Abdülmecid zamanında, bilhassa Kırım harbinden sonra, İstanbul halkı; lüks ve sefahat hayatına düşmüştü. Müverrih Cevdet Paşa, gençlik yıllarına rastlıyan o devri şöyle tasvir eder: “Ötedenberi herkes iradına göre tasarruf ederdi; alafranga hane ve sah...

1839 (H. 1255) da, Abdülmecidin tahta çıktığı yıl, Veznecilerde açılmış, ilk eczahanedir, yerinin bugün nereye düştüğü tayin edilemedi. Adını sahibinin lâkabından aldığı muhakkak olan bu eczahanenin sahibi hakkında da bilgi edinilemedi.

On sekizinci asır İstanbul çiçekçilerinden Üsküdarlı Baltacızade Mustafa Çelebinin elde ettiği nadide bir lâlenin adıdır. Kırmızılı beyazlı, orta kadeh, badem şeklinde, boyu kısa, içi fitilli siyah, dayanıklı bir çiçekti. (B. : Mustafa Çelebi, Baltacız...

On sekizinci asır İstanbul çiçekçilerinden Üsküdarlı Baltacızade Mustafa Çelebinin elde ettiği nadide bir lâlenin adıdır. Beyaz üzerine mor fitilli ve dayanıklı bir çiçekti. (B. : Mustafa Çelebi, Baltacızade).

İstanbul suları balıkçılarının kullandıkları ağlardan biridir. Sade bir ağdır, geniş ve dar ablatya diye iki çeşidi vardır. Her ikisinin de uzunluğu yüz ellişer kulaç ve gözleri üç parmak genişliğinde, yani kefal gözünden az büyükçedir. Geniş ablatyanı...

İstanbulda müslüman kadınlarının açık saçık gezmemeleri hakkında ilk defa olarak bir yasak ilân etmek zarureti, on sekizinci asır ortalarına doğru, Üçüncü Ahmed devrinde Sadırâzam Nevşehirli Damad İbrahim Paşa zamanında duyulmuştur. Lâle devrinin büyük...

1936 da merhum Velid Ebüzziya’dan devren alınan “Zaman” gazetesi yerine kurulmuş siyasî sabah gazetesidir; imtiyaz sahibi Edhem İzzet Benice’dir (B. : Benice, Edhem İzzet), başmakaleleri de o yazardı; yazı işleri müdürü Nizameddin Nazif idi, bazı başma...

On sekizinci asır çiçekçilerinden Üsküdarlı Baltacızade’nin tohumdan elde ettiği nadide bir lâlenin adıdır. Koyuca kırmızı ve mor fitilli bir çiçekti. (B. : Mustafa Çelebi, Baltacızade).

Tesisi için 1952 de teşebbüse geçilmiş ve ancak 1955 de kurulabilmiş, İstanbulun genç bir spor kulübüdür; amatör kulüblerdendir; delikanlılar için futbol, basketbol ve voleybol, kızar için de basketbol ve voleybol şubeleri vardır. Kulübün idare yeri ve...

Eski kâğıtların cilâsı; kâğıda mürekkebi iyi tutması için yapılan bu terbiyeye âharlamak denilirdi. Pirinç unu veya nişasta bol suda eritilerek kaynatılır, gayet ince, sulu bir hamur elde edilir; bir süngerle kâğıdın üzerine sürülür. Bunun üzerine de b...

İkinci Abdülhamid devri başlarında, Darüşşefakanın Farsça öğretmeni Hindli İskender Efendi tarafından çıkarılmış Farsça bir gazetedir (B. : İskender Efendi, Hindli). Bu gazetenin en sadık okuyucuları da Darüşşefaka talebesi idi; gazete, onlarca yardımc...

1958 de kırkıncı yılını tamamlamış İstanbulun en eski büyük gazetelerinden; ilk sayısı 20 Eylûl 1918 de çıkmıştır. Bu büyük gazetenin tarihçesi bu ansiklopedi için iki muharririn kalemi ile tesbit edilmiştir. Şevket Radonun 1946 da yazdığı ilk makale a...

Lâle devrinde, İstanbulun süslerinden biri de bu hükümdarın, altın yaldızlı ve muhteşem nakışlı filikası idi. Boğaziçi ve Haliç sularında sık sık görülen bu muhteşem ve kıymetli kayığın etrafına, devrin şairlerinden Dürrinin şu kıt’ası yazılmıştı: Sut...

İkinci Cihan Harbinin ilk ayları içinde cenubî Amerika sularında Plata muharebesinin kahramanlarından biri olan bu harp gemisi, 15 Eylûl 1945 Cumartesi günü, İrak Kral Naibi Prens Abdiilâhı Türkiyeye getirmiş ve bu münasebetle birkaç gün İstanbul liman...

Rumî 1305 (M. 1889) da İstanbulda Doktor Grosser adında bir zatın riyasetinde teşekkül etmiş bir ecnebi şirkettir. İlk dağıttığı haberler, İstanbul matbuatında 20 eylûl 1305 (M. 1889) da neşredilmiştir. Bibl. : Sabah Gazetesi.

Abdülâziz devrinde İstanbulda çıkmış farsça bir gazetedir. Herhangi bir nüshası görülemedi, ilk nüshasının ne zaman çıktığı, neşriyatına ne zaman ve ne sebeple son verdiği, sahib ve muharrirlerinin kimler olduğu da maalesef öğrenilemedi. Bibl. : Sadi B...

Refik Halidin, birinci Cihan Harbinde, İstanbulun geçirdiği büyük buhrandan sonra aile hayatındaki maddî ve mânevî sarsıntıların, çöküntülerin hazin taraflarını gösteren ve İstanbul Ansiklopedisine olduğu gibi nakledilmesi gereken nefis bir yazısıdır: ...

Boğaziçinde balık avlarında ve nakil vasıtası olarak kullanılan bir nevi kayığa verilen isimdir ki, piyadenin kabası ve balıkçı kayığının da narini idi. Ada yavruları tek, iki veya üç çifte olurdu, zamanımızda artık yapılmamaktadır, eskilerinden de pek...

İstanbul sularının geçici balıklarındandır; asıl vatanı Akdenizdir, Boğazlardan nadir olarak geçer, kılıç balığı Karadenize giderken beraber gider, Akdenize de beraber döner. Renk ve şekil bakımından lüferin büyüğü kofanaya benzer, bazı balıkçılar Akiy...

Sarhoşedici içkiler şeriatçe haram olduğundan, keyif ehli ulema arasında insanı uyku halinde türlü hayal dünyalarında dolaştıran afyon tiryakiliği yerleşip yayılmıştı. Hele on yedinci asır başlarından Tanzimata kadar geçen devir içinde bilhassa İstanbu...

1890 - 1900 yıllarında Bayezidde, Kâğıtçılar ve Mürekkebçiler denilen, İnkılâp müzesi olan Bayezid medresesinin önündeki baraka dükkânların en nihayetinde namlı bir ticarethane idi, ki bu dükkânlar, medresenin meydana çıkarılması için Cumhuriyet Beledi...

Büyük şehir halkının sağlık durumunu koruyan ve dirlik ve düzeni için çalışan bu teşkilât İstanbul emniyet müdürlüğünün ikinci şubesinin beşinci kısmını teşkil eder. Başlıca vazifeleri de şu maddeler üzerinde toplanır: 1— Fahişelerle umumi evlerin sıhh...

Türk edebiyat ve mizahında, Refik Halidin “Ay Dede” sinden sonra büyük bir merhale teşkil eden bir siyasî gazetedir. 1958 de otuz altıncı yılını idrak etmiş, perşembe günü çıkar, on iki sayıfalık bir mizah mecmuası olarak devam edegelmekte idi. Kuruluş...

Merkezi Adana, işyeri İstanbul olup 1958 de onuncu yılını idrak etmiş ve 51 şûbe ve ajansı ile halkın hizmetinde, memleketin itimâdını kazanmış mâlî müesseselerimizden, kuruluş târihi 30 Ocak 1948 olup kurucularının başlıcaları Has, Özgür, Sabancı, Sap...

İstanbul balıkhânesinde satılan balıklardan; sazan ailesindendir, kızılkanaddan farkı, kanadlarındaki kırmızılığın olmasıdır; balıkhâneyhe kızılkanadla karışık gelir ve kızılkanad diye satılır. Vaktile Rusyadan akbalığın kurusu getirilirdi ve İstanbul ...