Onsekizinci asır sonunda bir sınıf Tersâne askerinin adı; Üçüncü Sultan Selim zamanında 1792 den 1803 yılına kadar on iki sene kaptanpaşalık yapan ve o makamda iken ölen Küçük Hüseyin Paşa tarafından ihdas edildiği için halk ağzında “Hüseyin Paşa Çıpla...

(Asıl adı ile comtesse de Defeals) hayatı film konusu olmuş, ayrıca güzelliği ile de tanınmış asılzâdesi bir kadın, 1962 yılı mayısının ilk haftaları içinde İstanbula geldi; aşağıdaki satırları Cumhuriyet Gazetesinden alıyoruz: “Ünlü fransız kontesi D...

On sekizinci asrın ilk yarısında Üçüncü Sultan Ahmedin Sadrıâzamlarından “Kalaylı” yâhud “Kalaylıkoz” lâkabu ile meşhur Kayserili Ahmed Paşanın türlü garâbetlerinden biridir. İstanbul Kadılığı tarafından İstanbulun çarşı hamamları için tanzim edilmiş n...

1872 de İstanbulda yayımlanmış bir mizah gazetesi, sâhibi daha önce yine bir mizah gazetesi olan “Diyojen” i çıkarmış, Teodor Kasab’dır (B.: Diyojen). Aynı yıl içinde siyasî sebeblerle kapatılmışdır. Çıngıraklı Tatar haftada iki defa olarak 4 sayfa çı...

1934 Belediye Şehir Rehberinde Fâtih Kazâsının Şehremini nâhiyesinde Melekhâtun Mahallesi sokaklarından; Dingil Sokağı ile Mimar acem Camii Sokağı arasında uzanır; Bıçkı Sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir, Zağarcıbaşı Sokağı ile kavuşağı vardır (...

Çanın ufağı (B.: Çan) Elektrikli zillerden önce kapularda tokmak (B.: Kapu tokmağı) ile çıngırak kullanılmışdır; bâzı ev, bağçe, bostan kapularında hâlâ rastlanır; çıngırak münâsib görülen yere asılır ve bitime bağlanan ip de kapuya kadar uzatılır ve i...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre (Pafta 6, mahalle numarası 41-42) Fatih Merkez nâhiyesinin Baba Hasan alemi ve Gurebâ Hüseyin Ağa mahallesi arasında sınır sokakdır, Mustafa Kemal Caddesi (Atatürk Bulvarı) ile Horhor Caddesi arasında uzanır; Aksaray ...

İstanbulun kadim ve meşhur bir değirmeni idi, Cibâli Kapusu içinde idi, bir adı da Horozlu Değirmen idi, hicrî 13 ramazan 1196 (M. 22 Ağustos 1782) büyük Cibâli Yangını bu değirmenin bitişiğinde Mavunacı Ali adında bir adamın evinden çıkmışdı (B.: Cibâ...

İkinci Sultan Mehmed devrinde büyük şöhret sâhibi bir meczûb; Beşiktaşda Köyiçinde bir kulübede otururdu, başında kadı kavuğu, sırtında aba, yalın ayak dolaşır, kimse ile konuşmaz, bellediği sakatçılardan akciğer toplar ve yine bellediği yerlerdeki ked...

1964 de henüz on altı yaşında kıbti bir dansöz, “Sulukule Güzeli” diye şöhret bulmuşdur; babasına nisbetle soy adı Kocamemiş olub, 1963 de evlendiği Vedad Çındaroğluna karşı açtığı boşanma dâvâsı İstanbul basınında günün haberleri arasında birinci sayf...

Üsküdarda Toptaşında’dır; Bağlarbaşı Caddesi ile Çavuşdere Caddesi arasında uzanır; Küçük Osman Paşa Sokağı ile bir kavuşağı vardır. Köprülü Fadıl Paşa sokağı ile de dört yol ağzı yaparak kesişir. Çavuşdere Caddesi tarafından gelindiğine göre bir araba...

Hâneberduşlar, ve külhanbeyler argosunda “ortalığın, bir yerin, muhittin huzurunu bozacak kavga, gürültü”; her tabakadan halkın gündelik diline de girmişdir; misaller: Bir içkili lokanta, gazinoda, meyhânede münakaşa sertleşir, karşılıklı hakaaretler,k...

Dördüncü Sultan Mehmed’in ilk saltanat yıllarında, Sarayda büyük nüfuz sahibi harem ağalarına karşı askerî bir ihtilâle verilmiş isimdir ki, 1656 yılı martının 4-8 inci günleri, beş gün devam etmiş olan bu kanlı vak’aya târihimizde “Vak’ai Vakvâkiye” a...

Balatda Mollaaşkı Mahallesi sokaklarından; Surullah Efendi Caddesi ile Demirhan Caddesi arasında uzanır. Püskülcü sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir ve Kahkaha Sokağı ile kavuşağı vardır (1934 Belediye Şehir Rehberi, Pafta 8/113). Sunullahefendi ...

İstanbul’un sayfiye yerlerinden Yeşilköy’de, deniz kenarında, yerli sermayeli, lüks bir oteldir. Eski ahşap Çınar Otelinin yıktırılmasıyla aynı yerde, 1955 senesinde, 5.000 metrekarelik bir sahada inşasına başlanılıp, 1958 senesinde tamamlanan Çınar Ot...

Hadikatül Cevâmi şu malûmâtı veriyor: “Hekimoğlu Ali Paa Camii kurbindedir, zaman ile harab olmuş, Sipâhî Ocağı çavuşlarından Hacı Müstedam Ağa yeniden binâ ettirerek minber koymuş ve onanisbetle Hacımüstedam Mescidi diye şöhret bulmuşdur. Camiin kapus...

Üsküdarda Çavuşderesindedir; Çavuşdere Caddesi ile Valdekâhyası Sokağı arasında merdivenli bir sokakdır; kapu numaları 1-9 ve 2-8 dir; sol başda sokağa adını veren tekke vebir kabir görülmektedir (kasım 1963). Hakkı GÖKTÜRK

Üsküdarda Çavuşderesinde bir şâbânî dergâhı idi; “Çamlıcada Mehmed Efendi Tekkesi” ismi ile de anılırdı; bir cuma tekkesi idi: Yerine gidilip bu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi.

Kınalı Ada sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre (pafta 34) gerideki tepe ile yalı boyu arasında uzanır, vapur iskelesinden çıkılıp sola yüründüğünde, sağ kolda üçüncü sokakdır; Serap, Köşlü, Narçiçeği, Kınalıbağı Sokakları ile dört yol ağz...

Burgaz Adası sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Kışbağçesi Sokağı ile Burgaz Çarşı Caddesi (Yalıboyu) arasında uzanır. Göğdemir Sokağı ve iki isimsiz aralık sokakla kavuşakları vardır (Adı geçen rehberde pafta 34). Yerine vidilip şu satı...

Boğaziçi’nin Rumeli yakasında Kuruçeşme sokaklarından, köyün gerisindeki kırlıkdadır; Kuruçeşme Kireçhâne Sokağı ile Kırbaç Sokağı arasında uzanır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 21); yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit ed...

Boğaziçinde Çengelköyünde deniz kenarında, İstanbulun en ulu, en azametli çınar ağaçlarından birinin altındadır; halk ağzında o ağaca nisbetle anıla gelmişdir; Hadikatül Cevâmi isimlendirmeden “Çengel Kariyesi Mescidi” maddesi içinde şu satırlar ile ba...

Ayvansarayda Ağalıçeşme sokağındadır; bu satırların yazıldığı sırada (mart 1947) yalnız mihrab duvarı kalmış bir harabeden ibâretti. Hadikatül Cevâmiin verdiği malûmata göre mescidin bânisi Üçüncü Sultan Ahmed’in Sadrıâzâmlarından Şehid Ali Paşadır. Ha...

Boğaziçinde Çengölköyünün sokaklarından, Çengelköyü Caddesi ile eski Pazarkayığı İskelesi arasında uzanan bir aralık sokakdır; bozuk, kaba taş döşeli, bir araba geçecek genişlikde olub, yalı tarafı meydanımsı bir açıklığa çıkar; köyün burada bulunan ul...