Türk tiyatrosunda kantoların, kantocu kızların (şantöz – dansözlerin) önemli yer aldığı geçen asır sonlarında sahnede esnaf tipleri üzerine âşıkane terennümler İstanbul halkı, kantocular güzel bir delikanlı olarak tahayyül edilecek bir Dondurmacıya, bi...

İkinci Sultan Mahmudun ilk saltanat yıllarında, sözün ayağa düşdüğü, devletin liyâkatsız ellerde bulunduğu devirde geçmiş dehşet verici vak’alardan biridir. Mora ihtilâlini tâkib eden Rus harbi içinde Osmanlı ordularının mağlûbiyet haberleri İstanbul r...

Zamanımızda İstanbulun büyük ve mükemmel techiz edilmiş büyük bir hastahânesidir; Bayazıd, Süleymâniye ve Vefâ semtleri arasındadır, Takvimhâne Caddesi ile Süleymâniye Caddesinin kavuşak noktasındadır. 1200 metre karelik bir arsa üzerine inşâ edilmiş 4...

Onyedinci yüzyıl ortasında Dördüncü Sultan Mehmedin ilk saltanat yıllarında mütegallibe yeniçeri ocağı ağaları ile onların elinde bir kukla olan sadırâzam Melek Ahmed Paşanın zâlim idârelerine karşı bütün İstanbul esnafının ayaklandığı bir halk ihtilâl...

Yüz yıllar boyunca kalender meşreb şâirler zanaat sâhibi ve esnafdan güzel gençleri manzumelerle övmüşlerdir; esnafdan veya zanaat erbâbından bir güzel genç şânında kıt’alar, gazeller şarkılar yazılmış, hattâ bunlarla da yetinilmeyerek İstanbul, Edirne...

Cağaloğlu Şerefefendi Sokağındadır, 5 katlı 20 odalı kâgir bir binadır; İstanbul Esnaf San’atkârları Dernekleri Birliğinin malıdır. İçinde 20 esnaf derneği bulunmaktadır. Birliğe mensub 75 derneğe kâfi gelmediğinden bu birlikce beş katlı ve yüz odalı b...

Eski esnaf cemiyetlerinin resmî mühürleri son derece dikkate değer; mühür biri sap, dördü asıl mühür olmak üzere beş parçadan mürekkeb olarak yapılırdı; mührün dört parçası cemiyetin birer âzâsında, sap parçası da reisde dururdu; cemiyet adına bir kâğı...

“Esnaf - Vaktiyle muhtazam sınıflara ayrılmış san'atkârlar, dükkâncılar; Yorgancı Esnafı, Bakırcı Esnafı gibi. Esnaflık – Dükkânda işleyen veyâ öte beri satanların işi. Esnaf Kethüdâsı – Her esnafın hükûmetce işlerini gören ve kendilerinin kefâlet ve s...

Eski esnaf loncalarının kaldırılması ile onların yerine kurulan Esnaf Cemiyetleri hakkında aşağıdaki satırları Kâzım Yorulmaz’ın “Esnaf Kılavuzu” isimli eserlerinden alıyoruz: “İstanbulda bulunan esnaf kethüdalıklarının kaldırılarak, ahval ve muamelât...

Arfoda erkek çocuklar ve delikanlılar peşinde dolaşır cinsî sapık erkek; Ferid Devellioğlu “Türk Argosu” isimli lûgatında bu kelimeye dört ayrı karşılık koymuşdur: 1 – ahlâksız kadın; 2 – muhabbet dellâlı, mutavassıt erkek; 3 – me'bun; 4 – kahve kahve ...

Geçen asrın ikinci yarısında İstanbulun meşhur göz doktorlarından bir ermeni; küçük adını tesbit. Çocukluk çağından beri gözlük kullana gelmiş bu satırların yazarına ilk gözlüğü bu ünlü doktor vermişdi (B.: Gönc, Reşid Hâlid). Aşağıdaki ilân sûretini S...

Gazeteci, profesör, siyaset adamı; 1893 de Kıbrısda Lefkoşe'de doğdu; bu kasabanın tanınmış tüccarlarından ve kalem sâhibi aydınlarından, “Sünûhat” isimli haftalık bir gazetenin sâhibi Mehmed Ârif Efendinin oğludur, annesinin adı Fatma Hanımdır; Lefkoş...

Güney Amerikanın Büyük Okyanos (Pasifik Okyanosu) yalısında Şili Cumhuriyetinin donanma okul gemisi; dört direkli, yelkenli ve motorlu, teknesi beyaz boyalı, dünyâdaki okul gemilerinin en güzellerinden biri; 24 mayıs 1967 sabahı Kaptan Deniz Albayı Hug...

1962 yılında âile nâmusu yolunda 19 yaşında müntakim bir kaatil; Rizenin Çayeli kazâsının İncesırt köyünden olup babası ölmüş, annesi ile beraber İstanbula gelerek Sağmacılar köyünde yerleşmişler, ve Râşid İmam Hatib Okuluna girmişdir. 1960 – 1961 yaz ...

Dilimize arab dlindeki Semrâ kelimesinden alınmışdır; karaya çalan renk, buğday renginde; esmerin asıl türkçesi Konurdur, Kumral dediğimizin asıl doğrusu da Konur-Al'dır" (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî). "Karayağız, Siyehçerde; Esmer Güzeli. Darbı mese...

Halk ağzı eski argo deyim: "Kendi söz veyâ hareketleri ile fenâlığı dâvet etmek, taarruz ve tecâvüze meydan vermek; kötü kişiyi mütecâvizi tahrik etmek" anlamında kullanılır. Misal: Bir kahvehânede geveze arkadaşını îkaz eder: -Çamur Sâlih geliyor... a...

Eski Halic yalılarının en muhteşemlerinden biri, Eyyubda Bostan iskelesi ile Bahâriye arasında idi; ünlü İngiliz ressamı Thoman Allom bu yalının dîvanhânesinin çok güzel bir resmini yapmışdır (B.: Allom, Thomas, cild 2, sayfa729; resim için Dîvanhâne, ...

Dîvan Yolunda Küçük Esmâ Sultanın Sarayı (B.: Esmâ Sultan, Küçük) geçen asrın en büyük ve muteşem yapılarından biriydi, resmi ve plânı hakkında en küçük bir bilgi yokdur; sultan tarafından isteği üzerine kardeşi İkinci Sultan Mahmuda verilmiş, o da sar...

Kadırga Meydanında, hâlen bu meydanda tanzim edilmi çocuk bağçesi kenarındadır; İstanbul şehri içinde zamanımıza kadar yapı tarâvetini muhâfaza ederek gelmiş tek namazgâhdır; altında iki yanında birer çeşme bulunduğu içni; İstanbula âid hemen bütün ese...

Kadırga Limanında Büyük Esmâ Sultanın sarayı; XVIII. yüzyıl ikinci yarısında istanbulbulun büyük ahşab binâlarından biriydi; hicrî 1168 (M. 1755) büyük Hocapaşa Yangınında Bâbıâli de yanmış, o sırada yalısında bulunan Esmâ Sultan, Bâbıâli yapılıncaya k...

Birinci Sultan Abdülhamidin kızı, hicrî 1192 (M. 1778) de doğdu; Dördüncü Sultan Mustafa (doğumu 1779, anası Ayşe Sîneperver, bir rivâyete göre de Nüketsezâ Sultan) ile İkinci Sultan Mahmudun (doğumu 1785, anası Nakşidil Sultan) üvey ablalarıdır; Esmâ ...

Çamlıcada Küçük Esma Sultanın bağı (B.: Esmâ Sultan; Küçük); geçen asrın ilk yarısında o havâlinin en mâmur köşelerinden biriydi; İkinci Sultan Mahmudun en sevdiği yerlerden biriydi; Esmâ Sultan haşmetli üvey kardeşini sık sık dâvet ederek mükellef içk...

XVIII. yüzyıl sonlarında yaşamış bir kadın hattat; saray başhasekisi Ahmed adında bir zâtın kızı olup 1194-1195 (M. 1780-1781) arasıda İstanbulda doğmuşdur. Topkapu Sarayı Müzesinde bir "Hilyei Şerif" levhası vardır ki bu levhanın arkasına yazılmış uzu...