Has mânada uçarı, pırpırı, ayağına üşenmez şehri külhanilerdir ki, akşamları, Sirkeci, Balıkpazarı, Galata meyhanelerini dolaşarak Atatürk’ün alçıdan dökülmüş büstlerini satarlar, cevval, tannan bir sesle: “Hâtıra bunlar!..” diye bağırırlardı. Son yıll...

Hemen hepsi Anadolulu, fakat hin oğlu hin adamlardır; bir halı, seccade veya kilim omuzlarlar, otel kıraethanelerini ve Sirkeci, Balıkpazarı meyhanelerini dolaşırlar, bilhassa akşamın alaca karanlığı ile geceyi tercih ederler. “Haydi Gördüs!.. Bir tane...

Bu satırların yazıldığı sırada tarihe karışmak üzere bulunan esnaftandır. Umumiyetle Safranbolulu idiler. İkinci Mahmud devri ulemasından zarafetiyle maruf Kethüdazade Mehmed Ârif Efendi şöyle bir fıkra nakleder: Yeniçeri devrinde Yenikapunun gayet cem...

Meşrutiyetten evvelki devrin eskicisi mutlaka Yahudidir; sırtında yüzlerce kilo ağırlığında eşya alacak kadar büyük, uzun bir torba, başında üzerine ince bir yemeni sarılmış kalıpsız bir fes, sırtında yaz kış mintan üzerine giyilmiş eski bir palto, bac...

Meşrutiyetten sonra görünmez olmuş satıcılardan; kuskuscuların yakınında, hemen hemen omuz başlarında, yine sehpalar ve üstlerinde tablalar. Bunlardaki ses hiç sıtma görmemiş: — Fodla, fadlaa! avazleriyle ortalığı uğuldatırlar.. Bunlar da Anadolunun, ö...

Hemen daima Aksekili, Konyalıdır; az miktarda şehriler de vardır; bâzan da mecbubca delikanlılara ebeveyinleri tarafından bulunmuş rahmet vesilesi bir iş olmuştur; bilhassa büyük camilerin iç harem kapularında ve Ramazan günlerinde bulunurlar. Bu satır...

İlânı Meşrutiyete, Seferberliğe kadar fırınların kısmı âzamı Rum ve Ermeniler elinde olup simitçi fırınlarında Türkler, yirmi beş paraya satılan esmer, tazeliğinde leziz ve fakat bayatlığında biraz ekşilik peyda eden bir ekmek çıkarırlardı. Fukara halk...

Çocukları en ziyade baktıran, anne isterim diye ağlatan elma şeker, kırmızı garibaldi, galibardalı tatlıya batırılmış üzeri ince bir zar gibi tatlılanmış, bir topuzlu sırığın ucuna batırılan şişelere sıralandırılmış ham elmalardır. Çocukluk bu, şaka de...

Dondurmacıların yaza hazırlıkları, takımı noksan olanlarca kıştan başlardı. Bugün bir iki bardak, yarın iki üç tabak, öbür gün birkaç kaşık, daha münasip eyyamda havlu vesaire tedarik ederlerdi. Mevsim gelince takımlar silinir, parlatılır vüs’u iktidar...

Hepsi on altı, yirmi beş yaşlarındadır; kıyafetleri de bir örnek sayılır, başları açık, her beş dakikada bir defa taranmalarına rağmen saçları daima darma dağınıktır; sırtlarında ya birer Frenk gömleği vardır. Pantalonları, bilhassa son günlerde, naylo...

İlkbaharın hulûlünde birer dut bahçesi bulup ağaçların adedine göre kiralarlar, tablalar, tenteler hazır edip mahsul kemale ermeğe başlayınca orada yatarlar, ağaçları devşirmek itibariyle ikiye ayırırlar, bir gün dokunulan ağaca bir gün ara verirler, d...

İkinci Abdülhamid devri sonralarında, destancılar, renk renk kâğıtlara, iri puntulu harflerle basılmış destanlar satar, en ziyade Köprü üzerinde bulunurlardı. İpsiz sapsızın dik âlâları, kafalarına vişne çürüğü fesi, omuzdaş kuşağının ucu dışarıya sark...

Başında keçekülâh, sırtında salta, kollar sıvalı, bacağında potur, tulumbacı yemenisinin biraz daha kunduralaşmış cinsinden bir yemeni, arkasında semaverimsi sarı bir güğüm; çoğu iri yarı gürbüz delikanlılardır; sesi sıtma görmemiş; evvelâ: “Haniya Dem...

Mahmudpaşa, Sultanhamamı, Mısırçarşısı civarı, Yenipostahane Caddesinde bilhassa İkinci Dünya Savaşından sonra seyyar çorapçıya sık sık rastgelinir: seyyar çorapçılar umumiyetle genç veya çocuktur. Büyük bir kısmı Musevidir, fakat bu işi meslek edinmiş...

Son zamanlara gelinceye kadar umumiyetle Yahudi çocukları idi; ekserisi cırtlak bir sesle ve durmadan devrin kâğıt piyasasına göre “Beş paraya on paraya... Beş kuruşa, on kuruşa zımbalı defter!..” diye bağırışıp dururlardı. Bilhassa Sirkeci ve civarınd...

Bahar kokulariyle beraber meydana çıkarlar, kıştan yeni kurtulmuş, renge ve kokuya hasret çeken şehirlilerin önüne renk renk fulyaları yayarlar ve haykırırlar: “Bahar kokuları! Fulyalar!” Ekserisi Rumdur, içlerinde Ermeniler de bulunur, bâzan şehrin se...

Safranbollulardan, Arnavudlardan, Karamanlılardandır. Kara ve akciğeri birlikte doğrayarak içine bol miktarda tuz ile kırmızıbiber koyarlar, tavayı tutmamak için de unla hallederek vicdanlarının hükmettiği yağ içinde kavururlar, soğanı ince doğrayıp ma...

Umumiyetle Ürgüblüdür, çoğu, iri yarı adamlardır, memleketlerinin kıyafetiyle dolaşırlar; çırayı tartı ile alıp kalem kalem veya ayrıca ve kalınca safihalar halinde doğrayıp deste yaparlar ve deste hesabiyle veya, bir kâr zammiyle yine tartı ile satarl...

Meşrutiyete kadar bozayı Arnavuddan başkaları yapmaz ve satmazdı, gündüzleri de hiç ortada gözükmezlerdi. Yatsı ezanı okunduktan sonra mahallelere çıkarlar, davudî sesleri gecenin sessizliğinde derinden derine gürler: — Boozaaa, bozaaa! Mııırmırııık bo...

Sabahleyin, güneş bir iki mızrak boyu yükseldi mi sokaklarda, mahalle aralarında gevrek gevrek sesler duyulurdu: — Cileeer!.. Ciğerci, kadimden beri, hep Arnavud; eskilerin bağırtıları yenileri az çok andırışlı ama ciğerleri eşeğe yüklediği yahut sırtl...

Eskiden orada, burada tek, tük hıristiyanlardan da var idiyse de ekseriyeti Türkler teşkil ederlerdi. Börekçilerin çoğu Safranbollular olup başta fes üstüne bir yazma yemeni veyahut müşteri avlamak kasdi ile abani, yeşil sarık, belde Trablus taklidi bi...

Ramazan, Kurban bayramları ile yılbaşılarına tekaddüm eden günlerde başta Yenipostahane olmak üzere Büyükşehrin hemen bütün postahanelerinin önünü, işlek ve kalabalık caddeleri, hattâ pazarları yedi yaşından başlayarak birtakım çocuklarla, delikanlılar...

Büyükşehrin tipik külhanileridir; kunduraya bir çivi çakmasını bilmedikleri halde, bellerinde meşin önlük bağlayıp bir kunduracı kalfası kılık ve kıyafetinde, ve bilhassa akşamları, ayaktakımının uğrağı olan meyhanelerde dolaşırlar, ellerinde harciâlem...

Umumiyetle Lâz veya Buharalıdırlar; içlerinde pek az miktarda şehirliler de vardır; gür bir sesle: “Bileyici!.. Makas bıçak bileriz!” diye bağırarak yürürler. Bu esnafın da bilhassa yüzünün güldüğü zaman, Kurban bayramları arifesidir.

Hemen istisnasız, Büyükşehrin külhani - bıçkın sınıfına mensupturlar. Bir kısım esnaf dükkânlardan veya voli mahallelerinden alıp mahallelerde satarlar. Asıl oltacı balıkçılar sandallariyle tuttuklarını ya dükkânlara verir veyahut bir kısmını mahalleci...