651-675 / 1127
Ansiklopedi

ÂFİTAB KIRTASİYE MAĞAZASI
1890 - 1900 yıllarında Bayezidde, Kâğıtçılar ve Mürekkebçiler denilen, İnkılâp müzesi olan Bayezid medresesinin önündeki baraka dükkânların en nihayetinde namlı bir ticarethane idi, ki bu dükkânlar, medresenin meydana çıkarılması için Cumhuriyet Beledi...
Ansiklopedi

ÂFİTAB SOKAĞI
Beyoğlu kazasının Şişli nahiyesinin Gazihalâskâr ve Meşrutiyet mahalleleri sokaklarındandır; Ebekızı sokağile Şafak sokağı arasında uzanır; Şairnigâr sokağı ve Rumeli caddesile birer dört yol ağzı yaparak kesişir, Hacımansur sokağile de bir kavşağı var...
Ansiklopedi

ÂFİTABİ (İstanbullu)
On altıncı asır şairlerinden ve Divanı Hümayun kâtiplerinden; asıl adı Hasan Çelebidir, kimsesiz ve gayet güzel bir çocuk iken “Emin Kösesi” lâkabile anılan Yahya Çelebi adında biri tarafından evlâdlık edinilmiş ve mükemmel bir tahsil ve terbiye ile bü...
Ansiklopedi

ÂFİTAB (Kâğıthane köylü)
Abdülhamid devrinde İstanbulun namlı falcılarından bir çingene karısıdır; Abdülâzizin son günlerinde, ki o zaman Afitab genç ve dilber bir kadınmış, Şehzade Abdülhamidin Kâğıdhane çayırında bir tenezzühü sırasında falına bakmış; “Üç ay sonra tahta çıka...
Ansiklopedi

ÂFİTABİ
On dokuzuncu asır başında İstanbulun namlı köçek oğlanlarından; şair Enderunlu Fazıl bu rakkas gençi şu mısralarla medheder:
Âfitabi ile acem kim savaşır,
Zatine bir derece nâz yaraşır...
Yüzüne bakmağa gözler kamaşır,
Bibl. : Enderunlu Fazıl, Divan.
Ansiklopedi

AFİFMOLLABEY KONAĞI
Bugünkü idare taksimatına göre yeri Abdisubaşı mahallesinin üst tarafına düşen; eski adı ile Tabakyunus mahallesinde bulunan Afif Molla konağının ilk sahibi Hafız Paşa idi. Afif Mollanın babası İmadeddin Efendinin evi Sultanselimde idi; evladlarına “da...
Ansiklopedi

AFİF MOLLA
Geçen asır sonlarının kibar ulemasındandı. 1823 e doğru İstanbulda doğdu; Meclisi Kebiri Maarif Reisliğinde bulunmuş ve Maarifi Umumiye Nazır Vekilliği etmiş olan babası sudûrdan İmamedin Efendi de İkinci Mahmuda Başimamlık etmiş Kastamonulu Zeynelâbid...
Ansiklopedi

AFİFE KADIN
Onyedinci asır ortalarında İstanbul sarayının en büyük şöhretlerinden, güzelliği, zekâsı, hassasiyeti ve sadakati ile Dördüncü Mehmedi kendisine bendetmiş bir kadındır; öyle ki, kırk yıl süren pek tantanalı ve haşmetli bir saltanattan sonra tahttan ind...
Ansiklopedi

AFİFE
Sahne artisti, sahneye çıkan ilk Türk kadınıdır; 1902 de İstanbulda doğdu, ve 1923 de Kadıköyünde Hale tiyatrosunda temsil veren Darülbedayi heyeti arasında Jale adiyle sahneye çıktı; yirmi bir yaşında bulunuyordu, devrin zihniyeti, bir islâm kadınının...
Ansiklopedi

AFFAN EFENDİ (Oyuncakcı)
Rûşen Eşrefin, bu adı taşıyan bir hikâyesinde yaşattığı gayet şirin bir İstanbullu, Büyükşehrin artık benzeri kalmamış bir mahalle attarı tipidir. Bir mevlevi dervişi olan Affan Efendinin dükkânı Üsküdarda Selimiyededir.
“Dükkânı evinin alında idi. Fak...
Ansiklopedi

ÂFET (Ûdi)
Geçen asır sonlariyle asrımız başının namlı piyasa sazendelerinden ve bestekârlarından, ermenidir ve asıl adı Hapet’dir. 1847 de İstanbulda Kumkapı semtinde doğdu. O zamanlar meyhaneleriyle meşhur lan Kumkapı piyasa sâzende ve hânendelerinin bilhassa a...
Ansiklopedi

ÂFET
On dokuzuncu asır başında, iki namlı meyhane göçeğinin takma adıdır.
Büyük Âfet, asıl adı Yorgakidir, gayet dilber bir Hırvat genci imiş, Enderunlu Fazıl Çenginamesinde bu delikanlıyı şöyle medih ve tasvir eder:
Büyük Âfet, o güzel Yorgaki,
Sîme benze...
Ansiklopedi

AFANDOS
İkinci Abdülhamid devrinde yaşamış nev’i şahsına mahsus İstanbullu tiplerinden: rum olduğu halde rumlarla görüşmez, Ahmed Rasim ve arkadaşlarile düşer kalkar, ehlidil, kalender bir adam. Afandosun has dostu, lâkabı hüviyetini pek güzel gösteren bir İyi...
Ansiklopedi

AFACAN
İlk sayısı 1932 Birinciteşrin başında çıkmış resimli bir çocuk mecmuasıdır; sahibi ve umumî neşriyat müdürü, çocuk mecmuaları ve kitapları tabii olarak tanınmış, eski bir öğretmen ve Ülkü matbaası sahibi M. Faruk Gürtunca idi; Afacan, önceleri büyük kı...
Ansiklopedi

AFACAN SOKAĞI
Beşiktaş kazasının Vişnezade mahallesi sokalarındandır; her iki kavşağı da Şair Nedim caddesi üzerinde iki dirsekli bir sokaktır. Tramvay yolu tarafından gelindiğine göre, bu sokağın birinci kısmı 5,5-6 metre genişliğinde ve 28 basamaklı ve oldukça dik...
Ansiklopedi

ADRUNİ (Bedros)
Evvelkinin oğludur. Tanınmış bir riyaziyeci ve müderris. 1883 de Ortaköy’de doğmuş ve 1944 yılı Eylûl ayında yine İstanbul’da vefat etmiştir.
1900 da Üsküdarda Berberyan mektebinde ve Galatasaray liselerinde okumuş, Darülfünun Riyaziye Şubesinden mezun...
Ansiklopedi

ADRUNİ (Bedros)
Ermeni muharriri. 1862 de İstanbulda doğmuş ve 14 Temmuz 1922 de orada vefat etmiştir. 188-91890 yıllarında “Gırtaran” adlı ermenice bir mecmuanın neşriyat müdürlüğünü ifa etmiştir. Bir müddet Ortaköy Tiyatrosunda aktörlük de yapmıştır. Avrupalı ediple...
Ansiklopedi

ADLİYE SOKAĞI
Eminönü kazasının Alemdar nahiyesinin Cankurtaran mahallesi sokaklarındandır. Belediye şehir rehberi haritasında, Utangaç sokağı ile Terbıyık sokağı arasında bir yol olarak görünürse de aslında, Utangaç sokağı ile Karacehennem İbrahim sokağı arasındaki...
Ansiklopedi

ADL-Ü İHSAN
Meşrutiyetin ikinci ilânında İstanbulda her fırsat bulanın gazete çıkardığı, çıkan gazetelerin de şahsiyet düşüklüğü yüzünden bir kaç nüsha sonra kapandığı devirde intişar etmiş yarı mizahî gazetedir. İlk nüshası 6 nisan 1327 (19 nisan 1911) bir çarşam...
Ansiklopedi

ADLİYE SARAYI YANGINI, 3 - 4 Birincikânun 1933
İstanbulun büyük tarihî yapılarından birini yok eden, Türk Adliyesi tarihinde bir eşi görülmemiş bir facia olan bir yangındır. Vilâyet hududu içinde kışlalardan sonra en büyük bina olan Adliye Sarayı 217 salon ve odadan mürekkepti. Abdülmecid zamanında...
Ansiklopedi

ÂDİLŞAHKADIN CAMİİ
Tekfur Sarayı civarında idi; kiremit örtülü küçük bir cami idi; yaptıran Üçüncü Mustafanın üçüncü kadını, Beyhan ve Hatice sultanların anası Âdilşah Kadındır; Mâbedin kapısı üzerindeki tarih kitabesinde 1805 (H. 1220) de yapıldığı yazılıydı; daha eskid...
Ansiklopedi

ÂDİL HAN (Ziyad hanlı, Cevad oğlu
İstanbulda yaşayan tanınmış Azerbaycanlı simalardan ilim ve siyaset adamı, uzun zaman İstanbul Üniversitesinde Rus dili ve edebiyatı muallimi olarak tedrisatta bulunmuş ve bu vazifeden tekaüd olmuştur.
Şimali Azerbaycanda Gence vilâyetinin eski hanları...
Ansiklopedi

ÂDİL (Süzan)
İstanbul’da doğmuş bir Ermeni ressamı. Daha çocuk iken resme karşı fıtrî bir istidad göstermiştir. Bilhassa portre sahasında muvaffakiyetli eserler meydana getirmiştir. İlk sergisi 1935 de açılan san’atkârın teşhirettiği tablolar ciddî bir takdire mazh...
Ansiklopedi

ÂDİLE SULTAN
İkinci Mahmud ile Zernigâr kadının kızı, 30 mayıs 1826 (H. 22 şevvel 1241) da doğdu, 1845 (H. 1261) de Tophane Müşiri Mehmed Ali Paşa ile evlendi, bir hafta süren düğünleri, on dokuzuncu asrın en parlak saray düğünlerinden biri oldu. Âdile Sultan divan...
Ansiklopedi

ADIVAR (Dr. Abdülhak Adnan)
Seçkin devlet adamı ve âlim; yeni Türkiyenin kuruluşunda büyük hizmetleri geçmiş üstün kıymette şöhretlerden; 1882 de Geliboluda doğdu, küçük yaşta İstanbula gelerek tahsilini burada yaptı, mülkiye tıbbiyesini bitirdiği sıralarda, İkinci Abdülhamid ist...
651-675 / 1127