Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hamlacılar Hammam article
HAMLACILAR OCAGI – Yüz yıllar boyunca İstanbulda osmanlı pâdişahlarının dâimî ikaametgâhı olmuş Sarâyı Cedîdi Âmirede,Topkapusu Sarayında dış hizmet ocaklarından olub bostancı ocaklarının çok geniş bir teşkilâta sâhib Bostancı Ocaklarından biri (B.: Bostancı,Bostancılar Ocağı,cild 6,sayfa 2976).
Sarayın kayıkcılar ocağıdır,en büyük zâbiti Hamlacıbaşı unvanını taşırdı.Kürekcilikden başka saray kayıkhânelerinin ve kayıkhânelerdeki kayıkların bakımından sorumlu idiler.Kayıkların gaayet kiymetli döşemeleri de bir sened karşılığında Hamlacıbaşıya teslim edilirdi.
Hamlacılar ocağı kadrosunun kaç nefer kayıkcıdan mürekkeb olduğunu tesbit edemedik.Onyedinci Yüzyılda ortalarında Dördüncü Sultan Mehmedin Boğaziçi sularında dolaşmasına mahsus saltanat hadırgasının 144 nefer kürekcisi,hamlacısı bulunduğuna göre bütün ocak efrâdının her halde 200 nefer hamlacıdan fazla olması gerekir.Üçüncü Sultan Selim zamanında Enderunda ve sarayın dış hizmet ocaklarında güzellikleri ve bıçkınlıkları ile şöhret yapmış genclerin şânında kaleme alınmış genclerin “ Ravzatül Hûban” isimli tezkirede 12 nefer hamlacının adı kaydedilmişdir,bu genclerden üçünün hal tercemesi arasına da Hamlacılar Ocağı hakkında ancak bir kaç satırlık bilgi verilmişdir :“ Bostancı Hamlacılar Ocağında ikiyüz nefer yalun ayaklı ve bal...
⇓ Read more...
HAMLACILAR OCAGI – Yüz yıllar boyunca İstanbulda osmanlı pâdişahlarının dâimî ikaametgâhı olmuş Sarâyı Cedîdi Âmirede,Topkapusu Sarayında dış hizmet ocaklarından olub bostancı ocaklarının çok geniş bir teşkilâta sâhib Bostancı Ocaklarından biri (B.: Bostancı,Bostancılar Ocağı,cild 6,sayfa 2976).
Sarayın kayıkcılar ocağıdır,en büyük zâbiti Hamlacıbaşı unvanını taşırdı.Kürekcilikden başka saray kayıkhânelerinin ve kayıkhânelerdeki kayıkların bakımından sorumlu idiler.Kayıkların gaayet kiymetli döşemeleri de bir sened karşılığında Hamlacıbaşıya teslim edilirdi.
Hamlacılar ocağı kadrosunun kaç nefer kayıkcıdan mürekkeb olduğunu tesbit edemedik.Onyedinci Yüzyılda ortalarında Dördüncü Sultan Mehmedin Boğaziçi sularında dolaşmasına mahsus saltanat hadırgasının 144 nefer kürekcisi,hamlacısı bulunduğuna göre bütün ocak efrâdının her halde 200 nefer hamlacıdan fazla olması gerekir.Üçüncü Sultan Selim zamanında Enderunda ve sarayın dış hizmet ocaklarında güzellikleri ve bıçkınlıkları ile şöhret yapmış genclerin şânında kaleme alınmış genclerin “ Ravzatül Hûban” isimli tezkirede 12 nefer hamlacının adı kaydedilmişdir,bu genclerden üçünün hal tercemesi arasına da Hamlacılar Ocağı hakkında ancak bir kaç satırlık bilgi verilmişdir :“ Bostancı Hamlacılar Ocağında ikiyüz nefer yalun ayaklı ve baldırı çıplak dilberânı mühmelânın cünbüşi levendâne ve muhabbeti merdânsi gayri bostancı ocaklarında yokdur ki...” , “Bostancı Hamlacılar Ocağında yalun ayak ve baldırı çıplak ikiyüz nefer ammâ cümlesi misâli ejderler ki..”, “Bostancı Hamlacılar Ocağında yalun ayak ve baldırı çıplak ve cümlesinde demir kanca misâli pençe ve demir gülletopuk iki yüz neferden artuk kopuk ki gece ile kayabaşı türküleri ırlayub saz ve söz ve dahi kaba zurna ile güreşler tutuşurlar amma güzîde pehlivanlar olub...” deniliyor.
Ondokuzuncu Yüzyıl başlarında İkinci Sultan Mahmudun sadırâzamlarından Deli Abdullah paşa bu ocakda “yalun ayaklı baldırıçıplak” neferlikden devletin o en yüksek makaamına kadar yükselmiş tek sîmâdır (B.: Abdullah Paşa,Deli,cild 1,sayfa 50).
Hamlacılar koğuşu sarayda,Yalı Köşkü civarındaki kâgir saray kayıkhânelerinin üstündeki odalar idi.O bekâr odalarının bir küçük mescidi ve mükellef bir kahvehâne hamamı ve kahvehânesi vardı.
İkinci Sultan Mahmud devrinde yeniçeri ocağının kaldırılmasından bir müddet sonra pâdişahların dâimî ikaametgâhı Beşiktaş Sâhilsarayı oldu.Büyük kayıkhâne Topkapusu Sarayında kaldı,fakat yalnız pâdişaha mahsus iki kayık o sâhilsaraydaki kayıkhâneye götürüldü,mahdud hamlacıları için de sâhilsarayda bir koğuş ayrıldı ve “Hamlacılar Dâiresi” adı verildi.
Bostancı Ocakları teşkilâtı çok genişdi,bundan önceki maddede kaydettiğimiz vechile 74 ocakdı,ve en büyüğü de Hamlacılar ocağı idi.Diger ocakların zâbitleri “Usta” unvanını taşırdı.Hamlacılar ocağının kidemli neferleri,artık hamlacılık yapamayacak bir çağa geldiklerinde diğer bostancı ocaklarının “Usta” lıklarına tâyin edilirlerdi,bu da,Bostancı Ocaklarında bir gelenekdi.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H15004
Theme
Folklore
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hamlacı-Hammal-Hamza chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Bostancı, Bostancılar Ocağı, cild 6, sayfa 2976; Abdullah Paşa (Deli), cild 1, sayfa 50
Bibliography Note
Ravzatü'l-Hûban
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.