Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ÂFET
On dokuzuncu asır başında, iki namlı meyhane göçeğinin takma adıdır.
Büyük Âfet, asıl adı Yorgakidir, gayet dilber bir Hırvat genci imiş, Enderunlu Fazıl Çenginamesinde bu delikanlıyı şöyle medih ve tasvir eder:
Büyük Âfet, o güzel Yorgaki,
Sîme benzer o vücudi pâki;
O edâ, o reviş, o çalâki,
Sanma dünyada anın benzeri var.
Tavrü endamına âlem meftun,
Deli eyler bizi vakti düğün;
Olmasa onda o endaze burun,
Âşıkın burnuna girse yeri var.
Goncedir çıktı dikenden ol zât
Pederü mâderi yâni hırvat
Nesli şûmunda bulunur soltât
Bagiban vâr bir iki rencberi var!
Yine Fazılın şu iki şarkısı, bu namlı rakkas hakkında yazılmıştır:
1- Dili bîçare gami aşk ile na kâm olsun,
Bestei silsilei zülfi siyehfam olsun
Dilber olursa da mümtâzü hoşendam olsun
İşte Âfet gibi bir şûhi dilâram olsun.
Çünki bidar iken üftâdene yok insafın
Emeyim bâri uyurken o vücudi sâfın
Eyleyim hırs ile diş yâresi hep etrafın
Seni âleme teşhir ideyim, nâm olsun!
2- Behey Âfet, ne kıyâmetsin sen,
Âşıkın canına hasretsin sen;
İşidirdim ki bir Âfet var imiş
Şimdi bildim ki ne âfetsin sen.
Af idüb hüsnüne gec baktım ise
Seni sairlere benzettim ise
Bilmeyüb zerre kusur itdim ise
Şimdi bildim ki ne âfetsin sen.
Sana Fadıl dahi divâne imiş
Hayli dem şem’ine pervâne imiş
Sende bu cezbei zibâ ne imiş,
Şimdi bildim ki n...
⇓ Read more...
On dokuzuncu asır başında, iki namlı meyhane göçeğinin takma adıdır.
Büyük Âfet, asıl adı Yorgakidir, gayet dilber bir Hırvat genci imiş, Enderunlu Fazıl Çenginamesinde bu delikanlıyı şöyle medih ve tasvir eder:
Büyük Âfet, o güzel Yorgaki,
Sîme benzer o vücudi pâki;
O edâ, o reviş, o çalâki,
Sanma dünyada anın benzeri var.
Tavrü endamına âlem meftun,
Deli eyler bizi vakti düğün;
Olmasa onda o endaze burun,
Âşıkın burnuna girse yeri var.
Goncedir çıktı dikenden ol zât
Pederü mâderi yâni hırvat
Nesli şûmunda bulunur soltât
Bagiban vâr bir iki rencberi var!
Yine Fazılın şu iki şarkısı, bu namlı rakkas hakkında yazılmıştır:
1- Dili bîçare gami aşk ile na kâm olsun,
Bestei silsilei zülfi siyehfam olsun
Dilber olursa da mümtâzü hoşendam olsun
İşte Âfet gibi bir şûhi dilâram olsun.
Çünki bidar iken üftâdene yok insafın
Emeyim bâri uyurken o vücudi sâfın
Eyleyim hırs ile diş yâresi hep etrafın
Seni âleme teşhir ideyim, nâm olsun!
2- Behey Âfet, ne kıyâmetsin sen,
Âşıkın canına hasretsin sen;
İşidirdim ki bir Âfet var imiş
Şimdi bildim ki ne âfetsin sen.
Af idüb hüsnüne gec baktım ise
Seni sairlere benzettim ise
Bilmeyüb zerre kusur itdim ise
Şimdi bildim ki ne âfetsin sen.
Sana Fadıl dahi divâne imiş
Hayli dem şem’ine pervâne imiş
Sende bu cezbei zibâ ne imiş,
Şimdi bildim ki ne âfetsin sen.
Büyük Âfet hakkında, tasvir bakımından Miskalinin de güzel bir şarkısı vardır:
Sende nedir bu letâfet,
Bu güzellik, bu zarafet,
Sırma saçlı, kalem kaşlı;
Bir nevcivan güzel Âfet.
Semtini bilsem, yanıma gelse, bir bûse verse
Aman aman gonce lebinden.
Güzel oynar edâ ile
Yakdı dili sevdâ ile
Fes eğilmiş, perçem saçmış
Şarkı okur sedâ ile.
(Nekarat).
Gümüş gibi beyaz gerdan
Gören âşık olur hayran
Niyazım var kuzum Âfet
Bir bûse ver bana andan
(Nekarat.
Küçük Âfet, kara kaşlı kara gözlü bir Ermeni güzeliydi, asıl adı Gaspar idi. Enderunlu Fazıl, şu mısraları köçek Gaspar hakkında yazmıştır.
Küçük Âfet, belî âfeti cân,
Nice âfet bu iki dilsûzi cihan;
Bir zamanlar işte bu cânanım idi,
Mesnedi işvede sultanım idi.
Nedir ol çeşmi siyah, kaşı siyah,
Nedir ol barikai çehrei mah!
Ermeni olmasa, eyvah eyvah,
Hücceti işte bu kim Kasparı var.
Bibl. : Enderunlu Fazıl, Çenginâme; Enderunlu Fazıl; Divan; Haşim Bey, Şarkı mecmuası.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM010465
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 1, pages 221-222
Bibliography Note
Bibl. : Enderunlu Fazıl, Çenginâme; Enderunlu Fazıl; Divan; Haşim Bey, Şarkı mecmuası.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.