Tevfik Fikretin iki şiiri bu adı taşır; her ikisi de balıkçıların geçim yolunda çekdikleri acıları, mihnetleri, balıkcının merd ruhu, hayatı istihkarını; vücudu yıpratan, insan gücünün son haddinde gayretlerine rağmen fakrü zûrûret içinde geçen hayatlarını terennüm eder. Büyük şairi baş eseri Rübâbı Şikeste’deki yerlerine göre bu iki şiirden birincisi, bize öyle geliyor ki, sanatkârın Servetifünunda intişar etmiş bâzı manzumelerinde olduğu gibi, garb ressamlarından birinin bir tablosundan mülhem olarak yazılmıştır; İstanbuldan dışarıya hemen hiç çıkmamış, hattâ ömrünün büyük bir kısmını evinde ve yazı masasının başında geçirmiş olan şairin o çetin balıkcı hayatını yakından tanımış olmasına imkân yoktur; Rumelihisarındaki Aşiyânından da (B.: Âşiyan) balıkcıları yutan ucu ufukda müthiş denizi görmek mümkün değildir. Fakat biz, İstanbullu Fikretin bu şiirini okurken İstanbulun Karadeniz karşısında ve Kilyos balıkcılarını tahayyül edebiliriz; Bir dram karşısındayız; ihtiyar ana hasta, ölüm döşeğindedir, dışarda fırtına vardır, deniz kudurmuşdur; delikanlı oğlu, tecrübeli ihtiyar babasını evde hasta kadının yanında bırakır ve sabahleyin balığa tek başına çıkar, fakat geri dönmez. Sahilde üç gün üç gece evlâdını bekliyen ihtiyar balıkcının devrilmiş, boş kayık karşısında duyduğu acı, c...

Tevfik Fikretin iki şiiri bu adı taşır; her ikisi de balıkçıların geçim yolunda çekdikleri acıları, mihnetleri, balıkcının merd ruhu, hayatı istihkarını; vücudu yıpratan, insan gücünün son haddinde gayretlerine rağmen fakrü zûrûret içinde geçen hayatlarını terennüm eder. Büyük şairi baş eseri Rübâbı Şikeste’deki yerlerine göre bu iki şiirden birincisi, bize öyle geliyor ki, sanatkârın Servetifünunda intişar etmiş bâzı manzumelerinde olduğu gibi, garb ressamlarından birinin bir tablosundan mülhem olarak yazılmıştır; İstanbuldan dışarıya hemen hiç çıkmamış, hattâ ömrünün büyük bir kısmını evinde ve yazı masasının başında geçirmiş olan şairin o çetin balıkcı hayatını yakından tanımış olmasına imkân yoktur; Rumelihisarındaki Aşiyânından da (B.: Âşiyan) balıkcıları yutan ucu ufukda müthiş denizi görmek mümkün değildir. Fakat biz, İstanbullu Fikretin bu şiirini okurken İstanbulun Karadeniz karşısında ve Kilyos balıkcılarını tahayyül edebiliriz; Bir dram karşısındayız; ihtiyar ana hasta, ölüm döşeğindedir, dışarda fırtına vardır, deniz kudurmuşdur; delikanlı oğlu, tecrübeli ihtiyar babasını evde hasta kadının yanında bırakır ve sabahleyin balığa tek başına çıkar, fakat geri dönmez. Sahilde üç gün üç gece evlâdını bekliyen ihtiyar balıkcının devrilmiş, boş kayık karşısında duyduğu acı, cinnetdir: — Bugün açız yine evlâdlarım, diyordu peder, Bugün açız yine; lâkin yarın, ümid iderim Sular bir az daha sakinleşir.. ne çâre, kader — Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim, Diyordu oğlu, yarın sen bir az ninemle otur; Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta...... — Olur; Bir az da sen çalış oğlum, bir az da sen cabala; Ninen baban, iki miskin biz artık ölmeliyiz... Çocuk düşündü, şikâyetli bir nazarla: — Ya biz, Ya ben nasıl yaşarım siz ölürseniz?.. Hâlâ Dışarda gürleyerek güğremiş bir ordu gibi Döğerdi sâhili binlerce dalgalar asabî — Yarın sen ağları gün doğmadan hazırlarsın; Sakın yedek bir az ip, mantar almadan gitme...... Açınca yelkeni, hiç bakma, oynasın varsın, Kayık çocuk gibidir, oynayor mu, kayd etme, Dokunma keyfine; yalnız tetik bulun, zirâ Deniz kadın gibidir, hiç inanmak olmaz hâ ................................................................. Şafak sökerken o yalnız, bir eski tekneciğin Düğümlü, ekli, çürük ipleriyle uğraşarak İlerliyordu; deniz ayni şiddetiyle şırâk Şırak döğüb eziyordu köhne teknenin şişkin Siyah kaburgasını.. Ah açlık, ah ümîd! Kenarda bir taşın üstünde bir hayâli sefîd Eliyle engini gûyâ işâret eyliyerek Diyordu: “Haydi, nasîbin o dalgalarda, yürü!” Yürür zavallı kırık teknecik, yürür; “Yürümek, Nasîbin işte bu!.. Hâlâ gözün kenarda.. yürü!” Yürür fakat suların böyle kahri şiddetine Nasıl tahammül ider eski, hasta bir tekne?.. Deniz ufukda, kadın evde muhtazır.. ölüyor. Kenarda üç gecelik bârı intizârıyle, Bütün felâketinin darbei hasâriyle, Tehî, kazâzede bir tekne karşısında peder. Uzakda bir yeri yumrukla gösterib gülüyor. Yüzünde giryeli, muzlim, boğuk şikâyetler... İkinci şiirinde Fikret bir sosyalisttir; cemiyetin aşağı tabaka insanlarını yüzleri güldüğü halde içleri kan ağlıyan, vazifeleri seyircilerini güldürmek olan soytarılara benzetir.. Hayatını namuskârâne fakat muhabbetle kazanan, kazandığı da bir lokma ekmek olan bu insanlara örnek olarak balıkcıları seçmiştir; iki kıt’a olan bu şiirin balıkcı hayatını tasvir eden birinci kıt’ası şudur: Açık tesâdümü emvâci kahre sîneleri, Birer kayıkdan ibâret bütün hazîneleri, Birer kayık ve tükenmez bir ihtiyâcı sebât; Şu kır bıyıklı, yanık yüzlü sâiyânı hayât — Ki titrer ağlarının her telinde zehri memat — Niçin, sorun bu tekaazâyı ömre katlanıyor Nasıl, ne hisle şu girdâbı gamda çalkalanıyor?..