Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Ekmekçiler
İlânı Meşrutiyete, Seferberliğe kadar fırınların kısmı âzamı Rum ve Ermeniler elinde olup simitçi fırınlarında Türkler, yirmi beş paraya satılan esmer, tazeliğinde leziz ve fakat bayatlığında biraz ekşilik peyda eden bir ekmek çıkarırlardı. Fukara halk...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Dondurmacılar
Dondurmacıların yaza hazırlıkları, takımı noksan olanlarca kıştan başlardı. Bugün bir iki bardak, yarın iki üç tabak, öbür gün birkaç kaşık, daha münasip eyyamda havlu vesaire tedarik ederlerdi. Mevsim gelince takımlar silinir, parlatılır vüs’u iktidar...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Dutçular
İlkbaharın hulûlünde birer dut bahçesi bulup ağaçların adedine göre kiralarlar, tablalar, tenteler hazır edip mahsul kemale ermeğe başlayınca orada yatarlar, ağaçları devşirmek itibariyle ikiye ayırırlar, bir gün dokunulan ağaca bir gün ara verirler, d...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Elma şekerciler
Çocukları en ziyade baktıran, anne isterim diye ağlatan elma şeker, kırmızı garibaldi, galibardalı tatlıya batırılmış üzeri ince bir zar gibi tatlılanmış, bir topuzlu sırığın ucuna batırılan şişelere sıralandırılmış ham elmalardır. Çocukluk bu, şaka de...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Leblebiciler
Çankırı havalisi Türklerinden olup her biri birer dükkânda çıraklıkla hırtlık devresini atlatıp çok kimseleri atlatmağa kalkarlar. Sırtta kıldan mamûl bir elbise, ayakta yemenimsi bir papuç, fesi üstünde yazma bir çevre yani yemeni, koltuk altında teri...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Kuşlokumcular, revaniciler
Tarihe karışmış esnafdandır denilebilir; satıcılarının hemen hepsi Safranbolulu olan kuş lokumu, yassı kadaifinin bir buçuğu kadar büyüklükte şekerle, un, biraz da — çürük mü sağlam mı bilemem yumurtadan mamul nefîs ve leziz taamı hoş bir şeydir. Mekte...
Encyclopedia
BALABAN (Kavasoğlu)
Rumî 1305 ile 1310 arasında (Milâdî 1889 - 1895) İstanbulda hüsnü ânı ile büyük şöhret sahibi olmuş Karadağlı bir delikanlıdır; ya Avusturya - Macaristan veyahut İtalya Sefarethanesi kavaslarından birinin oğlu idi; başında kalpak, sırtında işlemeli göm...
Encyclopedia
AZİZ (Tophâneli Mestane)
1890 ile 1895 arasında Tophâne sibyan bölüğünden Bursalı bıçkın meşreb bir genç olub hüsnü ânı İstanbulun bedtıynet gürûhu arasında dillere destan olmuşdu; Tophâne ketebesinden ve bu satırları yazan günahkârın refiki can beraber Üsküdarlı Âşık Râzi ki ...
Encyclopedia
AZİZ (Ablasıgüzel)
1890 ile 1895 yılları arasında Tophâne sibyan bölüğünden hüsnü ânı ile nam almış bir gençtir; Küçükpazarlıydı, piyasa arabacılarından bir adamın oğlu idi. Kendisi pek dilber olduğu halde ablasının güzelliği ile lâkablandırıldığına göre o kızın bencet v...
Encyclopedia
BAĞ, BAĞLAR, BAĞCILAR
İstanbul bağlarının semtlere göre bir tasnifi yapılarsa ilk hatırlananlar:
1 — Çamlıca ve Yakacık bağları (B. : Çamlıca, Yakacık, Bağlarbaşı).
2 — Topkapu Maltepesindeki bağlar.
3 — Nümune bağları, bu arada bilhassa Göztepedeki Nümune bağı (eski adiyle...
Encyclopedia
BAHRİYE (Tulumbacı)
İkinci Abdülhamid devrinin ilk yıllarında yaşamış Lângalı bir mahalle karısıdır. Babası Ayyaş bir mesleksiz adamdı, zaman zaman yük arabası sürer, bağçe beller, badanacılık yapar, mevsiminde bir mangal tedarik edip kebap kestane satar, hiç bir iş bulam...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Sakız leblebiciler
Bin üç yüz otuz yılına kadar ensesinden kayışla beline kadar asılmış bir torba içinde taze kum leblebisi satan Rumlar vardı. Mahallâtta mesire mahallerinde: “Sakizzzz... leblebiciii..” der gezerlerdi. Şimdi onların mevcudu kalmamışsa da el arabalarında...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Sülükçüler
Mayıs ayı hulûlünde, göllerden çıkardıkları sülükleri şişelere doldurarak: “Sülük, taze sülük, canlı sülük!..” diye sokaklarda, mahalle aralarında, pazar yerlerinde satan ve ekserisi Kıpti olan satıcılar hâlâ mevcuttur.
Vasıf Hiç
Encyclopedia
BAĞDAD İSKELESİ, BAĞDADİSKELESİ HAMMALLARI
Eski Üsküdarlılar, Bağdad Yolunun başlangıcı olduğundan dolayı Üsküdarın büyük iskelesine Bağdad İskelesi derdi.
Kısmeti ezelîye boyun eğerek tulûdan guruba bârı mihmetlerine inzimam eden ecsamı sakileyi sırtlayarak mevdû mahallerine nakleden ve bu hiz...
Encyclopedia
BAYRAM BAHŞİŞİ (Tulumbacılara)
Semt, mahalle sandıkları tulumbacılarının kendi semtleri, mahallelerindeki evleri bayram sabahları kapu kapu dolaşarak bayram bahşişi toplamaları İstanbula has, yer yüzünde başka yerde görülmeyen bir sahne, tulumbacılık hayatında da, yılda ancak iki de...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Ciğer kebabcılar
Safranbollulardan, Arnavudlardan, Karamanlılardandır. Kara ve akciğeri birlikte doğrayarak içine bol miktarda tuz ile kırmızıbiber koyarlar, tavayı tutmamak için de unla hallederek vicdanlarının hükmettiği yağ içinde kavururlar, soğanı ince doğrayıp ma...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Börekciler
Eskiden orada, burada tek, tük hıristiyanlardan da var idiyse de ekseriyeti Türkler teşkil ederlerdi. Börekçilerin çoğu Safranbollular olup başta fes üstüne bir yazma yemeni veyahut müşteri avlamak kasdi ile abani, yeşil sarık, belde Trablus taklidi bi...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Mısır ve kestaneciler
Tabla üstüne mısırı doldurup sıcaklığını muhafaza ve temiz bulundurmak için bir peştemala sararlar, tablanın kenarında pişmemiş mısırları birer şiş ile yani ağaçtan mamul sivri bir âlete geçirip süs kabilinden olmak üzere yeşil yapraklariyle dikerler: ...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Palamut ve torik tavacıları
Amele, kayıkçı, hammal ve ırgat makulesinin kalabalık bulunduğu semtlerde, Halicin Galata iskelelerinde, Tahtakale ve Küçükpazar, Uzunçarşı taraflarında görülen esnaftandır; içlerinde kadınlar, ayak esnaflığına çekirdekten yetişen çocuklar da vardır: M...
Encyclopedia
BALATDA ÇALGILI KAHVEHÂNELER
İkinci Abdülhamid devrindeki Ramazanların İstanbula mahsus şenliklerinden olan çalgılı kahveler iki yahut üç defa Balatda da açılmıştı (B. : Çalgılı Kahvehâneler). Ayak takımının musiki ve şiir duygularına sahne olan çalgılı kahvehâneyi Balatda açmağa ...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Balıkcılar
Hemen istisnasız, Büyükşehrin külhani - bıçkın sınıfına mensupturlar. Bir kısım esnaf dükkânlardan veya voli mahallelerinden alıp mahallelerde satarlar. Asıl oltacı balıkçılar sandallariyle tuttuklarını ya dükkânlara verir veyahut bir kısmını mahalleci...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Aşureciler
Mahallâttan bazı kimselerin evlerinde pişirip de akşamları satışa çıkardıkları vaki idi. Evlere kâselerle ya peşin veya veresiye olarak bırakılır ertesi akşam uğranılıp alınırdı. Kalabalık yerlerde arabacı ve sebzecilerin bâhusus hamalların, kayıkçılar...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Aşçılar
Meydanlarda çadır kurup aşçılık yapanlar, bu satırların yazıldığı sıralarda artık görülmemektedir. Omuzlarında askı ile gezdirdikleri bir camekânlı dolapta fasulye piyazı, ciğer kebabı, cızbız köfte satmakla çöplenenler vardır (B. : Aşçı ve bu madde iç...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Keten helvacılar
Şimdi de olduğu gibi beyitler okuyarak gezerlerdi. Bâzı kahvehanelerde dahi yüzük oynayarak mağlûp olan tarafa helva çektirirlerdi. O vakitler Harbiyede meşhur bir helvacı vardı, işitirdik. Bu helvacılar şimdi de aynen gezmektedirler. Gerek tahan, gere...
Encyclopedia
AYAK ESNAFI, SATICILARI : Kadayıfcılar
Kastomonu ve civarı sekenesinden olup kimisi kadayıfcı dükkânlarında çalışanlardan, kimisi de başlı başına iş yapanlardandı.
Bunlar dükkânlardan çiğ tel kadayıfı üç kuruşa alıp pişmiş olarak Yenicami avlusu ve bâzı pazar yerlerinde yüz paraya satarlard...