Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hamparsum (Baba) article
HAMPURSUM (Baba) – Ermeni asıllı ünlü kemânî,bestekâr ;kendi adına nisbetle “Hamparsum Notası” diye anılan musiki notasının mûcidi ;çağdaşları arasında Baba Hamparsum denilmişdir ;ermeni ağzı ile asıl söylenişi ve âile soyadı ile Hampartzum Limonciyan,1768 de İstanbulda Beyoğlu'nda Ağacamii yakınlarındaki Çukur Sokak'taki bir evde doğdu, Harputlu Serkesi adında birinin oğludur. Ailesi fakirdi. İlk tahsilden sonra bir terzinin yanına çırak olarak girdi. Pek zengin ve tanınmış, aynı zamanda musikisever bir ermeni ailesi olan Düzyan'larca himaye edildi. (B.: Düzoğulları,cild 9,sayfa 4834) Onların Kuruçeşme'deki sarayımsı yalılarına devama başladı. Musiki öğrendi. Mevlevî-hâneler'e ve ermeni kiliselerine gitti. Beşiktaş Mevlevi-hânesi'nde kudümzenbaşılık yapan Dede Efendi ile tanıştı. Ders aldı ve teşvik gördü Üçüncü Sultan Selim'in huzûruna kabûl edildi ve bu padişahın teşvikıyle meşhur notasını icad etti. Kiliselerde müzisyen olarak hizmet etti. Yaptığı nota dolayısıyle kıskançlıklara mâruz kaldı. Hasköy'deki evinde musiki dersleri verdi ve orada 1839-1840 arasında 71 yaşında öldü. Beyoğlu'nda Sürp Agop Ermeni mezarlığına gömüldü. 6 çocuğu oldu. Dördüncüsü, neyzen olarak tanınan Zenop Limonciyan'dır.
Kemâni, biraz tanbûri ve iyi hânende olan Hamparsum, XVIII. asır ve daha önceki Tü...
⇓ Read more...
HAMPURSUM (Baba) – Ermeni asıllı ünlü kemânî,bestekâr ;kendi adına nisbetle “Hamparsum Notası” diye anılan musiki notasının mûcidi ;çağdaşları arasında Baba Hamparsum denilmişdir ;ermeni ağzı ile asıl söylenişi ve âile soyadı ile Hampartzum Limonciyan,1768 de İstanbulda Beyoğlu'nda Ağacamii yakınlarındaki Çukur Sokak'taki bir evde doğdu, Harputlu Serkesi adında birinin oğludur. Ailesi fakirdi. İlk tahsilden sonra bir terzinin yanına çırak olarak girdi. Pek zengin ve tanınmış, aynı zamanda musikisever bir ermeni ailesi olan Düzyan'larca himaye edildi. (B.: Düzoğulları,cild 9,sayfa 4834) Onların Kuruçeşme'deki sarayımsı yalılarına devama başladı. Musiki öğrendi. Mevlevî-hâneler'e ve ermeni kiliselerine gitti. Beşiktaş Mevlevi-hânesi'nde kudümzenbaşılık yapan Dede Efendi ile tanıştı. Ders aldı ve teşvik gördü Üçüncü Sultan Selim'in huzûruna kabûl edildi ve bu padişahın teşvikıyle meşhur notasını icad etti. Kiliselerde müzisyen olarak hizmet etti. Yaptığı nota dolayısıyle kıskançlıklara mâruz kaldı. Hasköy'deki evinde musiki dersleri verdi ve orada 1839-1840 arasında 71 yaşında öldü. Beyoğlu'nda Sürp Agop Ermeni mezarlığına gömüldü. 6 çocuğu oldu. Dördüncüsü, neyzen olarak tanınan Zenop Limonciyan'dır.
Kemâni, biraz tanbûri ve iyi hânende olan Hamparsum, XVIII. asır ve daha önceki Türk klasik repertuarının bir kısmını 6 defter hâlinde notaya aldı. İcad ettiği nota, Batı notasından sonra musikimizde en çok kullanılmış olan nota yazısıdır. Ermenice, fakat emsali gibi Türk makam ve usulleri ile yazılmış dinî parçalarından başka bugün elimizde 31 parçası vardır. Büyük bir bestekârdır. Eserleri 9 Peşrev, 5 Saz Semâîsi, Bayatî-Arabân ve Bestenigâr fasılları (ikişer Beste ve Semâî), Bayatî'den bir Beste ve iki Semâî, Nîşâbûrek Kâr-ı Nâtık, Dügâh Beste ve Yürük Semâî ile 3 Şarkı'dır.
T.Yılmaz ÖZTUNA
Hamparsum Notası – Ermeni asıllı ünlü kemânî ve bestekâr Baba Hamparsum Limonciyan tarafından icad edilmiş bir nota yazısı ;Üçüncü Sultan Selim zamanının iki ünlü musiki bilgininden Baba Hamparsum ile Abdülbâki Nâsır Dededen ayrı ayrı birer nota yazısı yaptırtmışdı,musikide nota kullanılmaması yüzünden binlerce musiki eseri unutulup kayboluyordu.
Abdülbâki Dede “Tahririye” adlı eserinde Sultan Selimin dört eserini ebced notası ile yazmışdır,fakat bu nota yazısı taammüm etmemişdir.Çok kötü ve musiki sistemimize aykırı olmasına rağmen Baba Hamparsumun notası daha çok yayılmışdır. Her ses ermeni harfleriyle gösterilmişdir.
1971 de ermeni patriki Şinork Başpiskoposun emri ile ve patrikhâne Ruhânî Meclisinin çalışmaları le “Sabah Âyini Tagannileri” adı ile bir eser yayınlanmışdır.Her taganni için ,sol tarafda batı notası ile,sağ tarafda da Hamparsum notası ile mukaayeseli besteleri bulunmaktadır.Buraya,o esere derc edilmiş ilk teganniden :“ Sulh için tekrar Allaha niyâz edelim.Yâ Rabbi,merhamet etle ” Sözlerinin nağmelerini alıyoruz.
Bibl.:K.Pamukciyan,Not ;T.Yılmaz Öztuna,Not.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
T. Yılmaz Öztuna
Identifier
H15021
Theme
Person
Subject
Hamparsum (Baba), Baba Hamparsum, Kemani, Bestekâr, Violin player, Music (Composers), Hamparsum notası, Hamparsum note, Hampartzum Limonciyan, Beyoğlu, Ağa Camii, Çukur Sokak, Çukur Street, Düzoğulları, Düzyan, Kuruçeşme, Beşiktaş Mevlevihanesi, Beşiktaş Mevlevi Lodge, T. Yılmaz Öztuna, Kevork Pamukciyan, Selim III (Sultan), Abdülbaki Nasır Dede
Type
Document
Format
Print, Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hamlacı-Hammal-Hamza chapter of Istanbul Encyclopedia. A newspaper article related to Hamparsun's (Baba) life is cited.
Note
Typewriting on paper. Clipping is glued to the document. Corrections are written with pen.
See Also Note
Düzoğulları, cild 9, sayfa 4834
Bibliography Note
K. Pamukciyan, Not; T. Yılmaz Öztuna, Not
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.