HELVACI TÜRKÜSÜ – İstanbul esnafı üzerine çıkmış türkülerden biri ; metni ve notası ,türk folkloru üzerinde çok geniş çalışmaları ile tanınmış Sâdi Yâver Ataman tarafından yayınlanmışdır (B.:Esnaf Türküleri,cilda 10,sayfa 5349) ;aşağıdaki kıt'aları ora...

HELVACI GÜZELİ HİKÂYESİ – Onsekizinci Yüzyıl sonlarında yaşamış ünlü meddah Sükkerî Eendinin hikâyelerinden ; R.E.Koçu tarafından yeniden kalem yazılarak 1963 yılında Ankarada Ulus Gazetesinde “İstanbulun Aşk Masalları” adı altında bir yazı dizisi için...

HELVAHÂNE OCAĞI , HELVAHÂNELİ – Osmanlı pâdişahlarının İstanbulda dâimi ikaamet yeri olan Topkapusu Sarayının dış hizmet ocaklarından biri. Tayyarzâde Atâ Bey (B.: Atâ Bey,Tayyarzâde,Cild 3,sayfa 1181) kendi adına nisbetle de anılan Enderun Tarihinde ş...

HELVACIBAŞIOĞLU – Onaltıncı Yüzyılda güzelliği ile İstanbulun şöhretlerinden olmuş bir delikanlı ;asrın ünlü şâirlerinden Taşlıcalı Yahyâ Beyin İstanbul Şehrengizinde şu beyitlerle övülmüşdür : Biri Helvacıbaşıoğlu dilber Sözü şekker dekânı dürrü gühe...

HELVA , HELVACILAR - “Helva: Şirin ,lezzetli anlamında rabca Hulv kökünden isim.Un yahud nuşasta,şeker veya bal veya pekmez ve yağ ile yıpılır ve içine ceviz,fıstık,bâdem gibi şeyler konulur ve pek çok çeşidleri olan tatlı ;irmik,tahin,koz,keten,susam ...

HELVA CEMİYETİ , GECESİ , SOHBETİ - Tiyatronun ve sinemanın bulunmadığı eski İstanbulda uzun kış geceleri “Helva Cemiyeti”,yahud “Helva Gecesi”,“Helvasohbeti” adı verilen mahalle toplantılarında bilmeceler sorularak,hikâyeler anlatılarak,şiirler okuna...

HELVACIBAŞI MESCİDİ – Hadikatül Cevâmi şu malumatı veriyor : “(Sokollu) Mehmed Paşa Camii kurbindedir.Bânisi Kanuni Sultan Süleyman zamanında helvacıbaşı bulunan İskender Ağadır.Kapusunun üstündeki tarih budur : Bu makaamı taatı helvacıbaşı ki eyledi ...

HEKİMOĞLU VAK'ASI – 1811 de son yeniçerilerin en azgın devrinde devlet sözünü ocaklının ayakları altına düşürmüş bir vak'a,İstanbul halkını dehşete düşürmüş îdam adı altında bir cinâyettir. Hicî 1226 yılı şevvalinin ilk günlerinde,Yedikuledeki mezhabad...

HELÂLÎ , HELÂLÎ BEZ , HELÂLÎ İÇ GÖMLEĞİ - “Arışı bürüncük ve argacı pamuk ve yüzü dâimâ buruşuk durur bir bez,bu bezden yapılmış ten üstüne giyilir iç gömleği ” (Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî).Yobaz tâifesinin telkinleri ile ipekden ve bürüncükden (B.:B...

HELÂKÎ ( Dobrucalı )– Onaltıncı asır şâirlerinden,İstanbulda han köşelerinde yaşamış kalender,derbederlerden,güzel genclere karşı aşırı derecede alâkaları ile tanınmışdı ki o zamanlar o gibilere “Işık” denilirdi; Kastamonulu Lâtîfî şuerâ tezkiresinde D...

HEKİMYAN (Zabel)– Geçen asır sonlarında yaşamış ermeni asıllı bir aktris ; M.Nihad Özön ile Baha Dürder'in müşterek eseri olan “Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi”nde bu aktrisin haltercemesinde şu satırlarla yetinilmişdir :“ 1856 da İstanbulda doğdu,ölüm ta...

HEKİMOĞLUALİPAŞA CAMİİ VE KÜLLİYESİ – İstanbulun büyük vezir camilerinden biri,1934 Belediye Şehir Rehberine göre Samatyanın Davutpaşa Mahallesi sınırı içindedir,fakat büyük camiin mevkii ve civarı Hekimoğlu diye bir semt olarak tanınmışdır ,camiin bân...

HEKİMOĞLU ALİ PAŞA ÇEŞMESİ SUYU – Kadıköyünde Çarşı Hamamının bitişiğindeki Hekimoğlualipaşa Çeşmesinin suyu,Merdivenköyünün karşı tarafında Sazlıdere denilen yerdeki kaynağından çıkarak Uzunçayır,Kurbağalı Dere yolu ile Söğüdlüçeşme Caddesinden Kadıkö...

HEKİMOĞLU ALİ PAŞA GENCLER MAHFİLİ – Aşağıdaki satırları M.Nihad Özön ile Baba Dürder'in müşterek eseri olan Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi'nden alıyoruz: 1947 de yakınlarında Halkeyi bulunmadığı için Hekimoğlualipaşa semtinin gencleri tarafından kurulmu...

HEKİMOĞLU TEKKESİ – (B.: Abdalyakub Tekkesi ,cild 1,sayfa 16).

HEKİMO – Zamanımızda “Mardin Canavarı” diye anılmış bir şakî , asıl adı Hikmet Zerendir ; Mardinin Cizre kazasından, oranın köklü bir âilesindendir, 1943-1944 arasında doğmuşdur.Askerliğini tank çavuşu olarak 1965 de Hadımköyünde tamamlamış, memleketin...

HEKİMOĞLU (Yücel) – Rejisör,film yapımcısı ve gazeteci ;1939 da doğdu ,Dârüşşefaka Lisesini bitirdi,bir süre Üniversiteye devam etti,çeşidli gazetelerde,“Sinema” ve “Artist” gibi dergilerde röportajlar,yazılar yayınladı.Yapdığı ilk film 1964 de “Paylaş...

HEKİMOĞLU – Hekimoğlualipaşa Camiinin bulundu semtin adı,1934 belediye Şehir Rehberine göre Samatyada Davudpaşa Mahallesi sınırı içinde kalır.

HEKİMOĞLU ALİ PAŞA – (B.: Ali Paşa ,Hekimoğlu,cild 2 ,sayfa 685).

HEKİM ,HEKİMLER ,HEKİM DÜKKÂNLARI – “ Tıb fenni müntesibi,tabib,doktor” (Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî) ;Şemseddin Sâmi Bey meşhur kaamûsunda bu maddede Hekim kelimesinin arabca Hikmet kökünden geldiğini kaydederek :“Fevkalâde aklı ile veiyi ahlâkı ile ...

HEKİMÇELEBİ TEKKESİ MASCİDİ – Hadikatül Cevâmi şu mâlûmâtı veriyor :“Koskadadır,mescidin yeri fil damı (Fil Ahırı) iken Kanuni Sultan Süleyman Hekim Çelebiye zâviye yaptırması için vermişdir (B.:Zâviye).Hekimçelebi diye maşhur Şeyh Mehmed aslen İzmitli...

HEKİMBAŞI YALISI – Geçen asırda Bebekde Boğaziçinin en güzel yalılarından biri idi ;Hekimbaşı Behcet Efendi tarafından yapdırılmışdı (B.:Behcet Efendi,Hekimbaşı Mustafa,cild 5, sayfa 2382) ;mimarının kim olduğu bilinmiyor. Yalı en son Behcet Efendinin ...

HEÏTER (Mlle Anna) – Geçen asır sonlarında Beyoğlunun namlı eğlence yerlerinden Kristal (Palais de Cristal) ve Komkordiya'nın artistlerinden ; 1899 yılı martında çok miktarda yediği istridyeden zehirlendi zehirlenerek öldü. Milliyetini tesbit edemediği...

HEİSENBERG (Werner) – (Haesenberg okunur) Ünlü alman atom bilgini,atom bombası yapılmasını ilk düşünmüş fizikci ;1901 de Woutzbourg'da doğdu,1932 de atom üzerindeki çalışmaları ile Nobel Mükâfâtını kazandı. 1950 yılı mart ayının ilk günlerinde İstanbul...

HEDİYE – “Dilimize arabcadan alınmıştır ; 1.Armağan,Pişkeş ;2.Rüşvet karşılığı kullanılır ;3.Mushafışerif alım satımında filâtı,bedeli yerinde bu kelime kullanılır,“Hediyesi” denilir,Mushafın satılıp alınmaması hakkında bir hadis bulunduğu rivâyet edil...