1934 Belediye Şehir Rehberinin 6 numaralı paftasında Fatihte Kirmasti mahallesinde, Fevzipaşa caddesi ile Dârüşşefaka caddesi arasında uzanır gösterilmiştir; yerinde ise Fevzipaşa ve Fâtih caddeleri arasındadır, Fâtih caddesinden öte Dârüşşefaka caddes...

Osmanlı sarayının Harem hayatında, pâdişâhların nikâhsız olarak iştifraş ettikleri ve “odalık” adı verilen kadınların en kıdemlisi, bir pâdişahın daha şehzâdeliğinden kadın olarak ilk göz ağrısı. Osmanlı pâdişahları arasında, kadını, cinsî temas yolund...

Halk ağzı deyim, peşîmanlık, ve büyük peşîmanlık; misâller: Hayırsız evlâda bir ana hitabı “... kır hâtırımı oğlum, bed dua edemem ama gözümü yumunca başını taşa vuracaksın..”. Sadık ev kadını karısını boşayıp kendinden üç yaş büyük kart yosma ile evle...

Halk ağzı deyim, kafa dinlenmesi, misâl: — Hasta mısın? — Evet.. — Nen var? — Karşımızda yazlık sinema.. üç aydır başım yerinde değil...

Halk ağzı deyim; bir kimsenin yakınlarının, yahud gönül tahtında oturan sevgilinin, bilhassa ana, baba, karı, evlâd gibi en yakınlarının, halden anlamadan, imkânı düşünmeden istediklerinin yerine getirilmesi için amansız iz’acları, ısrarları; misâl: Ay...

Halk ağzı deyimi; tahammül tükenip her tehlikeyi, hattâ ölümü göze almak, misâl: “... hayır babacığım, yapdığımızı küçümsemeye hakkınız yok, yirmi altı Nisanda biz gençler Bayazıd meydanına başımızı koltuğumuz altına alup gittik..”. Baş yerine bazan “k...

Halk ağzı deyim, Misâl: “Zavallı tâze... hasta baba, yatalak ama, koca, beş çocuk, çamaşırları, boğazları, süpürge, mutabık, üstelik çarşı pazar, başını kaşıyacak hâli yok..

Halk ağzı deyim; hayatını, nefsini ölüm tehlikesine atmak, muvaffak olunamadığı takdirde sonu muhakkak ölüm veya ölüm cezası olan teşebbüs, ihtilallere girmek katılmak.

Halk ağzı deyim, “Kıçın başdan haberi yok” şeklinde de söylenir, hususî, resmî bir işde, bir büroda mutlak düzensizlik, anarşi.

1) : İki kelimeyi bir araya getiremez dil bilmezin hatibliktaslaması; kaba köylü ağzı ile yersiz fakat dakunaklı, bilmeyen mütecâviz sözler söyleme; 2) : İşde beceriksizlik, olacak işi berbad etme, “.. Bağçıvanın yamağı Allahın hödüğü ammâ al yanağında...

Halk ağzı deyim; kırık kalbim çok yakın bir sevgiliye inkisar hitâbı; “artık benden, maddî manevî hiçbir şey beklemesin” manâsında.

Halk ağzı deyim, hava ve heves yolunda uçarılık, haşarılık; bir gencin ciddî olmayan şeylerle meşgul olup kıymetli zamanını hiçe harcaması; misâller: Baba haylaz oğlundan şikâyetcidir: — Oğlum.. yaşın otuz, başında hâli kavak yeli eser, baltaya sap ol ...

Eski halk ağzı deyimlerden, “başı ateşe yakmak”, “baş ateşe yanmak”; bilerek, bilmeyerek sonu belâlı tehlikeli, felâketli ve hattâ ölümlü bir işe girmek, sokulmak, sürüklenmek, Misâller: Yalın ayaklı, üstübaşı dökük bir tüysüz oğlan polis karakolunda i...

Halk ağzı deyim; hasmının, düşmanın, kızdığı kimsenin bulunduğu yeri allak bullak etmek; sahibine kızdığı yeri, eşyayı kırıp, yıkılıp tahrib etmek; her hangi bir şeyi birinin başına vurmak; misâller: Tophânede sabahçı kahvehânesinden koğulmuş hâneberdu...

Halk ağzı deyim; Cezâ görmek; ayni suçdan ceza görmesi lâzım bir kaç kişi arasında birisin cezâlandırılıp öbürlerinin kurtulması; bu deyim de “mâsum olarak cezâ görme” anlamı da gizlidir; misal: Kahvede bir hademe anlatır: — Müdür kapucunun bizim Hasan...

Halk ve külhâni ağzı argo deyim; üstünde yük olup kalmak; misâl: Bir hâneberduş konuşur: — Kışın, gece açıkda donup geberecek, benim ine getirdim, tam altı ay oldu be, başımda ekşidi. * — Abi, hastayım (parasızım, zilim (açım), toka et (para ver), yoks...

Halk ağzı deyim, bed dua: “Ölesice, geberesice” yerine kullanılır; misâl: — Hayırsız dayın ne âlemde? — Başına toprak, domuz gibi, Azrâilin gözü kör, gider elin tâze, gül gibi evladlarını alır da bu habisi ortadan kaldırmaz.

Halk ağzı deyim, nikâhlamak, evlendirmek; “Yüzü gözü açılmadan oğlanın başını bağlamalı”.

Büyükşehrin Anadolu yakası topraklarında Kartal kazasının merkez nâhiyesine bağlı bir köydür; Küçükyalının tam arkasına rastlayan sırtlarda, bir vâdinin hemen başlangıcındadır; geniş arâzisi merhum General Süreyya İlmen tarafından bağışlanmış İşçi Sigo...

Küçükyalı arkasında Başıbüyük köyünde köyün güney kısmında bir tepecik üstündedir. Hicrî 1321 (Milâdî 1903) de Serasker Riza Paşanın hayır eseri olarak yapılmışdır (B.: Riza Paşa, Serasker; İlmen, General Süreyya); kesme taşdan, küçük ve fevka anî bir ...

Halk ağzı deyim, müfsidin, munafıkın fesad ve nifakda muvaaffak olması; misaller: İşden çıkarılan hademe kopucu yoldaşına: — Başın göğe ersin!.. Bu deyimde bir istihfaf ve hattâ tezyif mânâsı da gizlidir; bazan soru sigası ile bi mânâ daha açık ifâde e...

Halk ağzı deyim, emir, kumanda altında bulunmayan; dilediğini yapma hürriyetine sahip olan; emir ve kumanda altında bulunmuş olsa da, sonunda başına gelecek zararı göze alup dilediği gibi hareket eden; bilhassa gençler hakkında, ulu baskısı, nezâreti a...

Halk ağzı deyim, âşık, vurgun, sevdâzede. Bana benziyor şu dağın başı Ne zaman bakılsa dumanlıdır!.. Muallim Naci Başı dumanlı yârin Varma üstüne gönül Kendi sîne bülbülü Sevdiği bir gonce gül Ali Çamiç Sarhoş yerine de kullanılır; kıskanclık yüzünd...

Halk ağzı deyim, mağrur; misâl: “.. başı havada ammâ kafan kalın ve ayağı yerde yalın, hasır üstünde yatub pâdişâh rüyası görür..” (Alaca hamamlı Reşid Efendi Hezeliyâtı). Mahalle kahvesinde dedi kodu: — Kızın başı havada, başı bozuk istemem, ille zâbi...