TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 8: Çir-Diş
DİLÂVER (İşportacı)
1885 ile 1890 arasında Mahmudpaşa Çarşısı işportacılarından güzelliği ile şöhret bulmuş bir delikanlıdır; o zamanlar işportacıların hemen hepsi mûsevî, ermeni ve rum azınlıklarından iken aslı Kayserili olan Dilâverin o yıla ilk atılan Türklerden biri olması da, güzelliğinin yanında şöhretinin diğer bir sebebidir. O tarihlerde Emrah adında Erzurumlu kalender bir saz şâiri, (bu zâti 1845 de vefât eden Erzurumlu büyük halk şâiri Emrah ile karışdırmamalıdır). Bayazıdda Büyük Çatal Handa bir oda tutmuş ve odasını saz meşkhânesi hâline getirerek etrâfına esnaf şehbazlarından saz heveslisi sekiz on nefer delikanlı toplanarak, meşkhâne, her akşam kurulan bir de işaret sofrası ile, “aşk olmayan yerde meşk olmaz” sözüne uyularak bir kalenderhâne olmuşdu (B.: Emrahın Meşkhânesi); işte o meşkhânenin saz, türkü, divan, semâi, koşma heveslisi talebeleri terzi, kunduracı, terlikci, marangoz, yorgancı vesâire esnaf çırak ve kalfaları arasına İşportacı Dilâver de katılmışdı. Emrahın meşkhâne-kalenderhânesi, devrin rind ve kalender meşreb üdebâ ve zürefâsının, hüner erbâbının da toplandığı bir yer olmuş ve iyşü nûş ile, saz ile, söz ile, aşk ve meşk ile hayli âlemler yapılmış, bu cünbüşler iki sene kadar devam etmişdir; 1889 da bir hafiyenin saraya, Sultan Abdülhamide verdiği bir jurnal üzerine me...
⇓ Read more...
1885 ile 1890 arasında Mahmudpaşa Çarşısı işportacılarından güzelliği ile şöhret bulmuş bir delikanlıdır; o zamanlar işportacıların hemen hepsi mûsevî, ermeni ve rum azınlıklarından iken aslı Kayserili olan Dilâverin o yıla ilk atılan Türklerden biri olması da, güzelliğinin yanında şöhretinin diğer bir sebebidir. O tarihlerde Emrah adında Erzurumlu kalender bir saz şâiri, (bu zâti 1845 de vefât eden Erzurumlu büyük halk şâiri Emrah ile karışdırmamalıdır). Bayazıdda Büyük Çatal Handa bir oda tutmuş ve odasını saz meşkhânesi hâline getirerek etrâfına esnaf şehbazlarından saz heveslisi sekiz on nefer delikanlı toplanarak, meşkhâne, her akşam kurulan bir de işaret sofrası ile, “aşk olmayan yerde meşk olmaz” sözüne uyularak bir kalenderhâne olmuşdu (B.: Emrahın Meşkhânesi); işte o meşkhânenin saz, türkü, divan, semâi, koşma heveslisi talebeleri terzi, kunduracı, terlikci, marangoz, yorgancı vesâire esnaf çırak ve kalfaları arasına İşportacı Dilâver de katılmışdı. Emrahın meşkhâne-kalenderhânesi, devrin rind ve kalender meşreb üdebâ ve zürefâsının, hüner erbâbının da toplandığı bir yer olmuş ve iyşü nûş ile, saz ile, söz ile, aşk ve meşk ile hayli âlemler yapılmış, bu cünbüşler iki sene kadar devam etmişdir; 1889 da bir hafiyenin saraya, Sultan Abdülhamide verdiği bir jurnal üzerine meşkhâne kapatılmış. Emrah da memleketi tarafına sürülmüşdü. Tophâne ketebesinden Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzi de Çatal Han meşkânesinin müdâvimlerinden olub işportacı Dilâveri bu munasebetle tanımış, sevmiş ve delikanlının birden nazarı dikkati çekerek şöhretine sebeb olan şu manzûmeyi yazmışdır: Kazâyi aşk geldi sere Göz takıldı geysûlere Saz evinde bir servere İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Toplanmış cümle güzeller Okunur türkü gazeller İnler iken sazda teller İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Cümle esnaf şehbazları Mahbubların aşkbazları Aldıkda ele sazları İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Güzellerin şehdânesi Hem gaayetle şûhânesi Şuhlerin levendânesi İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Bir dâvûdî sadâ haylaz Henüz nevhat tâze palaz Rûyi ahmer yalaz yalaz İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Gümüş topuk sîmîn bilek Tığ gibi şehbaz civelek İşmarı aklım çelerek İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Eller vurur iken dümtek İstedim de pâyin öpmek Makbûline geçince pek İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Hele çakub bir kaç kadeh Hicâbın da attı o meh Mahmurlaşdı çeşmei siyeh İşportası o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Mestânelik hâli şirin Ol hâletin şerhi derin Tatturdu lebi kevserin İşportacı o dilbere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Lütfu ihsan idüb bize Şâhin başın koydu dize Nâmin de söyleyim size İşportacı Dilâvere Ol âlemi şebânede Verdim gönül meşkhânede Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
IAM080964
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 8, pages 4560-4561
See Also Note
B.: Emrahın Meşkhânesi
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD