İstanbulda kadimden beri ulu çınarların kovuklaşmış gövdelerini kendilerine mesken edinmiş kalenderler, meczublar görüle gelmişdir; bunların içinde adı tarih kütüğüne geçmiş Çıplak Osman adında bir meczub vardır ki, XVIII. Asrın ilk yarısında Aksarayda...

1934 Belediye Şehir Rehberinde Fâtih Kazâsının Karagümrük nâhiyesinde Neslişah mahallesi sokaklarından, Sulukule Caddesi ile Kuruçınar Sokağı arasında uzanır (pafta 7, no. 85); yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (19...

Üsküdar’da Selâmsız Caddesinde, Vapur İskelesine doğru inilirken Toygar Hamza Mescidinin altında, mâmur akar çeşmedir, halk ağzında bu isimle anılır, bânisine nisbetle Hacı Halil Ağa Çeşmesi demek gerekir. Kesme taşdan klâsik üslûbda bir çeşmedir; biri...

Anadolu yakasında Bağdat Caddesi üzerinde; aşağıdaki notu Prof. Semavi Eyice’nin “İstanbul– Şam– Bağdad yolu üzerindeki mimarî eserler” isimli makaalesinden alıyoruz: “Bağdad yolunun Çukur Çeşmeden sonraki menzili tesbit olunamamaktadır. Erenköy’de Ba...

Üsküdarda Selâmsız Caddesinde Hacı Halil Ağa Çeşmesi adı ile de anılan çeşmenin suyunun kaynağı. Selâmsızın üzerinde 80 metre râkımlı bir sırt üzerinden caddeye inen bir toplama galerisi hâlindedir. Toplama galerisi ve su yolu Selâmsız, İtfaiye, Tekke ...

Büyükada yollarından; adanın İskele bölgesinde, adı çıkmaz ise de Çınar Caddesi ile Çiçekli Yalı sokağı arasında uzanır sokakdır. Gündüz Sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, Pafta 32). Yerine gidilip bu satırların yazı...

İstanbulVilâyetinin Yalova kazâsına bağlı bir nâhiyedir; Yalova’nın batısında ve İzmit Körfezi kıyısındadır, Yalova’ya 18 kilometre mesafededir. Nâhiyenin toprakları, batı ucunda Bozburun’u meydana getiren 805 metre yükseklikde Karlı ve Delmece dağları...

Büyük Ada yollarından; Ada’nın İskele bölgesinde çınar Meydanı mevkii ile meydanımsı ve isimsiz bir beş yol ağzı arasında uzanır; Yeni Sokak, Kolbaşı Sokağı, Gündüz Sokak, Sakarya Caddesi, Yazıcı Sokağı, Gazi Mihal Sokağı, Yel Üfürdü Sokağı ile kavuşak...

Heybeli Ada sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre köyün göbeğinde, İsmet Paşa Caddesi ile Yalı Bülbülü Sokağı arasındadır (Pafta 33); yerine gidilip bu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (1964)

İstanbulun bâzı semtlerinde, bağçesinde yahud önünde bulunan bir veya birkaç ulu çınara nisbetle “Çınarlatı” adı ile şöhret olmuş kahvehâneler vardır; yaz ve kış açıkdırlar, kış müşterileri, müdâvimleri semt halkıdır, yazın ise İstanbulun her tarafında...

İki nüshası 27 Eylûl 1941 cumartesi günü intişar etmiş fikir ve sanat mecmuası; bizde maalesef uzun ömürlü olmayan yüksek seviyeli, şahsiyetli mecmualardan biri; sâhibi ve neşriyat müdürü seçkin edebiyat muallimi ve seçkin şâir Orhan Seyfi Orhon (B.: O...

Yüksek orman mühendisi; profesör, doktor, iş adamı, tüccar; 1900 da İstanbul’da doğdu, Emn Âlî Bey ile Seniha Hanımın oğludur; Kadıköy Orta Mektebinde ve Orman Fakültesi Âlîsinde okudu; bu yüksek okuldan 1917 de diploma alarak tahsilini tamamlamak üzer...

Meşhur, malûm ağaç; İstanbulun meydanlarını, sokaklarını, parklarını süsleyen ağaçların başında çınar gelir; İstanbulun bir bitki ike temsili icab etse, bu ya bir çınar ağacı, yahud bir çınar yaprağı olmalıdır. İstanbulun bir çok semtleri, bilhassa Boğ...

Batı türkçesine italyancadan gelmiş isim, “ince halat”, gemi de iskelede “çımayı kullanan”; İstanbulda halk ağzında Şirketi Hayriyenin kurulması (B.: Şirketi Hayriye) ve Boğaziçi’nde o şirket tarafından vapur iskeleleri yapılması üzerine girmişdir. Boğ...

Gazeteci; 1919 da İsparta’da doğdu; babasının adı Hikmet, annesinin adı Nuriye’dir; bu satırların yazıldığı sırada Milliyet Gazetesinde bulunuyordu; orta tahsilini Afiyon Lisesinde tamamladı, 1939 da Bursa Orman Fen Okulunu bitirdi ve 1942 yılında gaze...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre (Pafta, 17 mahalle numarası 186); Haliçde Halıcıoğlunun arkasındaki Çıksalın Bayırına çıkan yollardan biri; Turşucu Hüseyin Sokağı ile Erenler Tekkesi Sokağı arasında uzanır, üstünde dört isimsiz çıkmaz sokak görülen ...

Kolay ve çabuk hazırlanır lezzetli bir yemek; Yumurta kaynar suya kırılarak, sarısı katılaşmıyacak şekilde suda pişirilir, derin tabağa konulur, üstüne çalkalanmış yoğurt dökülür ve hafif kırmızı biberli kızgın tereyağı gezdirilir. Eski İstanbul meyhân...

Kızıl keklik postu, “cılgava” da denilir; eskiden İstanbulda esnaf ve âvâmın giydiği kürkler bu postdan ve âdi sayılır emsâli postlardan yapılırdı; sarayda da pâyeleri aşağı ağalar taltif edilecekleri zaman onlara bir çılgava kürk giydirilirdi. Külâhı...

1934 de basılmış İstanbul Belediyesi Şehir Rehberi paftalarında 399 çıkmaz sokak gösterilmiştir; İstanbul gibi muazam bir belde için bu rakam çok ufakdır; kaldı ki, bu çıkmaz sokakların bir kısmı 1934 den bu yana her iki başı açık sokak hâline gelmiş, ...

Halıcıoğlu’nun arkasındaki tepe; en yüksek yerinden , Halice, Eyyub ile Defterdar arasına, Rami’den Edirnekapusuna kadar uzanan sırtlara harikûlâde nezâreti vardır; bilhassa Edirnekapusu’ndaki Mihrimah Camii ile Edirnekapusu mezarlıkları servilerinin s...

Eski külhanbeyi argosunda deyim, “umumî evlerde bir gece için bedeli ödenip kiralanmış kadın”; misâl: “Çalgı takımına sazları vurdurtuyoruz; yosmaları türküleri basdırtıyoruz, göbekleri kıvırtıyoruz, herkesin çıkmışı yanında...” (S.N. Alus, On ikiler).

Yeniçeri Asker Ocağı ile Tanzimattan önceki Osmanlı sarayı teşkilâtında kullanılmış bir deyimdir. Acemioğlanlarının Yeniçeri Ocağı kütük defterine kaydedilerek Yeniçeri yapılmasına “Çıkma” yahud “Kapuya çıkma” denilirdi. Acamioğlanlarının kapuya çıkmas...

Bilindiği gibi, bir başından girilip öbür başından çıkılan yol olmayıp, ancak girilen yerinden çıkılır bir veya birkaç eve hasus sokak; mecâzen: “başarı, yüz akı, haysiyet ve şerefe aykırı tutum, gidiş, meslek” anlamında kullanılır; şu iki kıt’a, bıçkı...

Samatya’da idi, zamanımızda mevcud değildir; Hadikatül Cevâmi: “Bânisi Hasan Çelebidir, tariki hacda mücâviri kâbei bekaa olmuşdur, mahallesi yokdur” diyor. Semtin eski sâkinlerinden Mehmed Zeki Acar’ın verdiği malûmata göre Samatya’da Narlıkapu Caddes...