101-125 / 1070
Ansiklopedi

DİLÂVER (Sübhandağlı)
1885 ile 1890 arasında Ayasofya sıra kahvehânelerinin birinde mürâhik bir kahveci çırağı, devrin kalender şâirlerinden Nebil Kaptan tarafından şu manzûme ile övülmüşdür (B.: Nebil Kaptan):
Sırakahvelerden gel bir geçelim
Yürü be canım be kahve içelim
...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Sırıkhamamlı Kürd)
1897 ile 1900 arasında Cibâli yangın tulumbası sandığı uşaklarından ve tulumbacıların şakîlerinden âdem ejderhâsı bed tıynet, bed ahlâk bir rezil; Yemiş İskelesi sırık hammallarından olup Cibâli İskelesindeki meşhur tulumbacı kahvehânesini işleten Gürc...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Mestanın)
1317 (1899-1900) de Üsküdarda Rumeli muhâcirlerinden Mestan Ağa adında fakir bir seyyar berberin oğlu ondokuz yaşında gaayetle dilber bir delikanlı idi. Tütün kaçakcılığı yoluna sapdı. Büyük bir kaçakcı şebekesinin malı olarak Merdiven Köyünde yâhud İç...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Laz)
1885 ile 1890 arasında Cibâli İskelesinin ek çifte dolmuş kayıklarında işler şehbaz bir kayıkcı civanı olup bütün emsâli gibi kara donlu, kara mintanlı, kara puşulu, yalın ayak, yarım pobuçlu, koşarlı, uçarlı, pırpırı haylaz delişmen oğlan iken Ayvansa...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Kasımoğlu Mestâne)
Onyedinci asır sonlarında İstanbulda, kısa bir zaman için büyük şöhret sahibi olmuş hamam dellâkı bir delikanlı; anonim bir mecmuada kısa hal tercemesi şöyle tesbit edilmişdir: “Bursavîdir, Kasımoğlu dirler Zeynîlerden (Zeyniler, bu ismi taşıyan meşhur...
Ansiklopedi

DİLÂVER (İşportacı)
1885 ile 1890 arasında Mahmudpaşa Çarşısı işportacılarından güzelliği ile şöhret bulmuş bir delikanlıdır; o zamanlar işportacıların hemen hepsi mûsevî, ermeni ve rum azınlıklarından iken aslı Kayserili olan Dilâverin o yıla ilk atılan Türklerden biri o...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Hamamcının)
1885 ile 1890 arasında Üsküdarın Divitciler sandığı uşaklarından namlı tulumbacılarından bir delikanlı; o devirde avam arasında sivrilip zengin olmuş kimseler, yine o tabaka arasında tulumbacılığa veya pehlivanlığa hevesli gençleri himâye ederler, para...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Dellâk Yamağı)
1886 yılında Cerrahpaşa Hamamında 16-17 yaşlarında dellâk yamağı Hafikli bir oğlan olub bir gece hamama gelen bir özbek dervişinin, belindeki altın kemerine tamah ederek öldürülen Dellâk Davud’a bu cinâyetinde yardım etmiş ve muîni kaatil olarak îdâma,...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Cezayirli Hüseyin)
Onyedinci asır sonu ile Onsekizinci asır başında hattatlarından; büyük yazı üstadlarından Derviş Alinin kölesi idi (B.: Ali, Derviş; cild 2, sayfa 612); nereli olduğu bilinmiyor, önce adı sâdece Dilâver idi; bir çocuk iken hizmetine girdiği Derviş Alin...
Ansiklopedi

DİLÂÇAR (Agob)
“Agob Martayan; ermeni asıllı Türk dil bilgini ve Ansiklopedicisi; 1895 de İstanbulda doğdu; Yozgad derebeyi (âyanı) Çapanoğullarının kâhyası ve Yozgad Camii mütevellîsi Ohan Aslanoğlunun torununun oğludur. İstanbulda Robert Callege’i bitirdikden sonra...
Ansiklopedi

DİLÂVER (Bursalı)
Çağdaş büyük halk şâiri Kahveci Ali Çamiç Ağanın kahvehâne uşaklarından (B.: Çamiç Ağa, cild 7, sayfa 3700); bu delikanlının Çamiç Ağaya hizmeti Bulgaryalı İbrâhim adında diğer bir çırak ile aynı zamana rastlamışdır ki şâir ustası tarafından yıllarca s...
Ansiklopedi

DİL, KUŞDİLİ
Kelimelerin telaffuzları kasden bozularak ve kekeme ağzı taklidi ile acâib bir şekle sokularak bir çeşid gizil dil şeklinde konuşma; yakın geçmişe kadar bilhassa kadınlar ve yetişkin kızlar arasında mahrem sohbet, sırdaşlık yolunda gaayetle yaygın idi;...
Ansiklopedi

DİL
“1 — Ağzın içinde olan ve insanın konuşmasını sağlayan etli, uzun ve oynar uzuv; 2 — Fikirleri bildiren sözlerin kullanılması; 3 — Mecâzen: Kişi çekişdirme, kişinin ardından konuşma, kişi kötüleme, benzeterek; şekli insan ağzındaki dile benzeyen herşey...
Ansiklopedi

DİL, KAYIŞDİLİ
“Hezelenin lisânı mahsusu” (Ahmet Vefik Paşa, Lehcei Osmânî).
Öyle zan ediyoruz ki “Kayişdili” kelimesi; Ahmed Vefik Paşa tarafından “Hâneberduşlar, pırpırılar, apaşlar argosu” karşılığı olarak dilimize mal edilmek istenmiş, fakat benimsenip kullanılma...
Ansiklopedi

DİKSES (Abdülhamid)
Piyasa saz takımlarının namlı hânendelerinden. Halk arasında Hamid adı ile tanınmışdır; 1901 de İstanbulda doğdu; Birinci Cihan Harbinde 1916 yılında Kafkas cebhesinde şehit olmuş Hacı Ferhad Efendinin oğludur. İzmir Sultânisinde okumuşdur, küçük yaşda...
Ansiklopedi

DİK SOKAK
1934 Belediye Şehir Rehberine göre Galatanın Emek yemez Mahallesi yollarından; Mürver Sokağı ile Tutsak Sokağı arasında bir aralık sokakdır (Pafta 15/131); yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (Kasım 1966).
Ansiklopedi

DİKRAN EFENDİ
Geçen asrın ikinci yarısında yaşamış ermeni asıllı bir karagözcü, hayatı hakkında bildi edinilemedi.
Bibl.: Selim Nüzhet, Türk Temâşâsı.
Ansiklopedi

DİKMEN (Halil Nimetullah)
Lise tarih muallimlerinden ve değerli maarif idârecilerinden; aslen Türkistanlı olup Birinci Cihan Harbi âfeti içinde Türkiyeye ilticâ etmişdir; kibar ve asîl şahsiyeti ile maarifimizin mümtaz simâlarından biri olmuş ve uzun zaman İstanbul’da Vefâ Lise...
Ansiklopedi

DİKMEN (M. Orhan)
İktisad profesörü, 1915 de İstanbulda doğdu; babasının adı Hikmet, annesinin adı Zeynebdir. İstanbul’da Tatbikat İlk Mektebinde ve Galatasaray Lisesinde okudu, 1935 de bu liseyi, 1938 de de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi, aynı üniversi...
Ansiklopedi

DİKRAN
Geçen asrın ikinci yarısında yaşamış ermeni asıllı bir ressam; bilhassa İstanbul basınında çalışmış değerli bir sanatkâr; Hâlid Ziya Uşaklıgil’in “Mâvi ve Siyah” isimli romanı Serveti Fünun Mecmuasında tefrika edilir iken bu zât tarafından resimlendiri...
Ansiklopedi

DİKMEN (Halil)
“Ressam; 1906 da İstanbulda doğdu; Güzel Sanatlar Akademisini bitirdikden sonra 1927 de devlet hesabına ihtisas tahsili için Paris’e gitti, Julian ve André Lhote akademilerinde çalıştı, 1931 de yurda döndüğünde Kayseri Lisesi resim muallimliğine tâyin ...
Ansiklopedi

DİKİŞ DOKUMASI
Argo deyim; İstanbul Çingeneleri; bilhassa Ayvansarayda Lonca çingeneleri arasında, emsalsiz bir orta oyunu gibi seyredebilen meşhur çingene kavgalarında karşılıklı söylenen uzun tekerlemeli lâfların adı (B.: Ayvansaray’da Lonca, cild, sayfa 1644; Çing...
Ansiklopedi

DKİLİTAŞ MAHALLESİ
Beşiktaş İlçesinin merkez nâhiyesi mahallelerinden; Ortaköy, Mecidiye Köyü, Abbasağa ve Yıldız mahalleleri ile çevrilmiştir; sınır yolları Fulya Deresi Sokağı, Yıldız Posta Caddesi, Gayrettepe Yoludur. İç sokakları şunlardır: Yıldız-Balmumcu Yolu, Balm...
Ansiklopedi

DİKİLİTAŞ SOKAĞI
Beşiktaşda Dikilitaş Mahallesindedir; Dikilitaş Meydanı ile adsız bir yol arasında uzanır, Mukataacı Sokağı ile kavuşağı vardır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 20/191). Meydan tarafından gelindiğine göre, bir araba geçecek genişlikde, paket taşı dö...
Ansiklopedi

DİKİLİTAŞ MESCİDİ
Hadikatül Cevâmı şu mâlumatı veriyor: “Valde Hamamı (Çenberlitaş Hamamı) kurbindedir, bânisi Fenârîzâde Ahmed Paşadır, Bursa’da medfundur, mahallesi vardır”. Tahsin Öz “İstanbul Camileri” isimli eserinde Çenberlitaş’da Vezir Hanının yanında olan bu mâb...
101-125 / 1070