Çocuğun okumaya başlatıldığı gün yapılan bir dua töreni idi; bu vesile ile çocuğun babası, velîsi tarafından kudretinin yetdiği kadar sabiyi okutacak hoca efendiye münâsib bir hediye, akrabaya, ahbaba, konu komşuya da bir ziyâfet verilirdi; sabîye de, o günün hâtırası olarak kıymetini ancak büyüdüğünde takdir edeceği bir hediye verilirdi. Bilhassa erkek evlâd sâhibleri için “Bed’i Besmele” sünnet düğünü gibi bir âile mürüveti bilinirdi. Çocuk, yeni esvablar giydirilmiş, başında, nazarlıklı, elmaslı bir nefes, veya külâh, takke, münsâsib bir serpuş ile getirilir, evvelâ hocası olacak zâtin, sonra babasının ve diğer dâvetlilerin ellerin öper, hocanın önünde diz çöküb oturur; hoca efendi tarafından, sabîye, zihin açıklığı dileyen kısa bur duâdan sonra bir besmele çektirilir ve törene son verilirdi. Zamanımızda tamamen terkedilmiş mâsum bir gelenek idi. “Bed’i Besmele”, yâhud “Bed’i Besmelei Şerîfe” töreni çocuğun evinde yapılırdı; çocuğun okula gönderilmesi ile ayrı bir törene tâbi idi, ve halk ağzında “Âmin Alayı” denilir idi (B.: Âmin Alayı). Lugat mânâsı ile “Besmeleye Başlama” demek olan “Bed’i Besmele” töreni, bu mürüvveti gören âilenin ictimâi mevkiinin ve servetinin yüksekliğine denk parlaklıkda olurdu. Şehzâdelerin Bed’i Besmele cemiyetinde ise Şeyhül islâm Efendi, Anadolu v...

Çocuğun okumaya başlatıldığı gün yapılan bir dua töreni idi; bu vesile ile çocuğun babası, velîsi tarafından kudretinin yetdiği kadar sabiyi okutacak hoca efendiye münâsib bir hediye, akrabaya, ahbaba, konu komşuya da bir ziyâfet verilirdi; sabîye de, o günün hâtırası olarak kıymetini ancak büyüdüğünde takdir edeceği bir hediye verilirdi. Bilhassa erkek evlâd sâhibleri için “Bed’i Besmele” sünnet düğünü gibi bir âile mürüveti bilinirdi. Çocuk, yeni esvablar giydirilmiş, başında, nazarlıklı, elmaslı bir nefes, veya külâh, takke, münsâsib bir serpuş ile getirilir, evvelâ hocası olacak zâtin, sonra babasının ve diğer dâvetlilerin ellerin öper, hocanın önünde diz çöküb oturur; hoca efendi tarafından, sabîye, zihin açıklığı dileyen kısa bur duâdan sonra bir besmele çektirilir ve törene son verilirdi. Zamanımızda tamamen terkedilmiş mâsum bir gelenek idi. “Bed’i Besmele”, yâhud “Bed’i Besmelei Şerîfe” töreni çocuğun evinde yapılırdı; çocuğun okula gönderilmesi ile ayrı bir törene tâbi idi, ve halk ağzında “Âmin Alayı” denilir idi (B.: Âmin Alayı). Lugat mânâsı ile “Besmeleye Başlama” demek olan “Bed’i Besmele” töreni, bu mürüvveti gören âilenin ictimâi mevkiinin ve servetinin yüksekliğine denk parlaklıkda olurdu. Şehzâdelerin Bed’i Besmele cemiyetinde ise Şeyhül islâm Efendi, Anadolu ve Rumeli Kadıaskerleri Efendiler ve Nâkibül eşşâf Efendi, saray protokolu ve Osmanlı Hânedânı an’anesi gereğine hazır bulunurlardı. Şehzâdelerin Bed’i Besmele Cemiyetleri sarayda yapıla gelirken İkinci Sultan Mahmud oğlu Abdülmecidin Cemiyetini Haydarpaşada İbrahimağa Çayırında bir meydan düğünü hâlinde yapdırtmışdı. Vak’anüvis Lütfi Efendi hicrî 1247 senesi vak’aları arasında ve on satırla şöylece anlatıyor, sekiz sene sonra Osmanlı İmparatorluğu tahtına oturacak olan prens o târihde 9 yaşındadır: “Şehzâdei civanbaht Abdülmecid Efendi Hazretlerinin 1247 senesi rebîülâhirinin onyedinci günü (milâdî 25 eylûl 1831 pazar günü) Bed’i Besmele Cemiyeti münasebeti ile Üsküdarda İbrahim Ağa Çayırındaki kasrı hümâyûn önünde bulunan sahrâya on sekiz direkli gaayet zarif ve müzeyyen bir otak ile sâir çadırlar kuruldu. Devlet erkânı, ulemâ, askerler, mekteb çocukları ve sâir dâvetlilerle halka bu çadırlarda ziyâfetler çekildi”. Bibl.: Lütfi Tarihi, III; M. Z. Pakalın, Osmanlı Tarih Deyim ve Terimleri.