476-500 / 705
Ansiklopedi
GABAY (Hazkiyal)
1860 ile 1865 arasında İstanbul’da Yahudice - İspanyolca iki dil ile yayınlanan “Jurnal İzralit” gazetesinin sâhibi; ısrarlı isteği ile âilesi tarafından türk mektebinde okutulmuş, mektebe gidip gelirken Hasköy semtinin yahudi çocukları tarafından dâim...
Ansiklopedi
FÜLFÜL
Karabiberin arabacısı; Ya tabiî, yahud süs için lâden konmuş, yapıştırılmış yüz benleri şâirlerimiz tarafından karabibere benzetilmiş ve güzellerin medhi yolunda yazılmış mısrâlara fülfül adı ile geçirilmişdir.
Sevdim bir dilberi hûblar serveri
Kızarm...
Ansiklopedi
FÜRUZAN SELÇUK
Bu İstanbul Ansiklopedisinin baştâcı dostu; İstanbul Ansiklopedisinin devamı kaderi R.E. Koçu ile oğlu Mehmed Koçunun eline kaldıkdan sonra bize samimi yakınlığı ile sonsuz cesâret vermiş asil ve necib bir sîmâdır; bir türk aydını, diplomat; 1905 de Üs...
Ansiklopedi
FÜRÜZAN (Gürcü)
1880 ile 1885 arasında Yemiş İskelesinde Meşhedî Aka Riza adında bir iranlı tütüncü - tönbekicinin mürâhik eşbeh çırağı; gaayetle yakışıklı bir genc irisi olub aslı gürcü ve hıristiyan idi, Fürûzan adını ustası takmış ve ayrıca iranlı kılığında gezdiri...
Ansiklopedi
“FUTBOL”
İstanbul’da, dolayısı ile Türkiyede yayınlanmış ilk spor gazetesi; 1 numaralı sayısının tarihi 28 eylül 1326 (M. 11 ekim 1910) dır; 26,5 ? 38 eb’adında bir kâğıda basılmış 4 sayfalık ve haftalık bir gazete olup nüshası 20 paraya satılmışdır. Gazetenin ...
Ansiklopedi
FUTA
“Bir iş işlerken, veya hamamda, sâir ahvalde bele bağlanan ipek peştamal” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Şemseddin Sâmi Beyin bu tarifinden peştemalın ipeklisine “Futa” denildiği anlaşılır; fakat edebî ve tarihî metinlerde “ibrişim futa”, “ipek futa”...
Ansiklopedi
FUTACI SOKAĞI
Haliç yalısında Hasköyün Sütlüce Mahallesi yollarından, Kapukâhyası Sokağı ile Çakırbeyler sokağı arasında uzanır. (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 17/186) ; bir araba geçecek genişlikde toprak bir yoldur, birer ikişer katlı kâgir evler arasından ge...
Ansiklopedi
FULYA BAYIRI ve FULYA DERESİ SOKAKLARI
Bu iki sokak 1934 Belediye Şehir Rehberinde çok karışık gösterilmişdir; rehberde sokak isimlerinin alfabetik cedvelinde Fulya Bayırı Sokağı için: “Pafta 18, mahalle numarası 171 ve 175” yazılıdır. 18 numaralı pafta, Beyoğlunun Şişli Nâhiyesinin haritas...
Ansiklopedi
FULYA BAĞÇESİ, FULYA TARLASI
Ne zaman kurulduğunu bilmiyoruz, Eyyubsultanda en parlak devrini geçen asır sonlarında yaşamış meşhur bir çiçek bağçesi, mesîre. Cuma günleri mahşerî bir kalabalık dolardı, sâir günlerde de âşıkların sevgilileri ile yar ve agyar gözünden ırak buluşma y...
Ansiklopedi
FUNNİ KAPTAN
1966 yılında Hürriyet Gazetesinde bir röportaj yazısında kendisinden bahsedilmiş ve resimleri yayınlanmış Kalamışlı bir balıkcı; rum asıllı ve o tarihde elli yaşının üstünde bulunan şöhreti, İskorpit balığından gayri diğer bütün balıkları çiy çiy, ve h...
Ansiklopedi
FULYA
Mâlum çiçek; geçen asır başlarında son yeniçerilerin azgınlık devrinde İstanbulun şıkırdım gençlerinin günlük giyim, kuşam, tuvaletlerinde üstlerindeki her şeyin bir mânâsı olmuşdu, meselâ onlardan biri, başına dâimâ bir fulya çiçeği takarsa “Gaayet na...
Ansiklopedi
FULYA AKAYDIN
Müzisiyen, piyanist ve müzik öğretmeni; sanatkâr bir ailenin ikinci kızı olarak 1906 da Kadıköyünde doğdu, kendisinden on yaş kadar büyük olan ablası ünlü kemanı Enîse Can hanımdır. Evleri bir musiki meşkhânesi hâlinde, bir sanat mahfili idi; 6-7 yaşla...
Ansiklopedi
FULYA
Geçen asrın ikinci yarısında İstanbulun namlı meyhâne köçeklerinden, bu takma isim altında şöhretlenilmiş rum asıllı olduğunu tahmin ediyoruz; Enderunlu Vâsıf tarafından şu şarkı ile övülmüşdür:
Suyunca varub Vâsıf o gül nahli merâmın
Dün bezmde çekdi...
Ansiklopedi
FUKARÂ BABASI SOKAĞI
Fatih İlçesinin Fener Bucağının Haraccı Kara Mehmed Mahallesinin yollarından, Usküblü Caddesi ile Hisaraltı Sokağı arasındadır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 8/91). Cadde kavuşağı tarafından gelindiğine göre iki araba geçecek genişlikde, evvelâ as...
Ansiklopedi
FULLİNG (Catherine P.)
Amerikalı kadın gazeteci, “Harper’s Bazar” ve “Mademoiselle” isimli magazinlerin yazarlarından, Columbia Üniversitesinin Güzel Sanatlar bölümü öğretmenlerinden; 1950 yılı ocak ayında İstanbula geldi; İstanbul gazetecilerine şu beyanatda bulunmuşdur:
“—...
Ansiklopedi
FUKARÂ TABİBLERİ
Geçen asrın başlarında büyük şehir İstanbulun yoksul ve dar gelirli halkı için devletce alınmış bir tedbiri vak’anüvis Ahmed Lütfi Efendi vekaayinâmesine şöyle bir başlık altında kaydetmişdir:
“İstanbul tabiblerinin çoğu Galata ve Beyoğlunda oturduklar...
Ansiklopedi
FUHUŞ
“(Cinsî münasebetde, muhabbet ve sevişme yolunda) İffet ve namusa aykırı işler, ağır utanca sebeb olacak rezaletler; ictimaî nizamlara ve dine aykırı olarak tadılan şehvânî lezzetler için dünyada cezayı ve ahiretde azâbı mucib olacak çirkin fiil ve har...
Ansiklopedi
FUADPAŞA YALISI
Tanzimat devrinin büyük veziri, diplomatı Keçecizâde Fuad Paşanın yalısı Boğaziçinin Anadolu yakasında Kanlıcada, bu köyün Çubuklu tarafında idi. Ardındaki sırtda geniş korusu, çiçek serleri, köşkleri, havuz ve selsebilleri ile devrinin en güzel malikâ...
Ansiklopedi
FUHŞİ ATİK
“Fuhşi Atik” (Eski Fuhuş), büyük yazar Ahmet Rasimin (B.: Ahmed Rasim, cild 1, saya 443) bir şaheseri; ilk defa olarak 1922 de arab asıllı türk harfleriyle 11X18 santim ölçüsünde 398 sayfalık bir kitab olarak yayınlanmışdır; İkdam Gazetesi Matbaasında ...
Ansiklopedi
FUAD VAPURU
İkinci Sultan Abdulhamid devrinde pâdişaha mahsus yatlardan; iki bacalı, iki direkli, yandan çarklı, keman burunlu ve mahmuzlu, teknesi ve bacaları siyah boyalı ince uzun zarif bir gemiydi; 1895 de Almanyada Kiel Kanalının açılış töreninde bulunacak Tü...
Ansiklopedi
FUADPAŞA CAMİİ VE TÜRBESİ
Yerebatanda Peykhâne Sokağındadır, Fazlipaşasarayı Mescidinin yerine yaptırılmışdır (B.: Fazlipaşasarayı Mescidi, cild 10, sayfa 5596).
Tahsin Öz “İstanbul Camileri” isimli eserinde şunları yazıyor: “Keçecizâde Fuad Paşa tarafından (Fazlıpaşa tarafında...
Ansiklopedi
FUAD PAŞA GELİNİ HANIM
Keçecizâde Fuad Paşanın oğullarından Kâzım Beyin karısı; adını tesbit edemedik; çerkes asıllı olub aşırı güzelliği İstanbulda dillere destan olmuşdu. 1855-1860 arasında İstanbulda Fransız sefiri olarak bulunmuş Thouvenel’in (Tuvenel) akrabalarından o t...
Ansiklopedi
FUAD PAŞA KONAĞI
Keçecizâde Mehmed Fuad Paşa Konağı; zamanımızda Bayazıd Meydanından Takvimhâne Caddesi ile Süleymaniyeye giderken sol koldaki büyük kâgir binâ, yan yüzü Dârülfünun Caddesi üzerindedir; avlu kapusunun tam karşısındaki köşede de bugün Üniversite rektörlü...
Ansiklopedi
FUAD PAŞA (Müşir Deli)
Meslekî hayatında ve harbe cesaret ve yararlıkları ile, toplum hayatın da doğruluğu ile, hak ve hakikati koruma yolunda kendisine “Deli” lakabını takdırtacak derecede pervâsızlığı ile tanınmış ve pek geniş bir halk kitlesi tarafından sevilmiş bir kuman...
Ansiklopedi
FUADPAŞA CADDESİ
Bayazıd (Hürriyet) Meydanı sedlerle, merdivenlerle has anlamında meydanlıkdan çıkıp bir acâib yer olmadan önce İstanbulun en işlek ana yollarından biri idi; Üniversite Avlusunun doğu tarafındaki duvarı önünden geçen yoldur; Fincancılar Yokuşunun üst ta...
476-500 / 705