Tanzimatdan önce yüzyıllar boyunca sürmüş eski devlet nizamında İstanbulun dört kadılığından biri (Diğerleri: İstanbul, Eyyubusultan, Üsküdar kadılıkları); “Kadılık” müessesesinin mütalâası bu ansiklopedinin konusu dışındadır; bütün beldelerde olduğu g...

Kadimden beri Galata fuhşun en yaygın olduğu yer bilinegelmişdir; “Galata demek meyhâne demekdir” diye bir sözün yerleştiğine göre Galatada meyhânelerin çokluğu, sekenesinin çoğunlukla gayri müslim oluşu, onların kadınları için de tesettür, erkekden ka...

Geçen asır sonları ile asrımız başında yaşamış kalender halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzi Galata Hamamları üzerine 44 kıt’alık bir destan yazmışdır. Destanında Azebkapusundan Tophâneye kadar 7 hamam kaydedilmişdir iki isimleri şunlardır: Yeşildirekli Hama...

Divan ve halk şâirleri kalenderlik yolundaki terennümlerinde Galatayı unutmamışlar, Galatanın frenk ve rum civanlarını da övmüşlerdir. Frenk sehbazlarında milliyet ayırd etmemişler, hepsini “frenk” adında kaydetmekle yetinmişler, bâzan da rum mahbublar...

30 mart 1900 tarihinde bir cuma günü olmuş bir faciadır ki büyük şehrin tarihi boyunca benzerine rastlanmayan vak’adır. Galatada Şarab İskelesi sâhilinde vahşî hayvanlar teşhir edilen bir sirk kurulmuşdu, gece saat 2.30 da sirkin ahşab barakalarından y...

Geçen asır sonlarında İstanbul zabıtasını yıllarca peşinde dolaştırmış aşırı derecede güzel kaatil bir delikanlı; hayatı R. E. Koçu tarafından, hakikatler aslaa zedelenmeden romanlaştırılmışdır, çok değerli kadın yazar Münire Ayaşlının ifâdesi ile, “Bi...

1947 yılı mayısında geçmiş kanlı bir vak’adır ki hünerli kalem elinde hikâye konusu olabilir; İbrahim Erdem adında 24 yaşında genc bir polis 1944 yılında Yüksekkaldınm Karakolunda vazifelendirilir; Zürefâ Sokağındaki umumhânelerin birinde Mama Marika H...

1949 yılı martında geçmiş kanlı bir vak’adır ki hünerli kalem elinde hakikî hayatdan alınmış bir hikâye konusu olabilir; 1939 yılında İstanbul’a Gümüşhâneli Şâkir adında 22 yaşında saf ve toy, gaayetle yakışıklı ve dilber bir fakir delikanlı gelir, muh...

Her biri elli odadan fazla, biri Kasımpaşa tarafında, biri de Tophâne tarafında Kurşunlu Mahzen civârında idi, ikisi de lebi deryâda fevkaanî bekârhânelerdi. Kasımpaşa tarafındakinin altında bir sıra kayıkhâne vardı, “Kalafatcı Odaları”, “Funda Odaları...

Yakın zamanda kalkmış olan bu meyhânelerin müşterileri kayıkcı, mavunacı, araba sürücüsü, beygir sürücüsü, hammal, dellâk gibi ayak takımı ile, geçen asır sonlarında bıçkınlıkları ile meşhur bahriye neferleri ve Galata sokaklarının asırlar boyunca uygu...

Galatanın Hacımimi Mahallesi yollarından; Necatibey Caddesi ile Lülecihendek Caddesi arasındadır; Hurma Sokağı, Kafesci Naci Sokağı, Lüleciler Arastası Sokağı, Kaval Sokağı, Galata Mandırası Sokağı ile kavuşakları vardır. (1934 Belediye Şehir Rehberi, ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Galatada Yenicami Mahallesi sınırı içinde Kardeşim Sokağı boyunda idi, zamanımızda mevcud değildir, bir sıra balıkcı dükkânları ile küçük küçük meyhâneler vardı, meyhâneler de eskilerin “harâbathâne” dedikleri yerlerd...

Büyüksehir İstanbulun Haliç adını taşıyan limanının kuzeyindeki kısmının adı: Galata, ilk çağda o mevkide ayrı bir belde olarak kurulmuş ve yüzyıllar boyunca öyle yaşamış, gelişmişdir. Galatanın tarihçesi üzerine aşağıdaki satırları, Türk Ansiklopedisi...

Yahudi asıllı dil ve tarih bilgini, İstanbul Dârülfünunu Edebiyat Fakültesinin Tarih Bölümü Kadim Şark Kavimleri Tarihi profesörü, muharrir; 1874 de Bodrumda doğdu, oranın yerlisi çok dar gelirli bir ailenin evlâdı iken, okuma hevesi ile zekâsını takdi...

1860 ile 1870 arasında İstanbula gelmiş bir rus ressamı; hayatı hakkında en küçük bir bilgi edinemediğimiz hünerli sanatkârın bir tek resmi görülmüşdür, o da, İstanbulda bir bekâr hânındaki odasında yatak denginin üstünde oturan ve nargile içen genc ve...

1891 de Tophâne müşürü Zeki Paşa tarafından kurulan Tophâne Sanâyi Sibyan Taburu Bandosunda 1895 de kısa bir şiire bando şefliği yapmış italyan asıllı bir müzik öğretmeni ve müzisiyen; “Dolmabağçe Marşı”, “Kuleli Marşı” ve “Tophâne Marşı” adı ile üç ma...

Balıkcı argosunda palamut balığının en küçüğünün adı, halk ağzında “Çingene Palamutu” da denilir; palamutun küçüğünden büyüğüne boy boy isimleri şunlardır: Gaconun biraz büyüğü “Palamut”, daha irisi “Torik”, onun büyüğü “Sivri”, daha büyüğüne “Altıparm...

Hânebeduş pırpırılar argosunda “Kadın, dost tutulmuş kadın, Metres”; misaller: Gaco dedin mi, filinta (güzel) olacak; Gaconun dragonunu (külhânî meşrebini) severim; O Gacodan anlamaz, sen ona Şorolu’dan haber ver.

Zamanımızda ünlü İranlı aktör; 1969 da İstanbulda tanışdığı Türk şantöz Gül Kamu ile evlendi ve onu İrana götürdü; fakat G. Kamu o yabancı memleketde yaşayamadı, bir silâ seyahatı diyerek İstanbula geldikden sonra zevcinin yanına dönmedi ve boşandı. 19...

İkinci Sultan Abdülhamid devrinde 1885 ile 1890 arasında Mülkiye Mektebinde (Siyasal Bilgiler Yüksek Okulunda) fransızca muallimliği yapmış musevî asıllı bir zât; hal tercemesi elde edilemedi, asrımız başının meşhur gazetecilerinden ve başmuharrirlerin...

Mimar ve Ressam; dünyaca tanınmış sanat tarihi profesörü, İstanbul Darülfünununda ve İstanbul Üniversitesinde Sanat Tarihi kürsüsünde bulunmuş ve dersleri ile, Türk Mimârisi üzerine yazdığı eserleri ve çizdiği resimler, rölöveler, planlarla Türk Sanat ...

1945 ile 1950 arasında yaşı altmışın çok üstünde anadan doğma kör ermeni asıllı bir hânende, semtine nisbetle “Kumkapulu” diye anılırdı; İstanbul Radyosunun ilk faaliyete geçdiğinde fasıllara iştirak etmiş, tanınmış sanatcılarla beraber yıllarca meyhân...

Merdivenköylü Bitli Tevfik tarafından kalenderlik yolunda bir manzûme ile övülmüş bir seyyar turşu satıcısı: Başında kavakyeli Bir yahudi güzeli Tarif ideyim size Turşucu Gabriyeli Yaş onyedi onsekiz Balatşah Mahalleli Saçları kıpkızıldır Kavmi...

Galatanın Arabcamii ve Emekyemez mahallelerinin müşterek yollarından. Buğulu Sokağı ile Nâfe Sokağı arasında uzanır; Abdüsselâh, Hocahanı ve Hediye sokakları ile dört yol ağızları yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 15/130 ve 131). Bir ...