401-425 / 706
Encyclopedia
BALDIRIÇIPLAK, BALDIRIÇIPLAKLAR
Lûgat mânası eclâf ve esâfil, ayak takımının da posası olan gürûhdur. Ar ve hayâ duygusu olmayan, ırz ve namus kaygusu bulunmayan, her türlü fisik, fücûr ve fuhuş ile yoğrulmuş, mütecâviz ve türlü habâsetde alabildiğine pervâsız ve cür’etkâr, ayni zama...
Encyclopedia
BALDIR, BACAK, AYAK MASAJI RESİMLERİ (Futbolcuların)
Zamanımızda fudbol oyununa karşı gösterilen alâka, büyük şehir İstanbulu baştan başa sarmıştır, yalın ayaklı, yarım pabuçlu sokak pırpırılarından yüksek sosyeteye kadar kadın erkek her yaşta İstanbullular muhakkak bir klübün taraftarı olmuş, ve klûbler...
Encyclopedia
BALDIRAN SOKAĞI
1934 Belediye Şehir Rehberine göre Üsküdar Vapur İskelesi meydanı ile Şemsipaşa Caddesinden Balaban İskelesine doğru ayrılan isimsiz sokak arasında uzanan bir sokaktır; rehberdeki isimsiz sokağı da buraya ekliyerek, Üsküdar meydanından yüründüğüne göre...
Encyclopedia
BALÇIK TEKKESİ MESCİDİ
Haliçde Defterdardadır; Defterdar Caddesi ile Cezerîkaasım Akarçeşmesi kavuşağı köşesindedir. Hadikatül Cevâmiin kaydine göre hicrî 863 (Milâdî 1458 - 1459) da meçhul olan bânisi tarafından dârülhadis olmak üzere yaptırılmıştır; zaman ile harab olmuş, ...
Encyclopedia
BALÇIK İSKELESİ
Haliçde Defterdar İskelesinin Eyyub tarafında hemen yanı başında bir küçük kayık iskelesiydi. Doğma büyüme Eyyublu olub 1945 - 1946 arasında seksen yaşını aşmış bulunan Eyyub Câmiikebiri Başimamı Sâkib Efendi merhum İstanbul Ansiklopedisine naklettiği ...
Encyclopedia
BALCI YOKUŞU
Eyyub Sokaklarındandır; 1934 Belediye Şehir Rehberinde tesbit edilmiş idârî taksimâta göre Düğmeciler, İslâmbey ve Cezerîkaasım Mahalleleri arasında bir sınır olarak uzanır; biri diğerinin devamı olan Kalenderhâne Caddesi ile Zalpaşa Caddesinin bağland...
Encyclopedia
BALAT YANGINLARI
Fetihten bu yana Balattan pek çok yangın çıkmış, semt yer ile bir olmuş, hattâ, İstanbulun Haliç kısından çıkan bütün ateş âfetleri gibi, poyraz esdiği zamanlar Balat yangınlarından çoğu İstanbulun büyük bir kısmını mahveden felâket halini almıştır. Ta...
Encyclopedia
BALAT YANGIN TULUMBASI SANDIĞI, BALAT TULUMBACILARI, BALATLILAR
Eski mahalle ve semt tulumbacılığı âleminde Balat Sandığı ikinci sınıf takımlardan sayılırdı (B. : Tulumbacılar); bu semti çok iyi tanıyanlardan merhum Osman Cemal Kaygılı bir makalesinde: “Balat tulumbacılarının ekseriyetini yahudiler teşkil ederdi, t...
Encyclopedia
BALAT SİNAGON’U VAK’ASI
1918 senesinde müterakenin imzasından sonra Çanakkale Boğazının açılması ve İtilâf Devletleri donanmalarının İstanbula gelmesi üzerine, o zamana kadar İstanbulda yaşamış bir kaç ecnebi mûsevînin siyonizm propagandası yapmak için teşkil ettikleri altı k...
Encyclopedia
BALAT SAHİLİ
Balatın zamanımızdaki deniz kıyısı, yetmiş yıl evvelki durumuna nisbetle çok değişiktir; bunu aydın olarak gösterebilmek için 1838 de mühendishane talebeleri tarafından yapılmış bir İstanbul haritası ile 1934 Belediye Şehir Rehberi haritasından, yâni y...
Encyclopedia
BALAT MAHKEMESİNİN KAPATILMASI VAK’ASI
Tarihimizde Tanzimât delen uyanık mutlakiyetden evvel, yalnız şer’iye mahkemelerinin bulunduğu devirde Balat Mahkemesi İstanbul Kadılığına bağlıydı, yâni hâkimi İstanbul Kadısı Efendi idi; Fakat İstanbul Kadısı, Büyükşehrin muhtelif semtlerinde bulunub...
Encyclopedia
BALAT MEYHÂNELERİ
Balat kadimden beri, sekenesinin ekseriyetini esnaf ve ayak takımı ve bekâr uşağı tâifesi teşkil ettiğinden, avâmî tâbir ile “içkicisi” çok bir semttir; meyhâneleri de hem çok, hem de meşhur olagelmiştir. Geçen asır sonlarında yaşamış muharrirlerden Ça...
Encyclopedia
BALAT KAYIK İSKELELERİ VE SANDALCILARI
Balatta biri vapur iskelesinin hemen yanıbaşında ve bu iskelenin Fener tarafında, diğeri de vapur iskelesinden az ötede ve Ayvansaray tarafında iki kayık iskelesi var. İstanbulda ve dolayısiyle Balatta Büyükşehire mahsus bir tekne olan eski kayıklardan...
Encyclopedia
BALAT LÂĞIMLARI
Balat, İstanbulun kadîmdenberi en pis yerlerinden biriydi; bu halini İkinci Abdülhamid devrine kadar muhafaza etmiştir. Semtin bütün lâğımları bir büyük mecrada toplanır, bu mecrada müteaffin bir dere halinde Balatın ortasından akarak denize dökülürdü;...
Encyclopedia
BALAT KAPUSU
Bizans devrinde şehrin Haliç surları üzerinde en mühim kapulardan biri idi, “Balat Kapusu” adını fetihden sonra almıştır; son devir İmparatorlarının ikametgâhı olan Vlaherna (Blachernae) sarayına yakın bulunması, deniz yolu ile saraya gelenlerin bu kap...
Encyclopedia
BALAT KARABAŞ MAHALLESİ
İstanbul Vilâyetinin Fâtih Kazasının Fener Nahiyesinin 17 mahallesinden biridir, Haliç kenarında uzanır; deniz, Fener Nahiyesinin Tahtaminâre, Hızırçavuş, Mollaaşki, Atikmustafapaşa ve Eyyub’un Abdülvedud Mahalleleri ile çevrilmiştir.
Sadece Balat adı ...
Encyclopedia
BALAT HAMAMI
İstanbulun büyük, güzel ve en eski çifte hamamlarından biridir; Türk hamam yapısı sanatı tarihinde yeri olan âbidevî eserlerindendir; bânisi ve mimarı bilinmiyor, fakat plânı âşikâr olarak göstermektedir ki İkinci Sultan Bayazıd’ın hamamından evvel yap...
Encyclopedia
BALAT İSKELE CAMİİ
Hadikatül Cevâmi: “Balat Kapusu dışında fevkaanî bir mesciddir; bânisi Şeyh Yusuf Şücaeddin, Anbârî’dir, merkadi malûm değildir” diyor. Bu fevkanî mescidin ilk yapısının şekli bilinmiyor, ahşab bir mescid olduğu tahmin edilebilir. Rumî 17 mart 1308 (18...
Encyclopedia
BALATDA ÇALGILI KAHVEHÂNELER
İkinci Abdülhamid devrindeki Ramazanların İstanbula mahsus şenliklerinden olan çalgılı kahveler iki yahut üç defa Balatda da açılmıştı (B. : Çalgılı Kahvehâneler). Ayak takımının musiki ve şiir duygularına sahne olan çalgılı kahvehâneyi Balatda açmağa ...
Encyclopedia
BALAT ÇİNGENELERİ
İstanbulun bu şenlikli semti eskiden beri çingeneleri ile de meşhurdur; Ayvansarayın yakınlığı Lonca çingeneleri ile Balat çingenelerini ayırdettirmez denilirse yerinde olur (B.Ayvansarayda Lonca).
Evliya Çelebi onyedinci asır ortasındaki oyuncu kollar...
Encyclopedia
BALAT CAMİİ
Bânisinin adına nispetle “Ferruhkethüda Camii” adı ile de anılır. Hadikatül Cevamide mevcud malûmat şudur :
“Balat Camiinin bânisi Sadırâzam Semiz Ali Paşa’nın kethüdası Ferruh Ağadır ki kürsü penceresi önünde medfundur. Merhum Mumaileyhin zaviyesi ve ...
Encyclopedia
BALAT CİNÂYETİ
1947 yılı martında Balat mûsevîleri arasında derin teessür uyandırmış kanlı bir cinayettir.
Balatta Karabaş Mahallesinin Kürkçü Çeşmesi Sokağında 26 numaralı evde oturan ve seyyar satıcılık ile geçinen beş çocuk babası kırkbeş yaşlarında Avram Ortaz, o...
Encyclopedia
BALAT
İstanbulun, Haliç boyunda kalabalık, günlük hayatı canlı, hareketli, şenlikli bir semtidir ki halkının ekseriyetini esnaf, amele, işçi tabakası teşkil eder, on yedinci asır ortalarından bu yana da büyük şehirde mûsevîlerin gaayet kesîf olarak iskân ett...
Encyclopedia
BALAMUDOĞLU (Misak)
Ankara Caddesinin emekdar kitabcılarından; Garbis Balamudoğlunun büyük kardeşi; “Zaman” Kütübhnasinin sahibi; İstanbul Ansiklopedisi için hal tercümesi istendiğinde şu malûmatı vermişdir: 1293 de Kayseride doğdum, Kayseri Fransız Mektebinde okudum. İst...
Encyclopedia
BALAMUDOĞLU (Karabet - Garbis)
Eski Babıâli, yeni Ankara Caddesinin Kayserili Ermeni kitabcılarının en namlılarından, Gayret Kütüphanesi sahibi, (1296 Rûmî) da Kayseride doğdu, Ohannes adında ticaretle meşgul bir zatın oğlu idi; tahsil hayatı, Kayserideki Faransız Kollejine devam et...
401-425 / 706