmirliden beş kâğıd alacağım var... on papal de Bekirde var... dıragonum (parasızım).. aradım, ikisini de bulumadım ...

Kemankeşlik ıstılahlarından; kemankeş pehlivanların ok atarken üstüne ayaklarını bastıkları taş. Her menzilinin bir ayak taşı vardı; zamanımızda hemen hepsi kaybolmuş bulunmaktadır; kemankeşlik, tîrendazlık üzerine kaleme alınmış eski mecmualardan Ok M...

Kemankeşlik ıstılahlarından; meydan şeyhinden kabza almak isteyen kemankeşin bu şeyh huzurunda yine kemankeş pehlivanlarından dört şâhid göstermesi gerekirdi, ikisi, kabza almak isteyen kemankeşin seçdiği ayak taşından ok attığına şahâdet ederdi ki bun...

Balıkçı tâbirlerinden; Fransızcadaki Cablière karşılığı, paraketaların bedenine ve ağların altına bağlanan taşlar (B.: Paraketa).

Kökü şarkın saltanat ananesinde ve tâzim duygusunda olmak üzere eski İstanbul hayatında evvelâ sarayı hümâyunda teşrifat icabı pâdişahın huzuruna çıkanlar, ulemâ müstesnâ, ayak öperek arzı ubûdiyet etmişlerdir. Bir pâdişahın daha tahta çıkışında yapıla...

İmparatorluğun eski teşkilâtında, belediye işleriyle kadılık makamı meşgul olurdu; bu arada İstanbul kadısı efendi de, Büyükşehrin aynı zamanda belediye reisi idi. Kadı efendiyi temsil ederek çarşı ve pazarlarda esnafı teftiş ve içlerinde hilekâr ve uy...

Büyükşehirde, artık hiç kalmamış olan kadehle seyyar rakı satıcılardır. Hükûmetçe daima takip edilmiş kaçak esnaftandı. Kayıkçı, hammal, dellâk makulesi ve İstanbulun baldırıçıplak pırpırı külhanileri, büyüklü küçüklü gedikli meyhanelere giremezlerdi (...

Bektaşi tarikati âdâbından, “baba” nın huzuruna çıkan canlar, sağ ayağının baş parmağını sol ayağının baş parmağı üzerine koyarak dururlardı, bu duruş babaya karşı büyük bir tâzim bilinirdi. Ayni şekildeki tâzim duruş mevlevî tarikatinde de vardı, yaln...

İstanbulun, faaliyeti en çok göze çarpan esnaf cemiyetlerinden biridir; 18 mart 1340 (M. 1922) tarihinde Fatihte Hilâl kundura mağazası sahibi merhum Hüseyin Hakkı Usta, Aksaraylı Hacı Şevki ve Cemal Akyüz tarafından nizamnamesi yapılarak Fatihte tramv...