İstanbulun büyük vak’alar üzerine destan yazma an’anesine uyularak 15 Temmuz 1949 tarihinde Kemal Bülbül Kavaklıoğlu adında biri tarafından kaleme alınmış 8 kıt’alık bir manzûme olup 32 X 60 santim eb’adında bir varakpâreye Âhenk matbaasında bastırılmı...

Akdenize mahsus bir balık olup İstanbul Balıkhânesine pek az, yılda ancak bir, iki tane gelir; Marmarada nadiren rastlanır, Karadenizde hiç görülmez. Ağzı gaayet küçük, alt çenesinde yedi, üstçenesinde bir sıra ufak dişleri vardır. Vücudu sert ve birbi...

İstanbul limanında benzeri görülmemiş bir gemi yangını faciasıdır. Tophâne rıhtımına bağlı bütün hamûlesini ve yolcularını almış, 10 Temmuz 1949 pazar günü sabahı saat 5 de Karadenize yola çıkacak olan Devlet Deniz Yollarının Çorum Vapurunun (yine ayni...

Çarşıkapusunda Yeniçeriler Caddesi üzerindedir; türk İstanbulu süsleyen ecdad yadigârlarından, on sekizinci asır eserlerindendir; bânisi sadırâzam Çorlulu Ali Paşadır (B.: Ali Paşa, Çorlulu, cild 2, sayfa 680). Hadikatül Cevami şu malûmatı veriyor: “Ca...

On sekizinci asırda Boğaziçinde Arnavud Köyünde İstanbulun büyük ve muhteşem yalılarından biriydi; Üçüncü Sultan Ahmedin sadırâzamlarından Çorlulu Ali Paşa tarafından yapdırılmışdı (B.: Ali Paşa, Çorlulu). Râşid Tarihinde bu yalı hakkında iki kayıd var...

Kasımpaşadaki eski Tersânei Âmire içindedir; bu camiin bulunduğu mevki gemiciler ağzında Camialtı diye anıla gelmektedir. Hadikatül Cevâmi şu malûmatı veriyor: “Tersâne içinde, sâhili deryâda kalyonların arkasında fevkaani bir camidir, mahfili hümayûn ...

Adı ya Râgıp yahud Galip Bey olacaktır; Rumeli âyan ve eşrâfından çok kibar ve zengin bir zâtin oğlu iken o altı on yedi yaşlarında miras yedilik yolunda tulumbacı gürûhundan akran ve emsâli olmayan erâzil ile bütün servetini sefihâne yemiş, yedirmiş, ...

Fâtihde Karagümrükde semtin en büyük ve en eski konağı idi; yeniçerilik zamanından kalmış olduğu söylenirdi; kırmızı aşı boyalı azametli bir yapı idi ki böyle binalara berhâne denilirdi; han, kervansaray gibi bir konakdı. 1911-1912 arasında gaayetle ha...

Bir bestekâr; ne zaman yaşadığını ve asıl adını tesbit edemedik; Hâşim Bey mecmuasında hicazkâr faslında bir şarkısı kaydedilmiştir. eserin adı geçen mecmuadaki güftesi şudur: Bir gün seni görmez isem olur bana dünyâ dar Hasretinle bülbül gibi itmekde...

Bir bestekâr, ne zaman yaşadığını ve asıl adını tesbit edemedik; Hâşim Bey Mecmuasında uşşak faslında bir hafif bestesi kaydedilmiştir; eserin adı geçen mecmuadaki güftesi şudur: Ney nevâ eyler keman inler döğer def sinesin Dinle tanbûrun enînin mûsik...

“Ayağa giyilen örme şey” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lûgatı). Çorab ya el örgüsü, yahud makina örgüsüdür. Zamanımızda el ile sadece köylerde örülmektedir. Şehirlere, bu arada en başda İstanbula hehangi bir işde beden kuvveti ile çalışmaya gelmiş, ve bek...

1964 yılı haziranında basına “Sahrâyıcedidde bir âile faciâsı” diye intikâl etmiş bir cinayetin fâili bedbaht kadın; gelin olarak katıldığı âilede kaynanası ile kaynatasından göregeldiği hakaaret ve türlü tazyikler karşısında intihara karar vermiş, bu ...

Kalender meşreb şâirler tarafından “Şehrengiz” adı verilen risâlelerle medhedilen esnaf güzelleri arasında çorbacı civanlarına da rastlanır; şehrengiz yollu yazılmış ve “Hûbannâmei Nevedâ” adını taşıyan manzum mecmuada çorabcı civanı şu üç beyitle övül...

Mahmudpaşada eski meşhur hanlardan biri; yerine gidilip bu satırların yazıldığı 1965 yılındaki durumu tesbit edilemedi; bu hanın şöhretinin başlıca sebebi İstanbulun kadim ve büyük gedikli meyhânelerinden birinin de bu han içinde bulunmasıydı (B.: Meyh...

Osmanlı Vezirlerinden ve İkinci Sultan Abdülhamidin zamanında on üç sene Paris elçiliğinde bulunmuş Sâlih Münir Paşa; zerâfeti ile, nezâketi ile, zekâ ve bilgisi ile tanınmış bir türk diplomatı; 1859 da İstanbulda doğdu; yine İkinci Sultan Abdülhamid z...

Haliç Fenerinde Hızırçavuş Mahallesindedir; Ayan ve Hacı İsâ Sokakları ile teskil ettiği dört yol ağzı Fener Külhan Sokağı arasında uzanır; Burcak Sokağı ve Hızırçavuş Sokağı ile de dört yol ağzı yaparak kesişir; Bekri Mustafa Sokağı, Merdivenli Yokuş,...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Aksarayda Yenikapuda Yalı Mahallesi sokaklarından; mahallenin demiryolu boyu ile deniz arasında kalan kısmında Sandıkburnu Sokağı ile Alboyacılar Sokağı arasında uzanır; Karaboyacı ve Mahramacı sokakları ile dört yol ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Taksim’in Şehit Muhtar Bey Mahallesi sokaklarından; Tarlabaşı Caddesi ile Fârâbi Sokağı arasında uzanır; Yoğurtçu Fâik ve Taksim Fırını Sokakları ile birer dört yol ağzı yaparak kesişir, Çamdalı Sokağı ile de kavuşağı...

İstanbulda biri Aksarayda Yeni Odalar (Yeni Koğuşlar), diğeri Şehzâdebaşında Eski Odalar (Eski Koğuşlar) adı ile anılır iki Yeniçeri Kışlası var idi ve bu kışlalarda yerleştirilmiş yeniçeri ortalarının (taburlarının) koğuşları yanında ayrı ayrı mutbakl...

Yeniçeri ocağının kuruluşundan kalma bir gelenek idi, sarayda divan günleri merâsime katılan yeniçerilere çorba verilir idi (B.: Divânı Hümâyun). Divan mutad toplantılarını haftada bir gün, Salı günleri yapardı. Sadırâzam ve diğer divan âzaları o sabah...

Yeniçeri Asker Ocağı teşkilâtında “Orta” denilen bir yeniçeri taburunun kumandanı; her gün askerin başında, askerle temas hâlinde en büyük zabit. Bütün yeniçeri ocağı 196 orta = tabur idi, dolayısı ile bütün teşkilâtda 196 çorbacı vardı. Çorbacılığa ne...

Gayrimüslim köylerinin ileri gelenlerine, muhtarlarına verilegelmiş unvan; İstanbulda da ticaret, piyasa âleminde gayrı müslüm patronlara, bilhassa rum zenginlerine Çorbacı denilirdi. Ayak takımı ağzında ayni mânâda zamanımızda da kullanılmaktadır. Fer...

“İrice çilli, lekeli yüz, çiçek hastalığından kalma nişanlı yüz, çiçekbozuğu” (Türk Lûgatı). Yaşlı bir İstanbul yosması ağzından yazılmış aşağıdaki manzume, geçen asır sonlarında yaşamış Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzi’nindir: Dört kocamdan biri kördü ...

Türlü çeşidleri ve isimleri ile malûm yemek; Şinâsinin şu beytinin ikinci mısraı, gaayelere, hedeflere sebat ile ulaşılacağını ifâde için darbı mesel hâline gelmişdir, daha doğrusu, Şinâsi, darbı meseli şiir halinde pek hünerli kullanmışdır: Feyz alur...

Beyoğlu İlçesinin Haliçde Hasköy Nâhiyesi sokaklarından; Piriçavuş Mahallesindedir; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre; mahallenin hemen göbeğinde Madrabaz, Eskici ve Emzik Sokakları ile teşkil ettiği bir beşyol ağzı ile Fıstıklıbağçe Sokağı arasında u...