426-450 / 706
Encyclopedia
BÂLÂTEKKESİ SOKAĞI
1934 Belediye rehberinde tesbit edilmiş idarî taksimata göre Veledikarabaş Mahallesi sokaklarındadır. T harfi hşeklinde kesiştiği Tekke Maslağı Sokağı ile Aynalı Bakkal Sokağı arasında uzanır. Tekke maslağı sokağından yüründüğüne göre sağda Karabaşçeşm...
Encyclopedia
BÂLÂ CAMİİ VE TEKKE, TÜRBE, SEBİL, VE ÇEŞMELERİ
Silivri Kapusunun yanında Sigma Askerî Kapusuna 70 - 80 metre mesafede, T şeklinde kesiş Tekkemaslağı Sokağı ile Bâlâtekkesi Sokağının teşkil ettiği üçyolağzında bulunan bu yapı manzumesi câmi, tekke, türbe ve çeşmelerden müteşekkildir; tekkesinin son ...
Encyclopedia
BÂLÂ MEKTEBİ
İstanbulun eski mahalle mekteplerinden biridir, Silivrikapu civarında Tekke Sokağında, Bâlâcamiinin az ilerisindedir; iki katlı kâgir bir binadır. 1952 de “Topçubaşı İlk Okulu” adı ile yine mektep olarak kullanılmakta idi. Bu bina ile cami arasında esk...
Encyclopedia
BALABAN İSKELESİ, BALABAN İSKELESİ HANLARI, BEKÂR ODALARI, KAHVEHANELERİ, KAYIKHANELERİ
Üsküdarın kadimden beri deniz yolu ile gelen kömürünün, odununun ve çeşitli erzakının indirildiği iskele idi; civarı da iskelenin adı ile anılagelmiş olup yeri, zamanımızdaki araba vapuru iskelesinin bulunduğu nokta ile Şemsipaşa tarafına doğru uzanan ...
Encyclopedia
BALABAN MAHALLESİ
1934 Belediye Şehir Rehberi haritasına göre, Eminönü kazasının Bayazıd Nahiyesi mahallelerindendir; İstanbulun eski mahallelerinden Balabanağa Mescidi mahallesinin yerine kaim olmuştu ki eski mahalle adını Balabanağa Mescidinden almışdı. Yeni mahalle, ...
Encyclopedia
BALABANİ
Valavani de derlerdi, ikinci Abdülhamid zamanında ve meşrutiyet yıllarında, zamanımızda İstiklâl Caddesi denilen Beyoğlu Caddesi Kebîrinde, mabeyinci Ragıp Paşanın milki olan Anadolu Hanı altındaki Anadolu Birahanesini işletirdi. Yunan tabiiyetinde, tı...
Encyclopedia
BALABANAĞA MESCİDİ
Şehzadebaşı ile Lâleli arasındaki sahada bulunan eski bir Bizans yapısından çevrilmiş bir mescid. Fethibey ile Büyükreşidpaşa Caddelerinin arasındaki Balabanğa Mahallesinin ortasında, Belediye Rehberinde 39 rakkamının olduğu yerde hemen hemen 9 rakkamı...
Encyclopedia
BALABAN CADDESİ
Üsküdarda Şemsipaşa Caddesi ile Üsküdarın belkemiği yerinde Hâkimiyeti Milliye Caddesi arasında uzanan iki dirsekli bir cadde idi; Şemsipaşa Caddesi kavşağından yüründüğüne göre sağ tarafını Yeni Valide Camiinin kuzey-doğu dış duvarı akapamıştı. Son im...
Encyclopedia
BALABAN (Nikoli)
İstanbulda en âlâ ve ekstra çay satan bir rum tacirdi. Dükkânı Çakmakçılar Yokuşunda idi. Çayları ustuvâne şeklinde, hep ayni boyda, şimdiki bezelye konservelerinden biraz uzunca kutulurda, turuncu renkli etiketlerinde “Nikoli Balaban” adı, bir Çin kız...
Encyclopedia
BALABAN AĞA (Sekbanbaşı)
Hadikatül Cevamiin kaydına göre Şehzade Camii civarında kendi adına nisbetle anılan mescidin bânisi; İstanbul fethinde Sekbanbaşı olarak bulunmuş, kabri malûm değilmiş. Hayatı hakkında başka kayde rastlanamadı. (B. : Balabanağa Mescidi).
Bibl. : Hadika...
Encyclopedia
BALABAN (Kavasoğlu)
Rumî 1305 ile 1310 arasında (Milâdî 1889 - 1895) İstanbulda hüsnü ânı ile büyük şöhret sahibi olmuş Karadağlı bir delikanlıdır; ya Avusturya - Macaristan veyahut İtalya Sefarethanesi kavaslarından birinin oğlu idi; başında kalpak, sırtında işlemeli göm...
Encyclopedia
BALABAN (Dilsiz)
Fâtih Sultan Mehmedin nedimlerinden; Sarayı Hümâyun halkı için tutulmuş bir defterde yalnız ismi kayıtlı olup hayatı hakkında bir şey bilinmiyor.
Bibl. Tarih Encümeni Mecmuası.
Encyclopedia
BAL
Arıların çiçeklerden topladıkları maddelerle yaptıkları tatlı şey (Asel; Şehd). Bu Ansiklopedinin aziz dostu ve kalem arkadaşı Nâşid Baylav bize bu madde için verdiği notta şunları yazıyor :
“Bala, bal demek için arıların, gömeç gözlerine biriktirmiş o...
Encyclopedia
BAKTERİYOLOJİHÂNEİ OSMANÎ
Bakteriyolojihânenin kuruluşu ile kısa tarihçesini şöylece toplayabiliriz:
1893 de İstanbulda kolera vak’aları görüldü, İkinci Sultan Hamid Fransanın tanınmış doktorlarından Chantemesse’i İstanbula dâvet etti; hastalığın ardı alındıktan sonra memleketi...
Encyclopedia
BAKLAVACI GÜZELİ
İstanbulun kalender şâirleri tarafından esnaf civanları arasında baklavacı güzelleri şanında da şiirler yazılmıştır. Üsküdarlı halk şâiri rahmetli Vâsıf Hoca tarafından İstanbul Ansiklopedisine tevdi edilmiş baha biçilmez notlar ve vesikalar arasında H...
Encyclopedia
BAKLAVA DİKİŞ
Yorgancı ve terzi ıslahlarındandır, baklavanın samsa kesimine benzeyen dikiş demektir. Terzi ağzında terkedilmiş gibidir, eskiden bilhassa kışlık pamuklu hırkalarla baklava dikişiyle yapılırdı. Yorgancılar hâlâ kullanmaktadır. Bilhassa sünnet çocukları...
Encyclopedia
BAKLAVA
Meşhur yufka tatlısı; biz, yufkanın aslı da hamur olmakla beraber baklavayı, sarığı burmayı hamur tatlılarından ayırıyor, hamur tatlılarını kadıngöbeği, dilberdudağı ve benzerleri olarak kabul ediyoruz.
Birinci Cihan Harbine kadar baklava İstanbulda or...
Encyclopedia
BAKLAVA ALAYI
Kanunî Sultan Süleyman zamanından kalma bir âdet olarak, ramazanların on beşinci günü, Hırkai Saadet ziyafeti vesilesile, İstanbulda bulunan yeniçerilerle sâir asker ocaklarına, on nefere bir tepsi üzerinden saray baklavası ikram edilirdi. O gün, başta...
Encyclopedia
BAKLALIKEMALEDDİN MESCİDİ VE MAHALLESİ
Hadikatül Cevâmi bu mescidin adını “Baklalı” diye kaydederek: “Bânisi Baklacı Kemaleddindir ki hîni fetihde gelenlerdendir, kabri nâ mâlûmdur, mahallesi vardır” diyor.
Bânisinin lakabı “Baklacı” olduğu takdirde mescidine de “Baklacı Mescidi” diye anıla...
Encyclopedia
BAKLACIOĞLU
1934 Belediye Şehir Rehberine göre Eminönünde Balıkpazarında Helvacıbekir Sokağında Atatürkün Devrinde, Büyük Valide Hanının da bulunduğu ada ile Yeni Camii kapayan dükkânlar ve mağazalar yıkıldığında Helvacıbekir Sokağı da Eminönü Meydanına katıldı ve...
Encyclopedia
BAKLA HANI
Geçen asır sonları muharrirlerinden çaylak Tevfik’in “Meyhane yahut İstanbul akşamcıları” adındaki risalesinde kaydettiği eski büyük gedikli meyhânelerden biridir. Tavukpazarında bu isimdeki hanın altındaki dükkânlardan birinde geçen asrın büyük şöhret...
Encyclopedia
BAKLALIHAN KERVANSARAYI
İstanbulun artık örneği ve hattâ izleri dahi kalmamış meşhur Kervansaraylarından biridir. Onyedinci asrın büyük muharriri Evliya Çelebi bu ismi yerini ve bânisini zikretmeden kaydediyor, o zaman, bu namlı muharririn tâbiri ile “bir mihmanhânei misâfirî...
Encyclopedia
BAKLA
Meşhur, mâlûm sebze; “Baklayı ıslatmak” Türk dilinde mecâzen “ağzını tutmak; pek çok şey bildiği bir takım sırlara vâkıf olduğu halde söylememek, ketûm olmak” mânâsına gelir, fakat, başda İstanbul, günlük hayatta hemen dâima menfî sıgası ile kullanılır...
Encyclopedia
BAKLACIOĞLU
Geçen asır sonları muharrirlerinden Çaylâk Tefikin “Meyhâne yahut İstanbul Akşamcıları” adındaki risalesindeki kayde göre İstanbulun eski büyük gedikli meyhânelerinden biri (B.: Meyhâne; Gedik); Unkapanında imiş. Başka hiç bir yerde adına rastlanamadı,...
Encyclopedia
BAKKALZÂDE MESCİDİ
Fâtihde Karagümrükde kendi adına nisbetle anılan Bakkalzâde Sokağındadır, tamamen harab olmuş, yok olmuş, 1952 de yalnız minâre kaidesi kalmış bulunuyordu. Hazîresinden bakiye bir yerde de iki kabirden biri için bânisi Mehmed Efendiye ait olduğu söylen...
426-450 / 706