HAMZA (Debbag Hacı) – Hadikatül Cevâminin kaydına göre Kocamustafapaşa civârında Hacıhamza Caminin bânisi ,hicrî 987 (M. 1579) de vefat etmiş , sur dışında Merkezefendi Dergâhı karşısında defnedilmişdir . Hayati hakkında başka bilgiedinilemedi. Bibl...

HAMZA (Arabacı) – Geçen asır sonlarında kalender halk şâiri Erzurumlu Âşık İbrahimin ayakdaşlarından bir çapkın delikanlı,Tavukpazarındaki bir bekâr hanında oturduğu sıralarda oda yoldaşı ;kalender şâir ondan şu kıt'alarla bahsediyor : Kulak asma etr...

HAMURKÂR – (B.: Fırın Uşakları, cild 11, sayfa 5762)

HAMSİ BALIGI – İstanbul balık piyasasının mevsiminde en çok satılan balıklarından biri ;İstanbul sularında tutulanlar,Karadenizden Marmaraya geçen,ve Marmaradan Karadenize dönen hamsilerdir. Çoğunlukla 10-12 santim boyundadır,ağzı vücuduna nisbetle çok...

HAMPURSUM (Simkeş) – Geçen asır sonlarında yaşamış ve güzelliği ile şöhret bulmuş bir ermeni genci ;Benli Takuhi'nin umumhânesi sermâyelerinden Maryam adında bir kıza âşık olmuş,ve ondan gördüğü ağır bir hakaaretden gelen teessürle bir gece kendisini K...

HAMPİR ,HAMPUR – Konar göçer oba çingenelerinin 8 – 12 yaş arası şoparlarının kendilerine has danslarının kendi ağızları ile adı ;İstanbul civarına kondukları zaman büyükleri,yetişkince kızlar oğlanlar şehre girer dolaşır ama şoparcıklar çadırlarının y...

HAMPURSUM (Baba) – Ermeni asıllı ünlü kemânî,bestekâr ;kendi adına nisbetle “Hamparsum Notası” diye anılan musiki notasının mûcidi ;çağdaşları arasında Baba Hamparsum denilmişdir ;ermeni ağzı ile asıl söylenişi ve âile soyadı ile Hampartzum Limonciyan,...

HAMPURSUM (Sarıyerli Balıkcı) – Geçen asır başlarında ermeni zenginlerinden Düzoğlu Kirkor Çelebi için yazılmış manzumelerin İstanbulun ermeni civanları şânında bir risâlede övülmüş 14 nefer ermeni gencinden biri (B.:Düzoğulları,cild 9,sayfa 4834 ;dige...

HAMPAR REİS – Geçen asır sonlarınd anamlı tulumbacılardan ,Tekfursarayı sandığında reislik yapmış ;tulumbacılık âlemlerinde mâni,semâi ve destan okumada şöhreti varmış ;hayatı hakkında başka kayde rastlanmadı. Bibl.:Vâsıf Hiç,Not.

HAMPAR (Derviş) – Geçen asır sonlarında yaşamış ermeni asıllı bir bektâşi ve namlı bir dama oyunccusudur ;halk şâiri Âşık Râzi tarafından şu manzume ilr övülmüşdür : Açmazları yamandır meşhur Derviş Hampar'ın Kalender güruhundan o bektâşi ahparın Ne d...

HAMON (Yasef) – İkinci Sultan Bayazıd zamanında İspanyadan Türkiyeye hicret etmiş veİstanbulda yerleşmiş yahudi tabib,aslı Gırnatalı idi ;hâzik bir hekim,âlimdi ;arabca,turkce,yunanca,lâtince,italyanca,ispanyolca bilirdi ;İsak ve Moşe adında iki oğlu d...

HAMON ( Moşe ) - Aslı Gernatalı ünlü hekim Yasef Hamonun oğlu; babası tarafından yetiştirilmişdi,24 yaşında iken Yavuz Sultan Selminin hususi hekimi olmuş ve onun yanında Çaldıran Seferinde bulunmuşdu.Kanuni Sultan Süleyman zamanında da saray hekimleri...

HAMON (İsak) – Aslı Gırnatalı ünlü hekim Yasef Hamon'un oğlu ;babası ve kardeşi Moşe gibi o da hakimdi,ayrıca Dîvanı Hümâyunda bilgi ve fikrinden istifâde edilirdi,bir nevi siyâsi müşâvirdi.Hayatı hakkında başka bilgi edinilemedi. Bibl.: A.Galânti,Tür...

HAMMAL ODALARI – Geçen asır başlarında Yeni Cami civârında Asmalatı denlen mevkîde gaayet büyük bir bekâr hanının adı ;sâkinleri gedikli gümrük hammalları ve sırık hammalları idi.Son yeniçerilerin şehir eşkiyâsı hâlini aldıığ devirde hepsi ocağa kayıd...

HAMON (Aron) – Onyedinci Yüzyıl sonları ile Onsekizinci Yüzyılın ilk yarısında İstanbulda yaşamış yahudi musikişinaş ; İstanbulda “Yahudi Hârun” diye diye anılmışdır ;bir hüseyni ve bir rast peşrev bestesinin bestelemişdir ;bu iki peşrevin Hamparsum n...

HAMMAL TÜRKÜSÜ – Mşerutiyetden iki sene evveldi ,Erzurumlu Âşık İbrahimin ağzından bir gece Balaban İskelesi Kahvehânesinde dinlemişdim (B.: Balaban İskelesi Kahvehâneleri,cild 4,safya 1949) ; kahvehânedeki meclisde Üdküdar Hammallar Kâhyası Zeynel Ağ...

HAMMALLAR KAHVESİ – Yakın geçmişe kadar İstanbulda kesif iş yerlerinde hammalların iş beklerken oturdukları kahvehânelere “Hammallar Kahvesi” denilirdi.Hammallar bir bölükbaşının idâresinde takım takım çalışdıkları ve bir bölüğü teşkil eden hammalları...

HAMMAL HOCA – Geçen asır sonlarında esrarkeş bir sırık hammalı, kürd;uzun yıllar yemiş iskelesinde hammallık yapmış;esrarla yarı deli hale ve çalışamaz hale düşdükden sonra muhitinde şuna buna ve bilhassa gencelere her türlü hastalığa acaâb ilaçlar tav...

HAMMAL CİVANLARI – Geçen asır sonlarında şehrengiz yollu kaleme alınmış “Hûbannâmei Dilküşâ” isimli manzum risâlede İstanbulun Hammal Civanları şu beyitlerle övülmüşdür : Atlı Hammal Atlı Hammal şehre cümle şehlevend bî bâk Ayaklar koşarlı çâb...

HAMMALHAYREDDİN CAMİİ – (Ebekadın Camii,cild 9,sayfa 4844).

Hammal Tâzerusu nevhatı pulâd beden Zeberdest fetâdır âli Rüstemden Pekce bassa pâyin ditretür hâki Hoşdur siyehçerde rûyi araknâki Ana can yoldaşı Zâli zamandır Gayri uşşâkının hâli yamandır

HAMMAL BEYLER – Onyedinci Yüzyıl sonlarında kurulmuş ve tekkeleri İstanbulun büyük çarşı hamamlarının külhanları olmuş bir kalenderler tarikatının yaşları 13 ile 23 arasında bulunan genc mensublarına verilmiş isimdir ;hepsi kokaklara terkedilmiş,anala...

HAMMAL BABA – 1890 ile 1895 arasında Büyük Kapalı Çarşıda Zincirli Hanın bir odasında oturur,o tarihlerde altmış yaşlarında bir kızılbaş kalender ;odası,her gece içinde dört beş can barınır bir tekke gibiydi; barınanlar belli kişiler değildi,fakat dâi...

HAMMAL , HAMMALLAR – “ Hammal : Bir ücret karşılığı arkasında yük taşıyan adam ;mecâzen Akaba Adam,Câhil Adam anlamında kullanılır ve halk ağzında tek M ile Hamal denilir “ Türk lugatında (Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî).”Arabcadan alınmış isim olup o di...

HAMLACILAR OCAGI – Yüz yıllar boyunca İstanbulda osmanlı pâdişahlarının dâimî ikaametgâhı olmuş Sarâyı Cedîdi Âmirede,Topkapusu Sarayında dış hizmet ocaklarından olub bostancı ocaklarının çok geniş bir teşkilâta sâhib Bostancı Ocaklarından biri (B.: Bo...