Sadırâzam Halil Rifat Paşanın oğlu; babasının sâdâretinde, 1898 yılının eylûl ayında Karaköy köprüsünün Kadıköyü ve Adalar iskelesine inen merdivende tabanca ile vurulup öldürülmesi İstanbulda büyük heyecana ve türlü dedikodulara sebep olmuşdu; 1885 de Mektebi Mülkiyeden diploma almışdır; yirmi üç kişilik sınıfda on beşincilikle çıkmış, öldürüldüğü vakit 32 - 33 yaşlarında, fakat rütbei bâlâ pâyesinde ve Şûrâyı Devlet Tanzîmat Dâiresi âzâsındandı. Câvid Beyi vuran bir arnavuddur. Cinâyetin işlendiği esnâda orada, Şekerci İsmail Ağanın dükkânının önünde, Kadıköy vapurunu bekliyorduk. Ertesi gün sünnet olacağım için beni Eyyubda türbe ziyâretine götürmüşlerdi; oradan dönüyor idik; “Dan... dan... dan...” silâh sesleri ortalığı karma karışık etti. Merdivenin basamakları üstüne bir adamın yuvarlandığını, beyaz frenk gömleğinin, yeleğinin kan revan içinde kaldığını gözlerimle gördüm; “Tutun!... yakalayın!...” sesleri ile ortalı birbirine girdi. Câvid Bey için, babasının mevkiine ve nüfûzuna güvenerek şımardıkça şımardı denilirdi. Yazları Büyük Adada geçirirdi; her zaman, sanki kasden, vapur Ada iskelesinden çımaları olup ayrılırken mahdum beyin geldiği görülür, istop edilir, tekrar yanaşıp onu alırdı; kezâ köprüden kalkarken kaptan onun geldiğini görünce çarkları durdurup beklermiş. ...

Sadırâzam Halil Rifat Paşanın oğlu; babasının sâdâretinde, 1898 yılının eylûl ayında Karaköy köprüsünün Kadıköyü ve Adalar iskelesine inen merdivende tabanca ile vurulup öldürülmesi İstanbulda büyük heyecana ve türlü dedikodulara sebep olmuşdu; 1885 de Mektebi Mülkiyeden diploma almışdır; yirmi üç kişilik sınıfda on beşincilikle çıkmış, öldürüldüğü vakit 32 - 33 yaşlarında, fakat rütbei bâlâ pâyesinde ve Şûrâyı Devlet Tanzîmat Dâiresi âzâsındandı. Câvid Beyi vuran bir arnavuddur. Cinâyetin işlendiği esnâda orada, Şekerci İsmail Ağanın dükkânının önünde, Kadıköy vapurunu bekliyorduk. Ertesi gün sünnet olacağım için beni Eyyubda türbe ziyâretine götürmüşlerdi; oradan dönüyor idik; “Dan... dan... dan...” silâh sesleri ortalığı karma karışık etti. Merdivenin basamakları üstüne bir adamın yuvarlandığını, beyaz frenk gömleğinin, yeleğinin kan revan içinde kaldığını gözlerimle gördüm; “Tutun!... yakalayın!...” sesleri ile ortalı birbirine girdi. Câvid Bey için, babasının mevkiine ve nüfûzuna güvenerek şımardıkça şımardı denilirdi. Yazları Büyük Adada geçirirdi; her zaman, sanki kasden, vapur Ada iskelesinden çımaları olup ayrılırken mahdum beyin geldiği görülür, istop edilir, tekrar yanaşıp onu alırdı; kezâ köprüden kalkarken kaptan onun geldiğini görünce çarkları durdurup beklermiş. Aşırı derecede çapkınlığı, hovardalığı, kadınlara musallatlığı da nam vermişdi. Bu cinâyetin işlenmesinde türlü türlü rivâyetler, dedi kodular işitildi. Devrin kaldırım kabadayılarından, vurduğu vurduk, kesdiği kesdiklerden meşhur bir Gani Bey Toptâni vardı; Abdülhamidin tüfenkcilerinden ve yâverlerinden kaymakam rütbeli bir arnavud. Tiranlı Süleyman Paşa zâde Ali Bey Toptâni’nin oğlu Birinci Cihan Harbinden sonra bir aralık Arnavudluk hükümet reisliği yapan Esad Paşa Toptâninin de kardeşi. Gani Bey, Câvid Beyden birkaç evvel Beyoğlunda Rumeli Hanının altındaki mahallebici dükkânında yine tabanca ile vurulup öldürülmüştü. Guya bu meselede nüfûzuna rakib olanlardan Câvid Beyin dahli varmış. Gani Beyin mensublarından bir arnavud da intikam almaya kalkmış, cinâyeti işlemişdi. Sermed Muhtar ALUS