Onyedinci asırda yaşamış büyük muharrir Evliyâ Çelebi, meşhur seyyahatnâmesinin İstanbula tahsis edilmiş birinci cildinde İstanbul hamamları arasında Eyyub civârında Dere Hamamı adı ile bir hamam kayd ediyor. Eyyub hamamları arasında bu isimde bir hama...

Kasımpaşa Deresi boyunun eski adı; Zamanımızda bu meşhur derenin üstü boydan boya beton ile örtülmüşdür (B.: Kasımpaşa Deresi).

1934 Belediye Şehir Rehberine göre İçerenköyün sokaklarından; yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tespit edilemedi (eylül 1966).

Kasımpaşada Camiikebir ve Küçükpiyâle Mahallelerinin müşterek sokağıdır; Camiikebir Mahallesinde Kasımpaşa Muvakkithânesi Sokağı ile Küçükpiyâle Mahallesinde Tahtakadı Sokağı arasında uzanır, ve bu iki mahallenin arasında sınır olan Kasımpaşa fırını So...

Kadıköyünün Kuşdili semti yollarından, Kuşdili Caddesi ile Mahmud Baba Sokağı arasında uzanır ki Kuşdili Çayırı ile Kurbağalı Dere arasından geçmektedir. Kuşdili Caddesi tarafındaki başından gelindiğine göre sağda ve solda ikişer katlı birer ahşab ev v...

Boğaziçinde Arnavudköyünün yollarından; Arnavudköyü Kireçhâne Sokağı ile Arnavudköyü Dere Sokağı arasında uzanır, sokakdan ziyâde 2,5 metre genişlikde beton bir kanal geçiddir, kenarında gaayet dar bir yerden yürünerek üzerindeki evlere gidilir; kâgir ...

Kasımpaşada Hacı Hüsam Mahallesinin yollarından, Kasımpaşa Zincirlikuyu Yolu ile Tahtkadısı Sokağı arasında uzanır; Zıncırlıkuyu Yolu Hacı Hüsam Mahallesi ile Kaptan Mahallesi arasında sınır yoldan. Derebostanı Sokağı, bostanlar arasından geçer bir top...

Ünlü halk şâiri, asıl adı İbrahimdir; 1772 de Bolu vilâyetinde Gerede kazâsında Şahneler Köyünde doğmuşdur, babasının adı Ali’dir; babasının küçük yaşda kaybetmiş, geçmiş kaygusu ile çocuk sayılacak çağda önce Konyada, sonra İstanbulda gurbete düşmüş, ...

Geçen asır sonlarında yaşamış çulha esnafından İstanbullu bir halk şâiri; asıl adının Mustafa olduğunu kendisi söyleyen ve Derdli ismi hem mahlası hem de muhîtinde lakabı olduğu anlaşılan bu zâtin yalnız bir manzûmesi, Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzinin...

Boğaziçinde Anadolu yakasında Çengelköyünün sokaklarından; köyün merkezî kısmının az gerisindedir, 1934 Belediye Şehir Rehberine göre İftar Yokuşu ile Çengelköyü Mezarlık Sokağı arasında uzanır; yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu te...

Boğazın Rumeli yakasında Arnavudköyünde, Arnavudköyü Deresinin denize döküldüğü yerde eski büyük bir kayık İskelesinin adı; yeri Arnavudköyü Vapur İskelesi ile Akıntıburnu arasına düşer; 1826 dan az önce tanzim edilmiş bir Bostancıbaşı defterinde Arnav...

İstanbul yüz yıllar boyunca çok dehşetli yer depremlerine (hareketi arz’lara, zelzelelere) sahne olmuş, büyük şehir ağır can kayıplarına uğrayarak geniş ölçüde harab olmuşdur. Tarih kaynaklarımızın kaydettiği başlıca yer depremleri şunlardır. Hicrî 25...

Danimarka deniz ticâret filosuna ilerde kaptan olmak üzere güverte zâbiti yetiştiren ve Danimarka devleti tarafından donatılıp gezdirilen bir okul gemisi, daha doğru bir tâbir ile bir “Okul Gemi” dir. 1932 senesinde inşâ edilerek denize indirilmiş ve 1...

1965 yılında 19 yaşında genç ve kaşı gözü yerinde sabıkalı bir hırsız; bu yılın ekim ayında bir gece sabaha karşı Beyoğlunda Büyükbayram Sokağında soymak için girdiği 20 kapu numaralı apartımanda paviyon konsommatrisi Bafralı Mürüvvet Çelebinin dâiresi...

Sirkecide ahşab kısmı at nalı şeklindeki eski Araba Vapuru İskelesinin hâneberduşlar argosundaki adı; bu büyük iskelenin ahşab çatkısının içi, yapıldığı târihden az sonra hâneberduşlara mesken, in olmuş, ve bu durum 1950 yılına kadar devam etmişdir. Sâ...

Bilhassa tankerlerin çarpışma kazâları sonunda çok bol miktarda akar yakıt karışmış denizin tutuşma, vak’a yerine yakın sâhil kasabaları, limanlar için gaayet tehlikeli olmuşdur. Son yıllar içinde İstanbul Limanı böyle iki vak’aya sahne olmuş, İstanbul...

Maddî ve mânevî kıymetleri çok yüksek eşyanın ve sanat eserlerinin toplandığı millî hazinelerimizden biridir; Beşiktaş’da, yalı boyu anayol olan Beşiktaş caddesi üzerinde, Barbaros Hayreddin Paşa türbesinin ve Barbaros âbidesinin yakınında, Galata tara...

Geçen asırda yaşamış Ayvansarayın Lonca çingenelerinden namlı bir kemânî ve bestekâr (B.: Ayvansarayda Lonca, cild 3, sayfa. 1644); asıl adı Ali ve bu isimden bozma olarak Aliş, Aluş’dur. Hâşim Bey, kendi adına nisbetle anılan meşhur mecmuasında bu Den...

Geçen asrın ikinci yarısında yaşamış namlı köçeklerden aslı Sakız Adalı bir Rum delikanlısı; “Çeşmemeydanlı” diye anılmış bir şâir tarafından yazılmış şu manzûme ile övülmüşdür : Sazların telinde faslı nihâvend Bülbül misal şakır şûhi şehlevend Kendi...

Koleksiyonu milli kütübhânemizde kıymet olan mecmualardandır; “Türk Kaptan ve Makinistler Cemiyeti” adına kurulmuş olan bu mecmuanın ilk nushası, bir deniz bayramına rastlayan 1 temmuz 1935 tarihinde çıkmışdır (B.: Denizciler Bayramı). İlk nushasından ...

Cumhuriyetten önce İstanbulda erkekler denize ya iç donu ile, yahud çarşı hamamlarında olduğu gibi peştemalla girerler idi (B.: Deniz Hamamı) İstanbulda kadınların denize girmesi tanzimatdan sonra, deniz hamamlarının kurulması ile başlamışdır; kadınlar...

Küçük deniz nakil vâsıtalarının, mavunaların, kayıkların, sandalların, balıkcı kayık ve sandallarının ânî olarak kopan fırtınalarda veya gemilerin çarpması ile devrilmesi, parçalanması, can kayıplarına da mal olan deniz kazâları İstanbulda kadimden ber...

1880 ile 1990 arasında Lisimahu Kardeşler adında bir firmanın îmal ettirdiği rakıya İstanbul halkı tarafından takılmış; rakının kendi adı “Bozcaada Rakısı” idi, aynı firma “Bozcaada Şarabı” diye şarap da yapardı; “Deniz Kızı” adı ile şöhret bulmasına s...

Korsanlar, geceleri Liman dahilindeki gemilerde, sahil depolarında veya yalılarda icrai faalıyette bulunurlar. Buna kendi tabirlerine “İş”, “İşe çıkmak” denir. Vasıtaları, sandaldır, ya kürekle giderler, yahut sandalda bir takma motör vardır. Suç aletl...