376-400 / 706
Encyclopedia
BALIKLAMA
Yüzgeçler arasında isimlendirilmiş bir denize atlama, dalma tarzı : Kollar ileri uzatılır, avuçlar yekdiğerine yapıştırılır, baş, kolların bu suretle teşkil ettiği mekik şeklindeki çenber içinde kalır.
İstanbul argosunda: Bir kimsenin, serserilikte, ku...
Encyclopedia
BALIKHÂNE SOKAĞI
Eminönünde Ahi çelebi Mahallesi sokaklarındandı; nefsi Balıkpazarı semti içinde olup son imâr faaliyetinde Balıkpazarı Çarşısı ve Balıkhâne ile beraber kaldırıldı. Balıkpazarı caddesinden Deniz kenarına Balıkhâne Kapusuna kadar uzanırdı; Balıkhânenin k...
Encyclopedia
BALIK KIRGINI
Kışın şiddetli zamanlarında, gün doğusu rüzgârı saniyede 10 - 20 metre sür’atle eser ise, boğazın kanal ceryanı intizamını kaybeder ve kanalın ılık dip sularına sahillerin soğuk suları karışır; kanalın dip sularına çekilmiş olan balıklar, yarı balığın,...
Encyclopedia
BALIKHÂNE KAPUSU
Balıkhâne Kapusu, İstanbul surunun Sarayburnu ile Ahırkapu Feneri arasındaki üç kapusundan biridir; fetihten evvel Ayios Lazaros Kapusu adını taşıdığı söylenir; surun, Topkapu Sarayı arazisini çevirdiği kısımdadır; İstanbul tarihinde acı ve kanlı bir h...
Encyclopedia
BALIK EMÂNETİ, BALIK EMİNİ, BALIKHÂNE, BALIKHÂNE NAZIRLIĞI
İstanbul sularında tutulan, yahut başka sularda avlanıp İstanbul piyasasına getirilen balıkların balıkcılar tarafından devlet kontrolu altında balık madrabazlarına ve tablakâr esnafa müzayede ile satıldığı ve satılırken kanun gereğince vergisinin devle...
Encyclopedia
BALIK FIÇILARI
İstanbuldaki balık tuzlayıcıları, hususî isimlerle anılan istandart fıçılar kullanırlar. Torik, torik yarması, palamut, uskumru, kolyoz, sardalya ve hamsi balıkları tuzlamasında kullanılan bu fıçılar boy boy olup :
Çakon fıçı 6,5 - 8 çift torik lâkerda...
Encyclopedia
BALIKCI SEPETLERİ
Türk balıkcıları dolayısiyle İstanbul sularında avlanan balıkcılar tarafından balık ve mukşerat avı için kullanılan sepetlerin hepsi sazdan yapılır.
Balıkcı sepeti imâlinde kullanılacak sazların yağmur görmemiş ve kum üzerinde kurumuş olmasına dikkat e...
Encyclopedia
BALIKCI SANDALI
Boğaziçinde bilhassa kibar amatör balıkcılar kullanırdı, zamanımızda hemen hiç kalmamış gibidir. Kıçı aynalı iki çifte bir sandal tipi olup çaparide ve oltacılıkta kullanılır, olta takımları sandukçaları kıç altında hıfzedilirdi.
Balıkcı sandalı
(Res...
Encyclopedia
BALIKCILAR LONCASI SOKAĞI
1957 den sonra genişleyen ve hızlanan imârda tamamen kaldırılmış olan İstanbul Balıkpazarının meşhur sokaklarından biriydi; Eminönü Meydanı tarafından Balıkpazarı Caddesiyle gelindiğinde 1934 Belediye Şehir Rehberine göre sağ kolda dördüncü sokak, 1936...
Encyclopedia
BALIKCI KUŞLARI
Boğaziçinin balıkcıl kuşları hakkında merhum Câbir Vada, “Boğazıçı konuşuyor” adındaki eserinde şu notları kaydediyor: “Balıkçılların parmakları kürekli olmadığından yalnız bacaklarını denize daldırarak gıda temin ederler. Daima eşleriyle yaşarlar. Düş...
Encyclopedia
BALIKCILAR (Türk resim sanatında)
Erkek güzelliğinin ve kuvvetinin timsali balıkcı tipleri, balıkcıların coşduğu zamanlar amansız denizle mücadeleleri, balıkcı muhitlerinin renkli, canlı, hareketli manzaraları kayıkları, ağlar, pitoresk kıyafetler, yeryüzünün denizle ilgili her köşesin...
Encyclopedia
BALIKCILAR
Tevfik Fikretin iki şiiri bu adı taşır; her ikisi de balıkçıların geçim yolunda çekdikleri acıları, mihnetleri, balıkcının merd ruhu, hayatı istihkarını; vücudu yıpratan, insan gücünün son haddinde gayretlerine rağmen fakrü zûrûret içinde geçen hayatla...
Encyclopedia
BALIKCI KEPÇESİ
İstanbul ve civarı balıkcılarının kullandıkları ağlardan sâbit ağlar nev’ine girer. Ağzına ekseriya demirden, bazan da ağaçdan yapılmış bir çenber takılmış ve ağdan örülmüş bir torba olup çenberine rabtedilmiş uzun bir sap vasıtasiyle kullanılır. Bâzıl...
Encyclopedia
BALIKCI KAHVEHÂNELERİ
Zamanımızda, bu satırların yazıldığı 1960 yılında ancak Yukarı Boğazın Anadolukavağı, Rumelikavağı, Karibce, Poyraz, Rumelifeneri, Anadolufeneri gibi balıkcı köylerinde kalmıştır; Yenimahallede dahi eski tipik hususiyetlerini muhafaza etmiş bir balıkcı...
Encyclopedia
BALIKCI KAYIĞI
İstanbul sularının pitoresk süslerindendir; Boğaziçinde, Adalarda, Anadolu ve Rumelinin Marmara sahillerinde, denizde iken de, karaya çekilmiş iken de bir çok ressama model olmuştur. İki ucu sivri, arka tarafı daha genişce bir kayık olup dümeni, yelken...
Encyclopedia
BALIKCI GÜZELİ
Divan ve halk edebiyatında esnaf güzelleri şânında gazeller, şarkılar, semâiler, destanlar yazılır ve “şehrengîz” adı verilen müstakil şiir mecmuaları tanzim edilirken İstanbulun balıkcı güzelleri de unutulmamıştır; nasıl unutulabilirdi ki, balıkcı, ge...
Encyclopedia
BALIKCI, BALIKCILAR, BALIKCILIK
Eskiden, asrımız başında Birinci Cihan Harbine kadar ayrılırdı; yılın dört mevsiminde ve bilhassa kışın gece veya gündüz, deniz üstünde sıhhatlerini ve hattâ hayatlarını istihkar ederek, türlü meşakkate, zahmete göğüs gererek rızıklarını balık avında a...
Encyclopedia
BALIKCIBAKKAL SOKAĞI
Eyyubun Gümüşsuyu mevkii sokaklarındandır. Eskiyeni Caddesi ile Bülbülyuvası - Eskiyeni Sokağı arasında uzanır; bu son iki sokak ile bir üç yol ağzı yaparak kesişir; iki araba geçecek genişlikte, paket taşı döşeli bir yoldur; evleri ikişer katlı kâgir ...
Encyclopedia
BALIKCI BABA
Onsekizinci asrın ilk yarısında yaşamış bir melâmî derviştir; aslı Bitlisli olup adı Abdülcelildir; tesbit edilemiyen bir tarihde İstanbula gelmiş, Eyyubda yerleşmiş; yaz ve kış sırtında aba, başında keçe külâh, alnına kâkülleri dökülmüş, bıyık sakala ...
Encyclopedia
BALIK AVI (Divan Edebiyatında)
Boğaziçinde ve Marmarada sandal ile balığa çıkmak nevcivanlarla ülfet ve muhabbete düşkün uygunsuz külhânî gürûhu tarafından fırsat bilinirdi; bilhassa lüfer avı ve ateş balığı avı mevsimlerinde gece balık tutmak behânesi ile can sohbet ve muhabbetleri...
Encyclopedia
BALIK
Halkın günlük yiyeceğinde tuttuğu önemli yer, İstanbul sularının bolluk, çeşit ve nefaset bakımından Harikulâde verimi, avcılarının ve esnafının hayat, kıyafet, ülfet ve sohbet bakımından tipik ve karakteristik hususiyetleri ve nihayet İstanbulun Balık...
Encyclopedia
BALIK AĞLARI
Karakin Bey Deveciyan ki büyük bir otoritedir, aşağıdaki satırları bu muhterem müellifin “Balık ve Balıkçılık” adındaki mühalled eserinden naklediyoruz :
Balık avı âletlerinin en ehemmiyetlisi ağlardır. Balık ağları pamuk, keten ve ipek ipliklerden örü...
Encyclopedia
BALDIR VE BACAK EDEBİYATI VE NEŞRİYAT
Ruh hastaları ile yeni girdikleri bulûğ çağının buhranlarını geçiren gençleri istismâr için bir aşk romanı çerçevesi içinde cinsî münasebetleri hayasız çıplaklıkla nakleden ve İstanbulda gizlice basılmış, el altından satılmış, ahlâk zabıtası tarafından...
Encyclopedia
BALDIR NİŞANI
Yeniçerilik zamanındaki baldırı çıplak gürûhu bu asker ocağından olmakla övünmek ve etrafını bu münasebetle sindirmek için baldırlarına dövme ile mensup oldukları Yeniçeri Ortasının = taburunun “nişan” denilen alâmeti farikasını yaptırtırlardı. Dövme i...
376-400 / 706