Büyükşehirde, artık hiç kalmamış olan kadehle seyyar rakı satıcılardır. Hükûmetçe daima takip edilmiş kaçak esnaftandı. Kayıkçı, hammal, dellâk makulesi ve İstanbulun baldırıçıplak pırpırı külhanileri, büyüklü küçüklü gedikli meyhanelere giremezlerdi (B.: Meyhâne); ya, gayet dar ve pis koltuklara giderler, yahut da, bu ayaklı meyhanelerden demlenirlerdi. Ayaklı meyhaneler, ekseriyetle Ermeniden olurdu; dükkânı, tezgâhı, fıçısı, ustası, sâkisi hep kendisi idi. Beline ucu musluklu içi rakı dolu gayet uzun bir koyun bağırsağı sarardı; sırtında cübbe, cübbenin iç cebinde bir kadeh, omuzuna da, ayaklı meyhane olduğunun alâmeti olarak bir peştamal parçası atardı. Ayaklı meyhaneler, umumiyetle Bahçekapı ve Yemişiskeleleri arasındaki manav dükkânları arasında dolaşırlardı. Müşterilerini gördü mü, etrafını kollıyarak manav dükkânlarından birine dalar, koynundan kadehi çıkararak kuşağının içindeki musluktan vücudunun hararetiyle ısınmış ve sarramış rakıyı doldurur, ve arkasından giren müşterisine sunardı; beriki de o tek kadehi yuvarlayınca, meze niyetine dükkânda eline ne geçerse, ağzına bir lâhana yaprağı, bir üzüm tanesi, yahut bir turp parçası atardı; çoğu da yumruk mezesiyle içerdi. Onyedinci asır ortalarındaki İstanbul esnafından bahsederken, Evliya Çelebi, Büyükşehirde 800 kadar dük...

Büyükşehirde, artık hiç kalmamış olan kadehle seyyar rakı satıcılardır. Hükûmetçe daima takip edilmiş kaçak esnaftandı. Kayıkçı, hammal, dellâk makulesi ve İstanbulun baldırıçıplak pırpırı külhanileri, büyüklü küçüklü gedikli meyhanelere giremezlerdi (B.: Meyhâne); ya, gayet dar ve pis koltuklara giderler, yahut da, bu ayaklı meyhanelerden demlenirlerdi. Ayaklı meyhaneler, ekseriyetle Ermeniden olurdu; dükkânı, tezgâhı, fıçısı, ustası, sâkisi hep kendisi idi. Beline ucu musluklu içi rakı dolu gayet uzun bir koyun bağırsağı sarardı; sırtında cübbe, cübbenin iç cebinde bir kadeh, omuzuna da, ayaklı meyhane olduğunun alâmeti olarak bir peştamal parçası atardı. Ayaklı meyhaneler, umumiyetle Bahçekapı ve Yemişiskeleleri arasındaki manav dükkânları arasında dolaşırlardı. Müşterilerini gördü mü, etrafını kollıyarak manav dükkânlarından birine dalar, koynundan kadehi çıkararak kuşağının içindeki musluktan vücudunun hararetiyle ısınmış ve sarramış rakıyı doldurur, ve arkasından giren müşterisine sunardı; beriki de o tek kadehi yuvarlayınca, meze niyetine dükkânda eline ne geçerse, ağzına bir lâhana yaprağı, bir üzüm tanesi, yahut bir turp parçası atardı; çoğu da yumruk mezesiyle içerdi. Onyedinci asır ortalarındaki İstanbul esnafından bahsederken, Evliya Çelebi, Büyükşehirde 800 kadar dükkânsız piyâde meyhaneci bulunduğunu kaydeder. Bundan da Ayaklı meyhane tâbirinin sonradan çıktığı anlaşılır. Bibl.: M. Teşvik, Meyhâne. Ayaklı Meyhâne (Resim: Behçet)