726-750 / 823
Ansiklopedi

ÂTIFET SOKAĞI
Kadıköyünde Caferağa mahallesinin Moda semti sokaklarındandır. Moda vapur iskelesine doğru yüründüğüne göre son tramvay durağından sol tarafa sapılınca bu sokağa girilir. İki araba ferah geçecek kadar geniş ve yan kaldırımları olan, sağdaki Moda Mekteb...
Ansiklopedi

ÂTIFEFENDİ KÜTÜPHANESİ
Vefada Vefa Caddesiyle Tirendaz Sokağı ve Sarıbayezid Caddesinin teşkil ettiği dörtyol ağzında İstanbulun bir on sekizinci asır yapısı, büyük vakıf kütüphanelerinden biridir. Türk yapı sanatının da nefislerindendir. Vefa Caddesi ve Sarı bayezid Caddesi...
Ansiklopedi

ÂTIF EFENDİ (Defteri Mustafa)
On sekizinci asır şair ve maliyecilerinden; Vefada meşhur Âtıf Efendi Kütüphanesinin bânisi; sülüs ve nesih yazıyı Ağakapılı İsmail Efendi ile oğlu Mustafa Efendiden meşketmişti; keskin divani yazıları ise, kalem kâtipleri tarafından daima bir örnek ol...
Ansiklopedi

ÂTIF DİVANI
On sekizinci asır şairlerinden Vefadaki meşhur kütüphanenin bânisi Defterdar Mustafa Âtıf Efendinin divanında, İstanbul hayatı ve tarihini alâkadar eden parçalar şunlardır:
— Topkapı Sarayında Hüsnâbad kasrındaki camekâna tarih 1146,
— İzzet Ali Paşanı...
Ansiklopedi

ÂTIF EFENDİ (Mehmed Emin)
On sekizinci asır hattat ve şairlerinden, babası Kepekciler Mescidi imamı olan Mehmed Efendi isminde bir zattır; yazıda üstadı olan asrın büyük hattatı Mehmed Rasim Efendi halasının kocası idi. Henüz otuz yaşında iken (H. 1156) 1743 de öldü. Edirnekapı...
Ansiklopedi

ÂTIF BEY (Mehmed)
Abdülmecid ve Abdülâziz devirlerine dair pek kıymetli ve orijinal malûmatı ihtiva eden “Hâtırai Âtıf” müellifi; Ağnam müdürü Ali Şakir Raif Efendinin oğludur; (1252) 1836 da İstanbulda doğdu; bir kaleme çırağ edilmek için lâzım gelen tahsili görerek Me...
Ansiklopedi

ÂTIF Bey (Bebekli)
Geçen asır sonlarında yaşamış ve İstanbulda ilk Türk tayyaresini yaparak uçma teşebbüsünde bulunmuş amatör bir fen adamıdır. Bu büyük adamın hayatı hakkında, Ebüzziya Tevfik merhumun “Ahdı sabavete aid bir hâtıra” adındaki makalesinde aşağıdaki satırla...
Ansiklopedi

ÂTIF BEY (Kuyucaklı)
Geçen asır sonlarının en seçkin muallimlerinden, devrinin ulema, udeba ve şuarası tarafından “allâmei şehir” unvaniyle anılmış bir sima; ulemadan Kuyucaklı Abdürrahman Efendinin oğludur; (H. 1267) 1851 de doğdu; (H. 1316) 1898 de İstanbulda Heybeliadad...
Ansiklopedi

ÂTIFBEY SOKAĞI
Üsküdar Kazası, Kısıklı nahiyesinin Küçükçamlıca semti sokaklarındandır.
Kalfaçeşmesi ve Faikbey Mescidi sokaklarının yaptıkları kavşaktan, bir arabanın ferah geçebileceği genişlikte, çok bozuk olarak başlar. Az ileride hafif bir meyil kapanarak yüksel...
Ansiklopedi

ÂTIF AHMED EFENDİ
Devlet adamı; aslı Çankırılı olup Üsküdarda attarlık eden Osman Dede adında bir zatın oğludur. Devlet ricalinden Lâleli Mustafa Efendi dairesinden yetişmiş, devrinin seçkin kâtiplerinden biri olarak tanınmış, Reis-ül-küttablığa (Hariciye Nazırlığına) k...
Ansiklopedi

ATEŞPÂRE SOKAĞI
Beyoğlu kazası, Galata nahiyesinin Pürtelâş Hasanefendi Mahallesi sokaklarındandır. İkisi de bozuk taş merdivenli olan Fındıklı Mezarlık yokuşu, ve Tekke yokuşu arasında uzanır. Genişliği bir araba kadar olup, Tekke yokuşuna doğru patika halini alır. S...
Ansiklopedi

ATGEÇMEZ SOKAĞI
Fatih kazası, Fener nahiyesinin Tevkiicafer mahallesi Sokaklarındandır.
Usturumca Sokağı kavşağından girildiğine, göre, üç araba genişliğinde kaba taş döşeli ve bozuk bir yoldur. Her iki tarafta ekseri üçer ğatlı kâgir evler bahçe ve arsalıklar vardır...
Ansiklopedi

ÂTIF (Feshaneli)
Geçen asır sonlarında, Defterdarda Feshane fabrikası amelesinden bir delikanlıdır; Eyyub, Defterdar e civarının tulumbacılık ve kabadayılık âlemlerinde pek sevilmiş bir sima idi; bir gün, kendisini fabrika çarklarından birine kaptırmasiyle feci bir sur...
Ansiklopedi

ATEŞ İSTİDASI
Tanzimattan evvelki devirde, bilhassa On yedinci asır sonlarına kadar, şikâyet feryadı gökyüzü tuttu denildiği gibi, görülen haksızlık ve zulümden bizzat Pâdişaha şikâyet edebilmek için, huzura çıkılamayınca başvurulan son çâre idi. Şöyle ki, Padişâhın...
Ansiklopedi

ATEŞMEHMETPAŞA KÖPRÜSÜ
Em-i nönünü Galataya bağlayan ve halk ağzında Karaköy köprüsü denilen ve günün alaca aydınlığından başlayarak gece yarısından çok sonralara kadar üzerinden on binlerce insan geçen köprülerin ikincisidir. Haliçte ilk köprü, Unkapanı (Atatürk) köprüsü ye...
Ansiklopedi

ATEŞ KAYIĞI
Boğaziçinde yangın olduğunda, tulumbalarla tulumbacı takımlarını Anadolu yakasından Rumeli yakasına, yahut Rumeliden Anadolu yakasına, veya İstanbuldan Üsküdara geçiren kayıklar ki, dört çifte, pazar kayığı büyüklüğünde, fakat daha hafif ve çok daha yo...
Ansiklopedi

ATEŞMEHMED SOKAĞI
Beyoğlu kazası Kasımpaşa nahiyesinin Çatmamescid mahallesi sokaklarındandır. Çatmamerdiven Sokağı ile Tepebaşı - Akarca yolu arasında uzanır.
Çatmamerdiven Sokağı kavşağından gidildiğine göre, iki araba genişliğinde olup, yer yer otlarla kaplı bozuk ta...
Ansiklopedi

ATEŞ GECESİ
Hıristiyanların, bilhassa rum ortodokslarının icra ettikleri bir yortudur ki, hassatan Tanzimattan sonra geçen asır ortalarından Cumhuriyet İnkılâbına kadar İstanbulun rumlar tarafından iskân edilmiş semt ve mahallelerinde pek coşkun eğlencelere vesile...
Ansiklopedi

ATEŞCİ
Büyük şehir İstanbulda yaşadığı halde ömürleri liman vapurlarının cehennemî kazan dairelerinde geçen ve bu şehrin tabiat güzelliklerinden ve türlü nimetlerinden nasip alamıyan deniz amelesine verilmiş isimdir.
Bu ağır işe dayanabilmek için genç olmak v...
Ansiklopedi

ATEŞCİ
İstanbulun eski büyük gedikli meyhanelerinde, vazifesi, müşterilerin çubuklarını yakmaktan ibaret olan meyhane uşağı ki “Ateş oğlanı” da denilir; hemen istisnasız, eli ayağı düzgün ve hattâ gayet hasnâ ve müstesna mahbub oğlanlardan seçilirdi. Büyük ge...
Ansiklopedi

ATEŞBAZ SOKAĞI
Samatyanın Hacıhüseyinağa mahallesi sokaklarındandır. Samatya caddesi (Samatya - Yedikule tramvay yolu) nden, iki araba genişliğinde, toprak olarak başlar. Düzensiz bir meyille iner. sağda Çarkçı sokağı kavşağından sonra bir meyille iner, sağda Çarkçı ...
Ansiklopedi

ATEŞBÖCEĞİ SOKAĞI
Şişlinin Feriköy, Taksimin Hacıahmedefendi mahallelesi arasında bir sınır sokaktır. Kurtuluş tramvay yolu civarında Ermeydanı sokağından gerideki kırlara doğru uzanır. Kırkâhyası, Yeniâlem, Lokumcu, Omuzdaş, Beyzade ve Alkaranfil sokaklariyle birer kav...
Ansiklopedi

ATCANBAZLARI
Büyükşehirde umumî nakil vasıtalarının bulunmadığı, hemen her evde bir at veya merkep beslendiği devirlerde, atcanbazları İstanbul esnafı arasında zengin iş yapan kimseler ola gelmiştir. (B.: Atpazarı).
İstanbulun iktisadî hayatını tanzim eden narh def...
Ansiklopedi

ATEŞ BALIĞI
İstanbul sularından geçen en makbul ve nefis balıklardandır; asıl adı sardalya balığı ki, ateş adını, aşağıda tarif edileceği veçhile geceleyin balıkçı kayıklarında ateş yakılarak avlanmasından almıştır. Aşağıdaki malûmat Karakin Deveciyanın “Balıkçılı...
726-750 / 823