751-775 / 823
Ansiklopedi

ATEŞ (Ahmed)
İstanbul Üniversitesinin Edebiyat Fakültesi Profesörlerinden; Konyalı Ateşzâde Mustafa Efendinin oğludur; babası demir ve şose yolları müteahhidi idi, işi icabı çok dolaştığı için Ahmed Ateş 1917 de, Nizib’in Akçeköy nahiyesinde doğdu. Kendisinden altı...
Ansiklopedi

ATAYAN
Harbi Umumî Mütarekesinin işgal devrinde İstanbulda şöhret yapmış bir ermeni boksörü; çocukluğu ve ilk gençliği, rivayet edildiğine göre demirci çıraklığında geçmiş, 1919 - 1920 yılları arasında Viktor Berjeles adında bir macerâperestin menecerliği ile...
Ansiklopedi

ATAY (Falih Rıfkı)
Edib ve muharrir; İstanbul matbuatının muasır Türk edebiyatını kuran üstad kalemlerinden birine sahip mümtaz sîması; derin ve uzak görüşü ile büyük baş muharrir, siyaset adamı; İstanbul Ansiklopedisi onun hal tercemesini nezâket ve asâlet timsâli seçki...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Şânizâde Mehmed)
On sekizinci asır sonları ile on dokuzuncu asır başlarında yaşamış çok değerli bir tabip, ayni zamanda seçkin matematik bilgini ve edib; Hicrî 1223 - 1236 ve milâdi 1808 - 1821 yılları vak’alarını ihtiva eden ve “Şânîzâde Tarihi” diye dört ciltlik bir ...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Tefsirizâde Mehmed).
On sekizinci asır ulemasından, şair ve hattat; sülüs ve nesih yazıyı Derviş Ali’den tahsil etmişti; mesleğinde İstanbul kadılığına kadar yükselmiş, (H. 1129) 1716 da yaşı sekseni bulmuş olarak ölmüş, Eyyubsultanda defnedilmiştir. Şu beyit kendisinindir...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Esseyid Mehmed Topal)
On sekizinci asır ulemasından, (H. 1173) 1759 da doğdu. Şeyhülislâm Esadefendizâde Şerif Efendinin oğludur; asrın beşik uleması arasında on iki yaşında müderris oldu; süratle terakki ederek yirmi dört yaşında Galata kadısı tâyin edildi. Otuz bir yaşınd...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Mollacıkzâde)
On sekizinci asır sonu ulemasından (H. 1155) 1742 de doğmuş, Rumeli kazaskerliğine kadar yükselmiş, bu makamdan ma’zul bulunurken (H. 1227) 1812 de ölmüştür; babası Rumeli kazaskerlerinden İshak Efendi, dedesi de yine ilmiye ricalinden Mollacık Mehmed ...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Mehmed)
On sekizinci asır ulemasından; şeyhülislâmların elli sekizincisi; İbrahim Efendi isminde bir kadının oğludur; mesleğinde yolu ile yükselerek (H. 1125) 1713 de Şeyhülislâm oldu. Fıkıh ilminde derin bir âlim ve ilmiye tâbiri ile “ahkâmı şeriyeye vakıf ve...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Dürrizade Mehmed)
On sekizinci asır ulemasından ve şeyhülislâmların seksen beşincisi; Şeyhülislâm Dürrizâde Mustafa efendinin oğludur; (H. 1142) 1729 da doğdu, babasının himayesinde süratle terakki etti; (H. 1172-1197) 1758-1782 arasında sırasiyle Selânik, Mekke, İstanb...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Seyyid)
On sekizinci asır hattatlarından; babası Sipahi ocağı kethüdası Bandırmalı Mustafa Efendidir; kendisi Sipahi kalemi kâtiplerinden olup nesih ve sülüs yazıyı Şeyh Mehmed Efendiden tahsil etmiştir (H. 1191) 1777 de ölmüştür.
Bibl.: Mustakimzâde, Tuhfei h...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Çivizâde)
On yedinci asır ulemasından; Büyükşehrin namlı çiçek meraklılarından; birisini “Şerefrîz” adı ile tescil ettirdiği üç tane gayet güzel turuncu lâle elde etmişti.
Bibl.: Ubeydullah Tezkire Şükûfeciyan.
Ansiklopedi

ATATÜRK VE İNKILÂB MÜZESİ
Millî Mücadeleden evvel Atatürkün Şişlide tramvay caddesinde kira ile oturdukları üç katlı ve bir de çatı katı bulunan ev, İstanbul Belediyesi tarafından satın alınarak bir müze ittihaz edilmiş ve büyük adama ait eşya ve hâtırat toplanmıştır.
Aşağıdaki...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ
On altıncı asır ulemasından, İkinci Sultan Selimin hocası; aslı Aydanın Birki kasabasındandır; Rüstempaşa Medresesinde müderris iken Şehzade Selime muallim tayin edilmiş ve bu şehzadenin derin hürmet ve sevgisini kazanmış; Şehzadesinin cülûsunda, beş y...
Ansiklopedi

ATATÜRKÜN TAHNİTİ
Atatürk’ün aziz nâşi vefatları günü Dolmabahçe Sarayına telefon ile dâvet edilen Gülhâne Askerî Tıb Akademisi anatomi patoloji profesörü merhum Doktor M. Lütfi Aksoy tarafından fevkalâde dikkatle yapılmıştı; Ankarada Etnografya Müzesindeki muvakkat kab...
Ansiklopedi

ATÂULLAH EFENDİ (Arabzade)
On sekizinci asır ulemasından; şeyhülislâmların seksen altıncısı; Üçüncü Ahmedin imamı Abdürrahman Efendinin oğludur; (H. 1132) 1719 da doğdu; on sekiz yaşında müderris oldu; on yedi yıl kadar naipliklerde dolaştı, Haleb kadısı oldu, Edirne pâyesi aldı...
Ansiklopedi

ATATÜRK BULVARI
Büyükşehrin en büyük bir yolu olup Cumhuriyet devrinde ve Doktor Lûtfi Kırdar’ın İstanbul Valiliği ve Belediye Reisliği zamanında açılmıştır. 1934 Belediye Şehir Rehberinde Mustafa Kemal Caddesi adı altında gösterilen cadde, güzergâhını bir hayli değiş...
Ansiklopedi

ATATÜRK HEYKELİ
Sarayburnunda, bir buçuk metre kadar yükseklikte, mermer bir kaide üzerinde, cesameti tabiîyeden bir buçuk misli kadar büyüklükte bir tunç heykeldir; Türkiyede Atatürk’ün ilk heykelidir; İstanbul şehri adına Avusturyalı heykeltraş Krippel’e yaptırılmış...
Ansiklopedi

ATATÜRKÜN İSTANBUL HEMŞEHRİLİĞİ
Büyük zaferden sonra İtilâf devletlerinin İstanbuldaki işgal kuvvetleri henüz çekilmemiş bulunduğu devirde, İstanbul Cemiyeti Umumiyei Belediyesi 28 şubat 1339 da da Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti Reisi Gazi Mustafa Kemal Paşaya Büyükşehrin tabi...
Ansiklopedi

ATATÜRK
Millî Mücadele yıllarının şanlı hâtıraları içerisinde Gazi Mustafa Kemal Paşa, 1918 mütarekesinin açtığı felâket ve izmihlâli çiğniyerek Türkiyenin ve bu arada Türk İstanbulun halâskârı, Türkiye Cumhuriyetinin bânisi ve ilk Reisicumhuru, yirminci asır ...
Ansiklopedi

ATÂ TARİHİ
Enderun Tarihi” adı ile de anılır, İstanbul sarayının Enderun teşkilâtı ve hayatı ile Enderunu Hümâyundan yetişme devlet adamlarının ve şairlerin hal tercümelerinden bahseden beş cildlik büyük bir eser olup matbudur; müellifi Tayyarzâde Ahmed Atâ Beydi...
Ansiklopedi

ATASEVEN (Vicdani)
Lise kimya muallimlerinden, 1959 da Vefa Lisesinde bulunuyordu; arkadaşları arasında ciddiyeti, vefakârlığı, dürüstisi ile ve örnek bir aile reisi olarak tanınmıştır. Talebelerine karşı şefkat alâkası çok kuvvetlidir, rahlei tedrisinde yıllarca evvel o...
Ansiklopedi

ATANIK
İkinci Abdülhamid devrinde, Kuyumcu çarşısının en namlı kuyumcularından biriydi. Ufak tefecik, cılız, kır bıyıklı bir adamdı. İstanbul hanımlarınca iki lâkabı vardı: “Bücür” ve “Ölmez”. 1894 büyük zelzelesinde, çarşıdan dışarı kaçarken, yıkılan duvarla...
Ansiklopedi

ATAMYAN (Bedros)
Türk sahnesinin yetiştirdiği Ermeni ırkından beynelmilel ölçüde büyük aktör, 1849 da Kadıköyünde doğdu; babası Heronimos, anası Peprone’dir. Çocukluk yıllarını mesleğini kendi arayan bir küçük mâceraperest olarak geçirdi; ilk tahsilini Kadıköydeki Kato...
Ansiklopedi

ATANASİOS III
Fener Rum Ortodoks Patriklerinin yüz doksan birincisi; aslen Giritlidir; Selânik piskoposluğundan 1634 de Patrik seçilmiştir.
Patrik olmadan Patelarios taşımakta idi. Müverrih Meshopoliti Demitrios Prekopiu bu zatı Yunan ve Lâtin dillerine vâkıf bir şâ...
751-775 / 823