Haliç Bölgesinde Fenerde, bu nâhiyenin Kâtib Muslihiddin Mahallesinde, adını taşıyan sokakda idi; Hadikatül Cevâmi: “Eski Nişancı Câfer Çelebi Camii yanındadır; bânisi Cebecibaşı Şüşâeddin Ağadır, merkadi mâlûm değildir; bu mescidin mahallesi vardır” d...

Beyoğlu’nda Çukurluçeşme sokağındadır; Birinci Sultan Mahmud zamanında, sonradan paşa olduğu bir kayıttan öğrenilen Cebecibaşı Abdullah Paşa tarafından 1144 hicret yılında yaptırılmıştır. (Milâdî 1731 - 1732). Bahçeköydeki Taksim sularından şehrin Boğa...

Kapukulu yaya asker ocaklarından Cebeci Ocağının kumandanının unvânı (B.: Cebeci Ocağı). Aşağıdaki satırları Ord. Prof. İ. Hakkı Uzun çarşılı: “Çebecibaşılığa tâyin edilen şahıs pâdişahın huzûruna kabul edilerek teşekkür makamında etek öperdi. Fatih Su...

Cebe Ali Bey de denilir; Fâtih Sultan Mehmed Devri kumandanlarından, kuvvetle tahmin ediyoruz ki o devirde kurulmuş olan Cebeciler asker ocağının ilk ağası, kumandanı (B.: Cebeci Ocağı). Hayatı karanlık içindedir, aslının nereli olduğu da bilinmiyor; y...

“Yelkenci Yusuf” hikâyesinin kahramanlarından, onyedinci asır ortasında Köprülü Mehmed Paşa sadâretinde Akbıyık Hamamında çalışır bir dellâk; “şâhinbaş car ebrû, eşirrâya evbaş fâsiku fâcire dârû, cümle ameli küfrü ilhad, zeberdest Ferhad, Arnavudun ye...

“Batı Türkçesinde isim, biniş altına giyilen dar hırka, zırh, cevşen, meşin, yelek, meşin hırka” (Türk Lûgatı). Osmanlı devletinin kadim ordu teşkilâtında bir asker ocağının adı bu kelimeden alınarak konmuşdu (B.: Cebeci, Cebeci Ocağı). Mehmed Zeki Pa...

Aslı Trabzonludur, babasının memur olarak bulunduğu Erzincan’da doğmuşdur, Harbiye mektebinden hicri 1290 da (milâdî 1873) de süvâri olarak mezun olmuş ve 1911 de vefât etmişdir. Kabri Üsküdar’da Hüdaî dergâhındadır. Kaymakam rütbesinde iken İstanbul i...

(Keylus okunur) 1692 de doğmuş, 1765 de ölmüştür, Alman J.J. Winckelmann (1777 - 1768) ile modern Arkeoloji ve Sanat Tarihi bilimlerinin kurucularından sayılan Comte de Caylus, 18. yüzyıl, ihtilâl öncesi Fransa’sının önemli simâlarından biridir. Caylus...

Sahne ve film sanatkârı, 1929 da İstanbul’da doğdu; babasının adı Salih Subhi, anasının adı Sabriyedir; evli, aynı zamanda meslekdaşı olan eşinin adı Mürüvvettir (B.: Caymaz Mürüvvet). 52, ilk okulda okudu, 1945 de Yenikapu Orta Okulunu bitirdi; aynı y...

Sahne ve film sanatkârı, 1929 da Tekirdağda doğdu! Mehmed Gürel adında bir zâtin kızıdır, annesinin adı Esmadır; meslekdaşı aktör Temuçin Caymazla evlenmişdir. Şehremini ilk okulunda, Kız Sanat Okulunda ve Amerikan Kız Sanat Okulunda okudu, 1946 da Râş...

Milletler arası okculuk şampiyonu bir türk çocuğu; bu satırların yazıldığı 1962 - 1963 ders yılı içinde Atatürk erkek Lisesinin dördüncü sınıf öğrencilerinden idi, yâni lise tahsilinin başlangıcında idi; 1947 de İstanbulda Kasımpaşada Kulaksızda doğmuş...

Külhâniler, hâneberduşlar argosunda: 1 — Ölmek; misâl: Bir sabahcı kahvesinde anlatılır: — İşte şu masanın yanında oturdu, kimseyle konuşmadı, masaya kollarını dayayıp üstüne başını koydu; uyudu, sızdı sandık, meğer oğlan cavlağı çekmiş... 2 — Ölesiye,...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Göztepede, Göztepe Hamam Sokağı ile Göztepe hat boyu arasındadır (Pafta 30); halbuki yerinde bu sokak Mehmed Efendi Sokağı ve Göztepe Hamam Sokağı dört yol ağzı ile Göztepe Ihlamur Sokağı (Bu sokak adı geçen rehberde ...

Sadırâzam Halil Rifat Paşanın oğlu; babasının sâdâretinde, 1898 yılının eylûl ayında Karaköy köprüsünün Kadıköyü ve Adalar iskelesine inen merdivende tabanca ile vurulup öldürülmesi İstanbulda büyük heyecana ve türlü dedikodulara sebep olmuşdu; 1885 de...

İkinci Meşrutiyet devrinin büyük türk mâliyecisi; aşağıdaki hal tercemesini, Türk Ansiklopedisinden alınmış notların ilâvesi ile İbrâhim Alâeddin Gövsanın “Türk Meşhurları Ansiklopedisi” adlı eserinden alıyoruz: “1908 inkılâbından sonra mâliye nâzırlı...

On sekizinci asrın ikinci yarısında yaşamış bir şâir ve tarih yazarı; Topal Osman Paşa zâde Râtib Ahmed Paşanın oğludur; bütün hayatı İstanbulda kibar bir paşazade olarak geçmişdir, doğum târihi tesbit edilemedi, Enderunu hümâtundan yetişdi. Üçüncü Sul...

(Okunuşu: Kavazza) 1591 yılında Venedik hükûmeti tarafından İstanbul’a gönderilen Lorenzo Bernardo’nun kâtibi. Venedik balyosu, Girolamo Lippomano’yu bâzı sırları verdiğinden dolayı tevkif etmekle görevlendirilen Bernardo’nun yanındaki bu Venedikli kât...

Şahsî teşebbüsün tahakkuk ettirdiği bir fabrikadır; 1925 yılında Lâlelide küçük bir imâlâthâne olarak Türkiye bisiklet şampiyonlarından Câvid Cav tarafından kurulmuşdur (B.: Cav, Câvid); C. Cav ilk olarak çocuk bisikletleri îmâli ile işe başlamış ve me...

Boğaziçinde Ortaköyde adını verdiği sokakdadır; müstatil plânlı, kiremit örtülü ahşap bir yapıdır; 1906-1907 yıllarında İkinci Sultan Abdülhamidin harem ağalarından müsâhib Câvid Ağa tarafından yaptırılmışdır. Camiin inşâsına bidâyetde halk tarafından ...

Boğaziçinde Ortaköyün sokaklarından; Amcabey Sokağı ile Sarmacı Sokağı arasında uzanır. Bir araba geçebilecek genişlikde, kabataş döşeli bir aralık sokakdır. Bir yanında bu sokağa adını veren camii şerif ile yanında bir ahşab ev, öbür kenarında da ikis...

İş adamı, Cav Bisiklet Fabrikasının kurucusu ve sâhibi; Türkiyenin eski ve çok ünlü bisiklet şampiyonu; 1905 de Selânikde doğdu. Balkan Harbi bozgununda ebeveyni ile beraber İstanbuhla hicret etti; babası yorgancı Abdullah Çavuş, annesi Selâniğin birin...

İstanbul Terkos Su Şirketinin son Direktörü; adı Kastelno okunur. Birinci Dünya Harbinin sonunda, şirketin merkezi olan Paris’te Compagnie Génerale des Eaux’dan, İstanbul Terkos Su Şirketine mühendis olarak gönderilmişdi; bir müddet Terkos Gölü yakının...

Halk ağzı argo: “Derme çatma”, “âdi, bayağı takımı”, “pespâye takımı”, “kıymetsiz”. Misâller: “Balıkpazarı meyhânelerinde her akşam sofrasına kayıkcı, mavunacı, hammal bir alay cavalacozu toplar, onlara hikmet satıp âlim geçinir...”.  Baba ilk okul ...

(Okunuşu: Kastellan) 1772 de doğdu, 1838 de öldü. İstanbul’a dâir notlar yayınlamış Fransız ressamı. Peyzaj ressamı Valenciennes’in talebesi olan Castellan, desinatör olarak Osmanlı Devleti hizmetine giren mühendis Ferregeau’nun yanında desinatör olara...

(Kassas okunur) 1756 da doğmuş, 1827 de ölmüşdür; İstanbul’a gelmiş Fransız ressamı. Türkiyede Fransayı temsil eden ve bu sırada etrafında bir ilim ve sanat akademisi nüvesi toplıyan elçi Comte de Chouiseul– Gouffier (bk. Chouiseul–Gouffier) nin berabe...