Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ESNAF KETHÜDÂLARININ İDAMI VAK’ASI
İkinci Sultan Mahmudun ilk saltanat yıllarında, sözün ayağa düşdüğü, devletin liyâkatsız ellerde bulunduğu devirde geçmiş dehşet verici vak’alardan biridir.
Mora ihtilâlini tâkib eden Rus harbi içinde Osmanlı ordularının mağlûbiyet haberleri İstanbul rumlarını aşırı derecede şımartmış, 1829 yılında, büyükşehirde rum azınlığının kesif olarak oturdukları semtlerde Türklere karşı âdeta silâhlı bir kıyam ve katliam hazırlığı alâmetleri belirmişdi. Bu durum karşısında hükûmet, ulemâ ve ricâlin konaklarında silâhlı muhâfızlar bulundurmasına, ve taht şehrindeki bütün memurlarla medreselerde oturan diyar garibi talebenin de silahlandırılarak, geceleri, rumların bir baskın ihtimâline karşı mahallelerde kol gezerek nöbet tutmalarına karar verildi; fakat, içlerinden bâzı uygunsuz kimselerin silâhlarını bilâkis tecâvüz yolunda, kötülükde kullanabilecekleri düşünülerek, İstanbulun esnaf tabakası ile ayak takımının bu silâhlanma kararından istisnâ edildikleri, kadimden beri devam ede gelen silâh taşıma yasağına riâyete mecbur oldukları ayrıca ilân edildi.
Şehrin ınzıbat ve âsâyişini o tarihlerde yeni kurulmuş olan Asâkiri Mansûrei Muhammediye karakolları ile temîne çalışacak yerde böyle garip bir kararın ilânı İstanbulda fevkalâde bir heyecan, hattâ dehşet uyandırdı. İstanbulun Türk – Müslüman...
⇓ Read more...
İkinci Sultan Mahmudun ilk saltanat yıllarında, sözün ayağa düşdüğü, devletin liyâkatsız ellerde bulunduğu devirde geçmiş dehşet verici vak’alardan biridir.
Mora ihtilâlini tâkib eden Rus harbi içinde Osmanlı ordularının mağlûbiyet haberleri İstanbul rumlarını aşırı derecede şımartmış, 1829 yılında, büyükşehirde rum azınlığının kesif olarak oturdukları semtlerde Türklere karşı âdeta silâhlı bir kıyam ve katliam hazırlığı alâmetleri belirmişdi. Bu durum karşısında hükûmet, ulemâ ve ricâlin konaklarında silâhlı muhâfızlar bulundurmasına, ve taht şehrindeki bütün memurlarla medreselerde oturan diyar garibi talebenin de silahlandırılarak, geceleri, rumların bir baskın ihtimâline karşı mahallelerde kol gezerek nöbet tutmalarına karar verildi; fakat, içlerinden bâzı uygunsuz kimselerin silâhlarını bilâkis tecâvüz yolunda, kötülükde kullanabilecekleri düşünülerek, İstanbulun esnaf tabakası ile ayak takımının bu silâhlanma kararından istisnâ edildikleri, kadimden beri devam ede gelen silâh taşıma yasağına riâyete mecbur oldukları ayrıca ilân edildi.
Şehrin ınzıbat ve âsâyişini o tarihlerde yeni kurulmuş olan Asâkiri Mansûrei Muhammediye karakolları ile temîne çalışacak yerde böyle garip bir kararın ilânı İstanbulda fevkalâde bir heyecan, hattâ dehşet uyandırdı. İstanbulun Türk – Müslüman nüfusunun büyük ekseriyetini teşkil eden esnaf tabakası arasında ise hem heyecan, hem de hükûmete karşı galeyana sebeb oldu. Bâzı ağzı karalar da bunlardan istifâde ederek İstanbula çeşidli dedikodular yayıldı, bu arada bilhassa: “Ruslar yeniçeriliği ihyâ edecekmiş; Rus ordusunda yirmi bin yeniçeri varmış...” gibi lâflar çıkdı. Çarşı boylarında kahvehânelerde hattâ pâdişahın aleyhinde konuşanlar oldu. Şehirde ticâret, alış veriş durdu; İstanbula bir kâbus çökdü.
Bunun üzerine devlet ve ordu aleyhinde söz söyliyenlerni dedikodu yapanların, yalan yâhud yanlış havadis yayanların derhal idam edilmeleri hakkında Babıâliye bir hattı hümayun gelmişdi; bu emrin tatbikine de serasker paşa memur edildi; o da bir çok kavaslar ve askerlerle her gün kol gezmeğe başlayarak uygunsuz takımını haber vermedikleri bahanesiyle, aslında ise sadece halkın gözünü korkutmak için esnaf kâhyalarını, esnaftan namlı kimseleri sorgusuz muhakemesiz idam ettirdi. Bu arada Tuhafiyeciler Kethüdâsı Hacı Ahmed Ağa Eminönünde, Kuru yemişçiler Kethüdâsı seksen yaşındaki Uzun Mehmed Ağa yemişçiler içinde, Balmumcular Kethüdâsı Zındankapısında, Üsküdarın namlı kayıkçılarından Halil Üsküdarda; Kömürcüler Kethüdâsı Ali Ağa, taşçı ustalarından Mehmed Usta, Hammallar Kethüdâsı Ali Ağa, müslim ve gayri müslim esnaftan ve esnaf yazıcılarından bir çok mâsum adam, bu arada bir çok kabadayı, vurucu kırıcı serseriler, baldırı çıplaklar şehrin muhtelif köşelerinde katledildiler. Cellât pençesinden kurtulabilen esnaf kâhyalarından bir kısmı da sürgüne gönderildi. Balıkpazarında “Avor Zavorun kahvesi” diye meşhur olup İstanbulun en büyük ve günün her saatinde müşteri ile dolu olan esnaf kahvesi de temellerine varınca yıktırdı.
Theme
Event
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100259
Theme
Event
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, pages 5347-5348
Theme
Event
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.