901-925 / 1037
Encyclopedia

CİBÂLİ KAPUSU
İstanbulun Bizans kalıntısı meşhur surlarının Haliç kıyısındaki kapularından biri, eski adı “Potci Kapusu” idi. Surların her tarafı gibi pek harab bir haldedir; 1943-1944 arasında bir kuşbaz kapu içine kafesler asarak burasını bir dükkân gibi kullanmak...
Encyclopedia

“CİBÂLİ KARAKOLU”
Memleketimizde, bilhassa İstanbulda çok meşhur olmuş bir komedi. Evvelâ Yunanlılar, Pierre Weber’in “Düğün Gecesi” adlı komedisini, “Tatlı Eleni” ismi altında adapte etmişler; daha sonra bu eser Türkçeye tercüme edilerek Refik Kordağ ve Muammer Karaca ...
Encyclopedia

CİBÂLİ KIZ ORTA OKULU
Vefâda Himmet sokağındadır; okul önce 1936 - 1937 öğretim yılı başında Fatihte Haydar Caddesinde Bostan sokağında Hatice Özkaptana ait 9 numaralı binada açılmışdır; bu binanın çatı kısmında çıkan yangının tarihi olan 2 şubat 1945 e kadar orada kalmışdı...
Encyclopedia

CİBÂLİ FIRINI CİNÂYETİ
29 aralık 1945 gecesi işlenmiş bir cinâyetdir; bir zamanlar bu fırında hamurkârlık yapmış 26 yaşında Bandırmanın Sığırdibi köyünden Ali Özdemir adında boşda gezer bir bekâr uşağı, aynı fırında çalışır iken tanışdığı 72 yaşında Ali Ümitler adında bir ih...
Encyclopedia

CİBÂLİ İLK OKULU
Adını taşıdığı semtde Kanısıcak sokağındadır; bağçesi ile birlikte 1900 metre kare bir arsada inşâ edilmiş iki katlı beton bir binâdır. 1939 yılının 29 ekim günü 63. İlk Okul adı ile açılmışdır. İstanbul 12. İlk Okul ile müdür ve öğretmenleri ayrı olma...
Encyclopedia

CİBÂLİ FIRINI SOKAĞI
Haliç Fenerinin Haraccı Kara Mehmed Mahallesi sokaklarındandır; Salihpaşa sokağı ve Mürşid sokağı dörtyol ağzı ile Üsküblü Caddesi arasında uzanır, Cibâli Mescid sokağı ile de kavuşağı vardır. Bir araba geçecek genişlikde, paket taşı döşeli, kavisli, ü...
Encyclopedia

CİBÂLİ
İstanbulun Halic kıyısında, halkının büyük çoğunluğunu ayak takımı teşkil etmekle tanınmış ve kalabalık, kesif iskân bölgesi olagelmiş bir semti.
Semt adını, Fatih Sultan Mehmed devri kumandanlarından Cebe Ali’ye nisbetle almışdır (B.: Cebe Ali; Cemeci...
Encyclopedia

CİBÂLİ ÇALGILI TULUMBACI KAHVEHÂNESİ
İkinci Abdülhamid devrinin namlı tulumbacı kahvehânelerinden biri idi; ramazanlarda çalgılı kahve olurdu (B.: Çalgılı kahveler); 1314 de (1896 - 1897) benim Tersâne Haddehânesinde bulunduğum sıralarda, Cibâlide oturur bahriyeli arkadaşlarımızın teşriki...
Encyclopedia

CIZDAM, CIZDAMI ÇEKMEK
Halk ve külhânî argosunda: “kaçmak”, daha doğrusu “sıvışmak; bâzan “D” harfi yerine “L” ile; Cızlam, cılâmı çekmek de denilir; misal.
Bir kopuk anlatır:
— Bakdım gördüm ki marizleneceğim (dayak yiyeceğim) hemen cızlamı çekdim...
Encyclopedia

CHURCHİLL (Sir Winston)
(Doğumu 1874); İngiliz devlet adamı, İngiltere başvekillerinden, İkinci Cihan Harbinin en büyük şöhretlerinden biri; biri siyâsî hayatının ilk parlak safhasında 1910 da, diğeri de siyasî hayatdan çekildikten sonra 1959 da iki defa geldi. İlk gelişinde,...
Encyclopedia

CIVA
Mâlum mâden; çok aşağı derecelerde donduğu için dâima sıvı hâlinde görülür, çukur kapların dibinden gayri yerinde durmaz, gaayet hareketlidir, kayar, oynar;
Laz kayıcı kûrd hammal
bundan ötürü canlı, tez canlı, hareketli, ele avuca sığmaz, aşırı haşarı...
Encyclopedia

CILLIK
Argo lâf; hemen dâima “cıllığı çıkmış”, yahud “cıllığını çıkarmışlar” şekillerinde kullanılır: “çok yıpranmış, çok eksimiş, kullanılamayacak hâle gelmiş” anlamınadır, fuhuş yolunda da ise “cıllığı çıkmış” gaayetle mübtezel bedbahtlar; “cıllığını çıkarm...
Encyclopedia

CIVIK
Sulanıp sıvışan, bulaşan madde; sıvık, sıvışık, bulaşık, bulaşğan. Halk ağzında mecâzen, tanıdığına, konuşduğuna musallat olan, iz’âc eden, türlü münasebetsizlik ile etrâfa tiksinti verdiği halde hâlâ duran adamlar hakkında kullanılır; misal; Bir rind ...
Encyclopedia

CHİNCHLILLA (Lady)
Zamanımızın en ünlü Fransız film yıldızı Brgitte Bardot’nun eski dublörü bir kız; Avrupa sosyetesinin en meşhur sîmalarından Prens Orsidi’nin yeni mâşukası, beraber 7 mart 1963 Perşembe günü uçak ile İstanbula gelmiş ve gazetecilere şunları söylemişdir...
Encyclopedia

CHURCHİLL (William)
Türkce yarı resmî Cerîdi Havâdis gazetesinin kurucusu ve sâhibi bir İngiliz; basın târihimizde “Cerîdeci Çörçil (Churchill)” lâkabı ile meşhurdur; hayatı hakkında pek az şey biliniyor. Hicri 1252 de (milâdî 1836-1837; ki o tarihde henüz İstanbulda gaze...
Encyclopedia

CHURCHILL (Alfred)
İstanbulda Türkçe Cerîdei Havâdis Gazetesinin kurucusu ve sâhibi olub “Gerîdeci” lâkabı ile anılan William Churchill’in (Vilyam Çörçil) oğlu; babasının ölümünden sonra gazete kendisine kalmışdır. Hayatı hakkında bilgi edinilemedi (B.: Churchill, Willia...
Encyclopedia

CHENIER (André)
Fransız şâiri; 1762 de İstanbulda doğdu; 1794 de Büyük Fransız İhtilâlinin “Terreur” denilen kanlı dehşet devrinde henüz otuz iki yaşında iken îdam olundu; o toplu îdamlarda ölüm yolu arkadaşları ile beraber bir arabaya doldurulup giyotine götürülürken...
Encyclopedia

CHİDANANDAYI (Sir Swami)
Hindli yogi, 1959 yılında İstanbulu ziyarete geldi, ki o sırada, dünyada 300 şûbesi bulunan Milletlerarası “İlâhî Sağlık” teşkilâtının genel sekreteri bulunuyordu; et yemezlerden olan bu tanınmış yogi İstanbuldaki et yemezlerin misâfiri oldu. Hayatı ve...
Encyclopedia

CEZZAR (Engin)
Aktör; Türk tiyatrosunda genc neslin seçkin sîmalarından; 1935 de İstanbulda doğdu; serbest meslek erbâbından Mehmed Seha Beyin oğludur, annesinin adı Fatma Melek Hanımdır. Aşağıdaki satırları, Hayat mecmuası muharrirlerinden Turgut Etingü ile bir mülâ...
Encyclopedia

CHANTEMESSE (André)
Dünyaca tanınmış Fransız bakteriyoloğu, 1851 de doğdu, 1919 da öldü. Bu ünlü doktor İkinci Sultan Abdülhamid zamanındaki kolera salgınında İstanbula gelmiş ve burada ciddî büyük hizmetde bulunmuşdur. Şöyle ki İstanbulda, 1893 yılının sıcak yaz günleri ...
Encyclopedia

CEZMİ EFENDİ (Süleyman)
Gül Camii müezzinlerinden hicrî 1202 yılı cemâziyelâhirinin 27 inci gecesi (Milâdî 4 nisan 1788) bir deniz donanması seyrinde fişenk isâbet ederek ölmüş ve sur dışında Tokmaktepe altına defnedilmiş henüz on sekiz yaşında bir delikanlıdır. Terlikci esna...
Encyclopedia

CEZVECİYAN (Bedros)
Tanınmış bir matbaacıdır; salnameci Teotik’in (1873-1928) kayınpederidir; 1839 da İstanbul’da Balat’da doğmuş ve 1882 de yine İstanbul’da vefat etmiştir.
İlk tahsilini önce Balat’da ve müteakiben Üsküdar’da Cemaran mektebinde yapmıştır. Gazeteci Karabe...
Encyclopedia

CEZMİ KALFA
Geçen asır sonlarında serasker ve sadırazam Hüseyin Avni hareminde bir çerkes câriyedir; kadife üzerine sırma işlemecilikde eşsiz bir usta idi; birer metre kare büyüklüğünde al kadife zemin üzerine en az yarımşar okka altın tel ile işlenmiş bir Osmanlı...
Encyclopedia

CEZMİ EFENDİ (Sipâhiler Kâtibi)
1603 Sipâhi fitnesini hazırlıyanlardandır; padişahın himayesi ve yeniçerilerin sadakat ve yardımı ile duruma hâkim olan sadrazam Yemişçi Hasan Paşa sipahileri ayaklandıran Poyraz Osman Beyin arkadaşlarını yakalatıp idam ettirdiği sırada Kâtib Cezmi büt...
901-925 / 1037