726-750 / 1037
Ansiklopedi

ÇAKAL BEY (Topuklu)
Bir İstanbul bıçkını tipi; altı ve üstü kopuk, konusu tamâmen koybolmuş bir meddah hikâyesinin iki manzûmesinde anlatıldığına göre babası kayıkcı ve anası sokak sürtüğü bir hamam ustası olan Kasımpaşalı gaayet güzel fakat fingirdek, hoppa, “er canlısı”...
Ansiklopedi

ÇAKAL BURNU
Karadeniz (İstanbul) Boğazının Anadolu yakasında Çubuklu ile Kanlıca arasında, şiddetli akıntısı ile meşhur burun; buradan yukarı boğaz tâ Sarıyer Yenimahallesine kadar görünür, Boğaz yarığından gelen şimâl rüzgârının tam karşısındadır; bu burnun önünd...
Ansiklopedi

ÇAKAL
Mâlum hayvanın adı; İstanbul argosunda “kurnaz”, “hilekâr” ve düzenbaz (kâğıd ve zar oyunlarında)”, “esâfil ve erâzilden çıplak ve aç yağmacı”, “tıyneti bozuk, nîmet hakkı, tuz ekmek hakkı bilmez, nankör”, “güzellikden, tatlı dilden, muhabbet anlamaz k...
Ansiklopedi

ÇAĞPAR (Mehmed Muhiddin)
Kalem sâhibi askerlerden; babası Arabkirli Mehmed Efendi Hicaz Vilâyeti muhasebe mümeyyizi iken 1874 de Mekkede doğdu, bu münasebetle uzun zaman Muhiddin Mekki Bey diye tanınmışdır. İlk tahisilin Mekkede gördü, İstanbula gelerek Harbiye Mektebinde okud...
Ansiklopedi

ÇAĞLAYAN KASRI
İstanbulun çok eski ve pek şöhretli mesîresi Kâğıdhânedeki son hünkâr kasrı; kendisi rağbet göstermediği halde Abdülâziz devri sonuna kadar bakımlı kalmış; İkinci Sultan Abdülhamid tarafından, pâdişahlığının ilk yıllarında yalnızç bir defa gidilip görü...
Ansiklopedi

ÇAĞLAYAN SUYU
Bu suya Kağıthânenin Ayazma Suyu da derler. Suyu bir zamanlar şöhretlendiren, İkinci Sultan Abdülhamidin şehzadelik zamanından başlayıp pâdişahlık yıllarında da devam olarak yalnız bu suyu içmiş olmasıdır. Şehzadeliğini Kâğıthânede ve köşkünün bulunduğ...
Ansiklopedi

ÇAĞLAYAN
Batı türkcesinde isim, sun’î şelâle (Türk Lûgatı). İstanbulda bir şehir kütüğünde kaydedilmeğe değer Çağlayanlar on sekizinci asrın ilk yarısında Lâle Devrinde Sâdâbâd adı ile anılan Kâğıdhâne mâmûresinde yapılmışdır; Sâdâbâdda Kasrı Neşât’ın önünde id...
Ansiklopedi

ÇAĞLAYAN KAMERİYESİ
Çağlayan Kasrı müştemilâtından; iki kanal-havuzun ayrım noktasında büyük çağlayana nâzır yonca yaprağı plânlı bir kameriye idi; on iki zarif mermer sütun üzerine oturtulmuş geniş saçaklı ve kurşun kaplı bir çatı ile örtülmüş olup ortasında fıskiyeli mü...
Ansiklopedi

ÇAĞLAR (Behçet Kemal)
24. EKİM. 1969 da öldü. Muallim, şâir; çağdaş türk şiirinin en seçkin temsilcilerinden; millî tarihimize ve dîvan edebiyatı ile zamanımıza kadar bütün edebî mekteblerin sanat ve fikir akımlarına derin vukufu, bir ilâhî vergi olan şâir şahsiyetini akran...
Ansiklopedi

ÇAĞLAR (Mustafa)
Zamanımızın ünlü ses sanatkârlarından; 1909 da Midilli Adasının Kapya Köyünde doğdu, bir çiftcinin oğludur, çocukluğu orada, köyde geçdi; Türkiyede Cumhuriyetin ilânından sonra bu âile mübâdil olarak ana vatana gelip Ayvalıkda yerleşdi ki Mustaf Çağlar...
Ansiklopedi

ÇAĞLA (Cevdet)
Çağdaş Türk mûsikisinin çok tanınmış kemânî ve bestekârlarından; 1900 da İstanbulda Acıbâdemde doğdu; baba, İmâlâtı Harbiye Mektebleri Müdürlüğünde bulunmuş topcu Kaymakamı Eşref Beydir; askerliğinin yanında müzik ve resim ile de meşgul olan Eşref Bey ...
Ansiklopedi

ÇAĞDAŞ (Tevfik Nevzad)
Muallim, şâir; neslinin büyük, fakat unutulmuş kıymetlerinden biri, aşağıdaki hal tercemesini İbnül Emin Mahmud Kemal İnalın “Son asır Türk şâirleri” isimli meşhur eserinden alıyoruz: “Avukat Habib Efendinin oğludur 1885 de Rodosda doğdu. Muğla ve Midd...
Ansiklopedi

ÇAĞDAŞ (Seyfeddin Orhan)
Muharrir, 1917 de Ustrumcada doğdu; babasının adı Hüseyin, annesinin adı Ârifedir; İstanbul 7. İlk Okulunda, Gelenbevî Orta Okulunda ve Hayriye Lisesinde okudu, ve pek genç, 16-17 yaşında muhâbirlikle gazetecilik hayatına atıldı, Vakit, Son Posta, Açık...
Ansiklopedi

ÇAĞIL (Orhan)
İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesi Profesörlerinden; 1909 da İstanbulda doğdu, babasının adı Mehmed Mümin, annesinin adı Semiha’dır; İstanbul Lisesinde ve Sen Jorj Lisesinde okudu, Kolonya Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi (1937), ve memlekete ...
Ansiklopedi

ÇAĞATAY (Ali Rifat)
Klasik Türk mûsikisi bilginlerinden ve bestekâr; aşağıdaki hal tercemesini İbnül Emin Mahmud Kemal İnal’ın “Hoş Sadâ” adlı son asır Türk mûsikisinin asları tezkiresinden alıyoruz: “Piyâde Kaymakamlarından Rifat Beyin oğludur, değerli edib ve şairlerden...
Ansiklopedi

ÇAĞANOS
Halk ağzında pavurya yahud yengeç adı altında toplanan deniz mahlûkunun bir cinsi, tıpkı Asel Pavurya, yengeç gibidir; sâhillerde, ve ekseriye taşlar arasında pek çok bulunur; eti pavuryanın etik takar lezzetli değildir, kıskaçları ve vücudu incedir; İ...
Ansiklopedi

ÇAĞA (Tâhir)
Hukuk doktoru, avukat, iş adamı; 1913 de İstanbulda doğdu; babasının adı Hasan Fehmi, annesinin adı, Rukiye’dir; Beykoz Ahmed Mithat Efendi İlk Okulunda (1924), İstanbul Erkek Muallim Mektebinin orta kısmında (1929), İstanbul Erkek Lisesinde (1931) oku...
Ansiklopedi

ÇAĞA (Esad)
İstanbul Barosunun ünlü avukatlarından, 1907 de Selânikde doğdu, babasının adı Hasan Fehmi Bey, anasının adı Rukiye Hanımdır, avukat ve iş adamı Tâhir Çağanın büyük kardeşidir; Beykoz Ahmed Midhat Efendi İlk Okulunda (1921), İstanbul Muallim Mektebinde...
Ansiklopedi

ÇADIR MEHTERLERİ ve MEHTERHÂNESİ
İstanbulda en büyük mîrî çadır imâlâthânesinin deposunun, ve burada çalışanları, ve pâdişah çadırlarını kurup kaldıranların adı, At Meydanında İbrahim Paşa Sarayı denilen târihî binânın bir kısmında idi; bu ismi taşımasının sebebi, “mızıka takımı” ve “...
Ansiklopedi

ÇADIR YAVRUSU
İstanbul külhânîleri ağzında erkek şemsiyelerinin en büyüklerine takılmış bir isimdir ki o boy şemsiyeleri eskiden medreseli mollalar, bilhassa arar bulur, alıp kullanırdı; zamanımızda da “Hacı Ağa” denilen taşralı kalantor zenginler tarafından, açıldı...
Ansiklopedi

ÇADIR KARAKOLLAR, ÇADIRLI ASKERİ NOKTALAR
1826 da Yeniçeri ocağı kaldırılıp Asâkiri Mansûrei Muhammediye adı ile bu günkü Türk ordusunun temeli atıldığı günden 1908 meşrûtiyetine kadar seksen yıl boyunca İstanbulun muazzam ve çok yayılmış mesîre yeri - yazlığı olan Boğaziçinde yaz aylarında âs...
Ansiklopedi

ÇADIRCI MESCİDİ
Kumkapuda Bâlipaşa yokuşunun alt başında bir aralık çıkmaz sokakda olup bir yanı da adını taşıyan sokağa bakar; Hadikatül Cevâmi bu mescid hakkında şunları yazıyor: “Bânîsi Ahmed Ağadır, kabri nâmâlûmdur; minberini solakbaşılardan Samurkaş lâkabı ile m...
Ansiklopedi

ÇADIR ÇEŞME
Süleymaniye’nin yapısı tamamlanıp işler bittikden sonra caminin karşısındaki boş meydanda kurulu, işçi gündeliklerinin ödendiği hesap çadırı kaldırılırken buraya bir hayır eseri bırakılmak istenilmiş ve bu meydan çeşmesi yapılmıştır.
Çeşmenin, ilk bak...
Ansiklopedi

ÇADIRCILAR CADDESİ
Bayazıd Nâhiyesinin Bayazıd Mahallesi sokaklarından; Bakırcılar ve Fuad Paşa Caddelerinin kavşak noktası ile Kökcüler sokağı arasında uzanır; Büyükşehrin en canlı ve hareketli, yaz kış her zaman kalabalık, gürültülü bir çarşı boyudur. İki araba güçlükl...
Ansiklopedi

ÇADIRCILAR ÇEŞMESİ SOKAĞI
Kumkapu Nâhiyesinin mülgaa Çadırcı Ahmed Çelebi Mahallesi sokaklarından, hâlen Mimar Hayrettin Mahallesi sınırı içindedir; Bâlipaşa Yokuşu (Caddesi) ile Gedikpaşa Caddesi arasında uzanır, üzerinde bulunan üçer dörder katlı kâgir evlerin kapu numaraları...
726-750 / 1037