Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BALIKCILAR LONCASI SOKAĞI
1957 den sonra genişleyen ve hızlanan imârda tamamen kaldırılmış olan İstanbul Balıkpazarının meşhur sokaklarından biriydi; Eminönü Meydanı tarafından Balıkpazarı Caddesiyle gelindiğinde 1934 Belediye Şehir Rehberine göre sağ kolda dördüncü sokak, 1936 da Yeni Camiin önü açılarak meydana geniletildiğinde ikinci sokak; iki dirsek yaparak Balıkpazarı Caddesiyle Balıkhâne Sokağı arasında uzanırdı.
1952 de çizilmiş olup bu notların yanında bulunan krokiye göre sokağın manzarası bu sokakta yetmiş sene çalışmış Aşcı Baba İstelyo’nun rivayetine göre o tarihde şöyle idi; cadde kavuşağından girilince sağ kolda:
1 — Kapusu Balıkpazarı Caddesinde, kadimdenberi Balıkpazarının en namlı bir pastırmacısı idi; son on yıl içinde eller değiştirdi bir ara da kunduracı oldu. 2 ve 3 — Yemenici Niko ve yemenici Lâmbo, belki yüz yıldan fazla yemenici olagelmiş iki dükkândı; gemici, kayıkcı, balıkcı, çeşidli seyyar esnafla tulumbacıları ayaklarına geçirdikleri yemenileri tercihan bu iki dükkândan alırlar idi. Eski bıçkınların, yeniçerilerin giydikleri “Galata yemenileri” en son bu dükkânlarda dikilmiştir. 4— Sonadı “Tünel İçkili Lokantası”, sahibi İspiro; İspiro bu sokağa yalınayak, yarım pabuc kahveci çırağı olarak gelmiş (15 numaralı nota bakınız), para sahibi olup burayı satın almıştı. Eskiden gaayet...
⇓ Read more...
1957 den sonra genişleyen ve hızlanan imârda tamamen kaldırılmış olan İstanbul Balıkpazarının meşhur sokaklarından biriydi; Eminönü Meydanı tarafından Balıkpazarı Caddesiyle gelindiğinde 1934 Belediye Şehir Rehberine göre sağ kolda dördüncü sokak, 1936 da Yeni Camiin önü açılarak meydana geniletildiğinde ikinci sokak; iki dirsek yaparak Balıkpazarı Caddesiyle Balıkhâne Sokağı arasında uzanırdı.
1952 de çizilmiş olup bu notların yanında bulunan krokiye göre sokağın manzarası bu sokakta yetmiş sene çalışmış Aşcı Baba İstelyo’nun rivayetine göre o tarihde şöyle idi; cadde kavuşağından girilince sağ kolda:
1 — Kapusu Balıkpazarı Caddesinde, kadimdenberi Balıkpazarının en namlı bir pastırmacısı idi; son on yıl içinde eller değiştirdi bir ara da kunduracı oldu. 2 ve 3 — Yemenici Niko ve yemenici Lâmbo, belki yüz yıldan fazla yemenici olagelmiş iki dükkândı; gemici, kayıkcı, balıkcı, çeşidli seyyar esnafla tulumbacıları ayaklarına geçirdikleri yemenileri tercihan bu iki dükkândan alırlar idi. Eski bıçkınların, yeniçerilerin giydikleri “Galata yemenileri” en son bu dükkânlarda dikilmiştir. 4— Sonadı “Tünel İçkili Lokantası”, sahibi İspiro; İspiro bu sokağa yalınayak, yarım pabuc kahveci çırağı olarak gelmiş (15 numaralı nota bakınız), para sahibi olup burayı satın almıştı. Eskiden gaayet meşhur Mihyoti’nin meyhanesi idi. Aslı Rumanyada İbrail kasabası rumlarından olup on üç yaşında Balıkpazarına gelen ve fevkalâde dilber bir yüze sahib olduğu için “Yarımdünyâ” lâkabı ile şöhret bulan, son yıllarını da, 70 - 75 yaşlarında, yine bu sokakda Boris’in Meyhânesinde aşcılıkda geçiren Barba İstelyo o şöhretli, çocukluğunda Mihyotinin Meyhânesinde ateş oğlanlığı yapmıştı. Mihyotiden evvel de burası meşhur “Hançerli Meyhanesi” imiş; Hançerli adı da bir ateşoğlanının lâkabından gelirmiş. Barba İstelyo Mihyotide çalışmağa başladığı sıralarda bir gün üç Kefalonyalı gemici - korsan, meşhur kaatil, şaki Bıçakcı Petriyi burada basmışlar, kaçacak en küçük bir delik yok iken şerir, peşine düşmüş olan dev gibi korsanların üçüncü de yere sererek kaçmağa muvaffak olmuş (B.: Petri, Bıçakcı).
5 — Tohumcu Hristo, meyhâneci bulgar Boris Kovaçef’in babası. Burada daha evvel Bulgar Anastasın kahvehanesi vardı; kopuk yatağı idi. 6 — Bulgar Boris Kovaçef’in Meyhânesi (B. : Borisin Meyhânesi). Yarımdünya Barba İstelyonun son günlerinde aşcılık yapdığı dükkan. Meyhâneyi Borisden evvel uzun bir müddet babası Hristo işletmiştir; Hristo burayı Yanko adında birinden devren almıştır. Yankodan evvel de meşhur gedikli meyhânelerden “Zından” burası imiş. 7 — Barba Leonun rakı ve konyak imalâthânesi; Barba İstelyo bu müessesenin içkilerini piyasaya hangi isim altında verdiğini hatırlamıyor; “daha eskiden bir büyük meyhane de burada imiş” diyor; biz Sivaslı Âşık İbrahimin Balıkpazarı Destanına göre, bu büyük meyhânenin “Cellâd Meyhânesi” olması gerekdiğini tahmin ediyoruz. 8 — Vangelin Meyhânesi. 9— Yemenici Haralâmbo; eskiden bu dükkânda Filip adında meşhur aşçı vardı. 10— Manav.
Yine Cadde kavuşağından girildiğine göre sol kolda :
11 — Mezeci Koço, minelkadim mezeci dükkânı idi. 12 — Tohumcu Vasil; eskiden irânlı Ali adında birinin tütüncü dükkânı idi. Barba İstelyo şöyle anlatıyor: “Benim çocukluğumda da tütüncü idi; sahibi yine Acemdi, eşkiya kılıklı adamdı, tütüncü adı altında esrar kaçakçılığı yapardı, adını hatırlayamıyorum, güzel gençlere düşkündü; memleketlisi Aliyi yanına çırak aldığında Ali 15 - 16 yaşlarında pek güzel bir çocuktu; acem geceleri bir handa kalır, Aliyi dükkânın üstündeki bekâr odasında yatırırdı; bir gün ortada görünmedi, kayboldu.
Çardak İskelesinde denizden cesedini çıkardılar, genç bir lâz kayıkcı tarafından öldürüldüğü meydana çıkdı, tütüncü dükkânı çırağı Aliye kaldı, aradan çok yıl geçti, Ali evlenmedi, aynı bekâr odasında yatıp kalktı; bir gün odasının döşeme tahtaları çöker, altında bir define bulur, esrarcı acemin altınlarıdır denildi, birdenbire zengin olunca dükkânı kapadı, İrana gitti, Meşrutiyetin ilânı sıralarına rastlar.” 13 — Balıkpazarının belki İstanbulun en namlı fes kalıpcısı Mimikonun dükkânı idi. 14 — Bir aşcı dükkânı vardı; sahibi rumdu, sonra tohumcu oldu. 15 — İbrahim Çavuşun kahve ocağı; çayı kahvesi çırağı ile bu sokak boyundaki dükkânlara gönderirdi. Çavuş bu dükkânı Yunanistana giden bir rumdan almıştı; meyhâneci İspiri işte bu rum kahvecinin çırağı idi. 16 — Tohumcu Yorgo. 17 — Yemenici Anastas; bu da eski ve namlı bir yemenici dükkânı idi. Barba İstelyo şöyle anlatıyor: “Kanlı bir dükkândır; Anastasın eline geçmeden bu dükkânda işler Vasil adında bir yemenici kalfası, pek güzel bir gençti, Kız Vasil derlerdi, kayıkcı kopuklarından ve namlı şerirlerden Lâz Dimitri kötülük yolunda musallat olur, gözlerimle gördüm; kayıkcı dükkâna geldi, Vasile takıldı, yemenici kösele kesiyordu, elindeki bıçakla fırladı, fakat dükkândan çıkamadı, Lâz, bıçağını daha evvel davranıp Vasilin tam kalbine indirdi, kaçtı; fakat iskeleden kayığına atlarken hemşerileri tarafından yakalanıp zabtiyeye teslim edildi. Dükkânın mermer eşiğinde vasilin kanının lekesi, şu kadar yıl geçti, hâlâ durur”.
18 — Berber Ali Beyin dükkânı. 19 — Vangelin dükkânı. 20 Tohumcu Aleko. 21 — Tütüncü.
Bibl. : Barba İstelyo, Not.
Balıkcılar Loncası Sokağı
Theme
Location
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040320
Theme
Location
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, pages 2008-2009
Note
Image: volume 4, page 2008
See Also Note
B.: Petri, Bıçakcı; B. : Borisin Meyhânesi
Bibliography Note
Bibl. : Barba İstelyo, Not.
Theme
Location
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.