Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BALÇIK TEKKESİ MESCİDİ
Haliçde Defterdardadır; Defterdar Caddesi ile Cezerîkaasım Akarçeşmesi kavuşağı köşesindedir. Hadikatül Cevâmiin kaydine göre hicrî 863 (Milâdî 1458 - 1459) da meçhul olan bânisi tarafından dârülhadis olmak üzere yaptırılmıştır; zaman ile harab olmuş, Hicrî 1000 (Milâdî 1591 - 1592) tarihlerinde Kanije müdafii meşhur Tiryâki Hasan Paşa tarafından mescid olarak ihya edilmiştir; imamlığı Şeyh Mahmud Sünbülî’ye verilmiş, bu zat da mescidi bir zaviye haline sokarak halvetiye usulünce sabah ve akşam evrâdü ezkâr ile meşgul olmuştur; Hicrî 1018 (Milâdî 1609 - 1610) da vefat eden bu şeyhin yerine yine Mahmud isminde bir şeyh postnişin olmuş, o da Hicrî 1128 (Milâdî 1618 - 1619) da vefat ederek zaviye - mescidin mahfili altına defnedilmiştir. Ayni yere Gazi Hasan Paşanın akrabasından da bir kaç kişi gömülmüştür.
İkinci Şeyh Mahmuddan sonra sırası ile halvetiyenin şemsiye kolundan oğlu Abdullah Efendi (ölümü hicrî 1155 = milâdî 1742 – 1743 - ), Abdullah Efendinin oğlu Abdülgani Efendi (ölümü hicrî 1201 = milâdî 1786 - 1787), Abdurrahman Efendi (ölümü hicrî 1225 = milâdî 1810) Kambur Salim Efendi (Ölümü Hicrî 1234 = Milâdî 1818 - 1819) Şeyh olmuşlardır.
Bu dört şeyh de vefatlarında zaviye içindeki mahfel altına gömülmüşlerdir. Abdülganî Efendinin zamanında Balçık Tekkesi en parlak devrini ...
⇓ Read more...
Haliçde Defterdardadır; Defterdar Caddesi ile Cezerîkaasım Akarçeşmesi kavuşağı köşesindedir. Hadikatül Cevâmiin kaydine göre hicrî 863 (Milâdî 1458 - 1459) da meçhul olan bânisi tarafından dârülhadis olmak üzere yaptırılmıştır; zaman ile harab olmuş, Hicrî 1000 (Milâdî 1591 - 1592) tarihlerinde Kanije müdafii meşhur Tiryâki Hasan Paşa tarafından mescid olarak ihya edilmiştir; imamlığı Şeyh Mahmud Sünbülî’ye verilmiş, bu zat da mescidi bir zaviye haline sokarak halvetiye usulünce sabah ve akşam evrâdü ezkâr ile meşgul olmuştur; Hicrî 1018 (Milâdî 1609 - 1610) da vefat eden bu şeyhin yerine yine Mahmud isminde bir şeyh postnişin olmuş, o da Hicrî 1128 (Milâdî 1618 - 1619) da vefat ederek zaviye - mescidin mahfili altına defnedilmiştir. Ayni yere Gazi Hasan Paşanın akrabasından da bir kaç kişi gömülmüştür.
İkinci Şeyh Mahmuddan sonra sırası ile halvetiyenin şemsiye kolundan oğlu Abdullah Efendi (ölümü hicrî 1155 = milâdî 1742 – 1743 - ), Abdullah Efendinin oğlu Abdülgani Efendi (ölümü hicrî 1201 = milâdî 1786 - 1787), Abdurrahman Efendi (ölümü hicrî 1225 = milâdî 1810) Kambur Salim Efendi (Ölümü Hicrî 1234 = Milâdî 1818 - 1819) Şeyh olmuşlardır.
Bu dört şeyh de vefatlarında zaviye içindeki mahfel altına gömülmüşlerdir. Abdülganî Efendinin zamanında Balçık Tekkesi en parlak devrini yaşamış (milâdî 1742 - 1787 arası) zengin, fakir halk ile dolub boşalmış, revnakli cemiyetler olmuştur. Kanbur Salim Efendi ise zaviyeyi zikir için yalnız salı günleri açmış, sair günler, 1810 dan 1819 za kadar Balçık Tekkesi kapalı kalmıştır. Kanbur Sâlim Efendinin ölümünde şeyhlik münhal kalmış, bu vazife yine ayni yıl içinde Şeyhülislâm Mekkizâde Mustafa Âsım Efendi tarafından Debbağlar Şeyhi denmekle meşhur Sadık Efendiye verilmiştir. Bu zât hastalanmış, tekke - mescid ile şeyhlik makamını hicrî 1242 (milâdî 1826 - 1827) de 2000 kuruşa Saadiye tarikatinden Şeyh Mehmed Emin efendiye satmıştır; ve ayni yıl içinde ölmüştür.
Mehmed Emin Efendi Balçık Tekkesinde Saadiye âdâbına göre icap eden tadilâtı yaptıktan sonra tekkeyi bir sene sonra açmıştır. İkinci Sultan Mahmud, Mehmed Emin Efendiye ayrıca Eyyub Sultan Türbedarlığını tevcih etmiş, hicrî 1251 (milâdî 1835) de de Balçık Tekkesi ve Câmiini yenileyerek şeyhleri için bir de türbe inşa ettirmiştir; bu türbeye de ilk olarak hicrî 1257 (milâdî 1841) de vefat eden Mehmed Emin Efendi defnedilmiştir.
Sultan Mahmud tamirinde kapusunun üzerine konulan tarih kitâbesi şudur:
Şehinşeri derviş hû kutbi Hudâ Mahmud Han
İtmekde lutfü sû besû sâhibdilânı şâdüman
Rub’i meskûna tamam âbâd idüb virdi nızâm
Adli ile hâsu avam devrinde oldu kâmuran
Dâim düâi ehlihâl alur o zılli lâyezâl
Yaptırdı oldu bî misal budur Hankaahı Sâdiyan
Şeyhü mürîdi halk iden Rabbi Kerimi Zülmenen
Bânii hayrâtü hasen kılsun o şâhı her zaman
Nazım itti Safvet Bey güzel târihi tamın oku gel
“Saad ile yapdı bî bedel bu dergâhı Mahmud Han”
(Sene H. 1251)
Balçık Tekkesi Mescidi ve tekkenin türbesi 1960 da pek harab bir halde idi.
Hakkı Göktürk
Balçık Tekkesi Mescidi
(Resim : Turan Açıksöz)
Theme
Building
Contributor
Turan Açıksöz
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Hakkı Göktürk
Identifier
IAM040302
Theme
Building
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Turan Açıksöz
Description
Volume 4, pages 1979-1980
Note
Image: volume 4, page 1979
Theme
Building
Contributor
Turan Açıksöz
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.