Osmanlı İmparatorluğunun son derebeylerinden, İkinci Mahmud, Abdülmecid ve Abdülaziz devirlerinin büyük şöhretli sîmâlarından, âsî derebeyliğinde Cizre Emîri, 1802 de Cizrede doğdu, geniş topraklara ve civar kabileler üzerinde büyük nüfûza sâhib Ali Be...

On altıncı asır başlarında İstanbula gelmiş ve büyük şehirde ölüy Aksak Timur evlâdından Türkistanlı şâir bir prens; Türk Ansiklopedisi şecerini “Timurlular’dan ve Ömer Şeyh sülâlesinden Hüseyin Baykarâ’nın büyük oğlu” diye tesbit ederek: “1506 da baba...

Ahmed Midhat Efendi tarafından ilk nüshası 29 ağustos 1872 de neşredilen ve hükûmetçe ilk günü kapatılan “Devir” gazetesinden sonra ayni vezinde bir isim değiştirmesi ile ilk nüshası 26 eylûl 1872 de çıkarılan ikinci günlük siyâsî gazete. “Devir”in çık...

Kasım paşanın Bedreddin mahallesi sokaklarından, Çürüklük sokağı ile Müezzin Fevzi sokağı arasında olup kabataş döşeli, aslında merdivenli ise de bozulmuş dik bir aralık sokaktır. Üzerinde 1-15 ve 2-10 kapu numaralı ahşab ve kâgir evler günlük rızık pe...

Ahmed Rasimin bir uzun hikâyesi ve bu hikâyenin kahramanı olan kibar fâhişenin adı; muharrir bu hikâyesini “Güzel Eleni” adında diğer bir hikâye ile berâber “İki güzel günahkâr” adını verdiği kitabda neşretmişdir. Bedîada vak’anın ne zaman, hangi devir...

Çocuğun okumaya başlatıldığı gün yapılan bir dua töreni idi; bu vesile ile çocuğun babası, velîsi tarafından kudretinin yetdiği kadar sabiyi okutacak hoca efendiye münâsib bir hediye, akrabaya, ahbaba, konu komşuya da bir ziyâfet verilirdi; sabîye de, ...

Zamanımızda İstanbul Basınının en seçkin kalem sâhiblerinden ve günlük “Dünya” gazetesinin iki sâhibinden biri (B.: Atay, Falih Rıfkı); hür vicdan ile selîm aklın ışığında humorist münekkid; babası İstanbullu avukat Faik Bey, annesi Balıkesirli Faika H...

Arab asıllı türk yazarı; doğum târihi tesbit edilemedi; adliy memurlarından Halebli Hilâl Efendinin oğlu, şöhretli Osmanlı maarifcilerinden Sâti Beyin küçük kardeşidir; yüksek tahsilini Mülkiye Mektebinde yapmış, kaymakamlıklarda bulunmuş, bir muharrir...

Belâgatlı bir Protestan vâizi ve muharriridir. Harputta doğmuş olup, annesi ve babası aslen Süryanidirler. İstanbul Ermeni basınında ve bilhassa “Püzantion” gazetesinde “Kisak” mahlâsiyle intişar eden dinî mahiyetteki yazılara zamanında pek beğenilmiş ...

On altıncı asır sonlarında büyük bir hırsızlık vak’asıdır ki; bankaların ve banka kasalarının bulunmadığı, halkın mücevherlerini ve paralarını İç Bedestendeki emânet sandıklarında sakladığı o devirde İstanbulda derin akislerle büyük heyecan uyandırmışd...

Boğaz içinde Beylerbeyi köyünün sokaklarından; köyün Küplüce tarafına doğru sırtda, Abdullah Ağa Çeşme sokağı ile kırlık arasında uzanır; bir araba geçemeyecek kadar dar, kabataş döşeli iken bozulmuş, toprak yol hâline gelmişdir; sağ tarafı bir bağçe d...

Bedevî tarikati mensublarının toplu olarak zikirlerinde en cezbeli anlarındaki hallerine bu tarikata menbus olmayanlara takdığı isimdir. Mehmed Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” adındaki eserinde bu sahneyi şöyle târif ediyor: “Bedevî...

İstanbulda muhtelif tarıkatlara aid kurulmuş tekkeler üzerine tek rehber Üsküdarlı Ahmed Münib Beyin “Mecmuai Tekâyâ” adındaki 16 sayfalık risâlesidir. Hicrî 1307 (M. 1889 - 1890) de basılmış olan bu risâlede yerleri, isimleri ve âyin günleri ile tesbi...

İstanbulda bu isim altında üç büyük târihî kapalı çarşı vardır: 1 — Cevâhir Bedesteni, Mücevher Bedesteni, yahud İç Bedesten; 2 — Sandal Bedesteni; 3 — Galata Bedesteni. Bunlardan ilk ikisi zamanımıza kadar gelmiş, Galata Bedesteni ise en az bir asır e...

Divan edebiyatının kadim ananelerine uyularak, başda İstanbul, büyük şehirlerin esnaf civanları, güzelleri şânında yazılan “şehrengîz” adlı mahzum risâleler, esnaf güzelleri destanları arasında Bedestenli güzeller de unutulmamışdır (B.: Esnaf Güzelleri...

Sahne ve film artistlerinden, 1916 da İstanbulda doğdu, Babası binbaşılıkdan mütekaid Hüseyin Celal Beydir; Cumhuriyet Orta Okulunda yedinci sınıfa kadar okudu, tiyatro hevesi mekteb sıralarında iken başlayan Bayan Nezihe, henüz onsekiz yaşında iken “S...

Sinir ve ruh hastalıkları hekimi; müteveffâ Hahambaşı Hayim Becarano’nun yeğenidir; 1915 te İstanbul’da doğmuştur, 1943 te Tıp Fakültesini bitirdikten sonra asabiye ve akliye ihtisasını yapmıştır. Hekimlik kolundan başka felsefe ve mukayeseli dinler ta...

Darphanede hakkâklik yapmış bir ermeni sanatkârdır. Sabık Pangaltı Ermeni Kabristanıın da tesadüf edilen mezartaşı kitabesine göre, 1743 de doğmuş ve 1 Mart 1799 da vefat etmiştir. Hayatı hakkında başka bir bilgisi edinilemedi. Kevork Pamukciyan

Türkiye Hahambaşısı. 1846 da o zaman Türkiye idaresi altında bulunan Bulgaristan’ın Eski - Zağara kasabasında doğmuştur. Burada birkaç sene içinde bilgisini hocalarını geçecek kadar genişlettikten sonra namı pek genç yaşta Balkan memleketlerinin hudutl...

Belçikalı bir katolik râhibidir; İsâ’nin gerilmiş olduğu çarmıhdan küçük bir tahta parçasını ihtivâ eden bir adam boyu büyüklüğünde bir salib ile ve dünyâ sulhunun tekrar kurulması temennisi ile bir devri âlem seyahatına çıkmış, 16 mart 1950 târihinde ...

Mülgaa Şirketi Hayriyenin vapurlarından olup bu satırların yazıldığı 1948 yılında sırada ayni isim ve numara altında Devlet Deniz Yolları Liman İşletmesi İdâresinin vapurlarından biri bulunuyordu. 1907 de hizmete girmiş olup makinası 150 beygir kuvetin...

Boğaziçi balıkçılığında mühim bir yeri olan Babek Volisi için eski balıkhâne müdürlerinden Karakim Efendi Deveciyan “Balık ve Balıkcılık” adındaki ölmez büyük eserinde şu mâlûmâtı veriyor: “Bebek Dalyanı hududu içinde, vapur iskelesinin üst tarafındadı...

Bebek İstanbulun yangın âfetine en az mâruz kalmış bir semtidir. 1903 de Cami karşısında 14 ev yanmış, ve o tarihden bu yana başka mühim âteş âfeti kaydedilmemişdir. Bibl.: O. N. Ergin, Mecellei Umûri Belediye

Karagöz oyunlarında bir tip’in adıdır; kanbur ve cüce, gaayet iri ve gaga burun, büyük ağızlı ve dişlek; bazan elinde bazan da uzun sivri külâhının tepesine asılmış bir kâğıd veya muşamba fener vardır. Jacob ve Kunoş gibi ünül müsteşrikler Beberûhi tip...