Encyclopedia
ABDİ (Yusufçavuşzade)
Cevri Çelebi hikâyesinin kahramanlarından ve İstanbul nevcivan tiplerinden; Dördüncü Murad zamanında fevkalâde güzel bir delikanlıdır, bir gün babasının konağında pencere önünde otururken, konağın karşısında Mehmet Çelebinin berber dükkânında bulunan C...
Encyclopedia
ABDİ (Kel)
Dördüncü Murad saltanatının ilk devrinde İstanbuldaki sipahi ihtilâllerinin en namlı zorbalarından; 1631 deki ayak divanında, ki sadırâzam Hafız Paşanın hükümdarın gözleri önünde parçalanmasından ötürü Hafız Paşa vak’ası diye meşhurdur; padişahın yüzün...
Encyclopedia
ABDİ (Küçük)
Tulûat san’atkârlarından; hayatı hakkında malûmat edinilemedi; Ortaköyde Taşmerdivende Paressiraç tiyatrosunun bir ilânında adı geçmektedir; Birinci Cihan Harbi arifesindeki yıllardan birinin 18 İkincikânun Cumartesi günü Pathé Frères’in Napoleon Bonap...
Encyclopedia
ABDİ (Lâğımcıbaşı oğlu)
On sekizinci asır sonlarında uygunsuz takımından bir delikanlıdır. 1789 (H. 1204) de İstanbulun sohbetlerindeki zarafeti ile tanınmış çelebilerinden Balcızadeyi öldürerek Ziştovi taraflarına kaçmış, Süruri de vak’aya şu tarih kıt’asını yazmıştı:
Hey L...
Encyclopedia
ABDİ (Bekçi)
Son ortaoyuncular arasında namlı bir san’atkârdır; zenneye çıkardı; Selâmsız semti bekçilerinden idi. Yakışıklı, zeki, hovarda bir gençti. Kavuklu Hamdi takımında oynardı; türlü işve ve nâz ile Hamdiyi epeyce sarar, ona, halkı kırıp geçirten nükteler s...
Encyclopedia
ABDİ (Boğazkesenli)
İkinci Abdülhamid devrinde İstanbulun meşhur kaldırım kabadayılarından; Galatanın batakhane - tiyatrolarının gedikli müdavimlerinden ve sahne yıldızlarının çılgın sevdazedelerinden idi. Kıskançlık yüzünden heman her temsilde bir kavga çıkarır, tiyatrod...
Encyclopedia
ABDİ (Arab)
Son tulumbacılardandır, Cihan Harbi arifesinde on sekizlik esmer, yakışıklı bir çocuktu, çok güzel nâra atardı. Bir ara ayaklı mâni söylemeğe de merak sarmış, kendisini çekemiyen ayakdaşları da hakkında şu mâniyi düzmüşlerdi:
İki tekerlek bir dingil o...
Encyclopedia
ABDİ (Derviş)
On yedinci asır ortalarında Dördüncü Mehmed zamanında İstanbulun namlı musikişinaslarından; Hicazdan bestelediği şu rubaisi vaktinde dillere destan olmuştu:
Bir yanar mı bulunur çün ciğerimden gayri
Bir acır mı bulunur yârelerimden gayri.
Bibl. : Tay...
Encyclopedia
ABDİ (Karaman)
İkinci Abdülhamidin son yıllarında, İstanbulun namlı kumarbazlarından; bilhassa pasetada fevkalâde hüner sahibiydi.
Bibl. : Ahmed Rasim, Şehir Mektupları.
Encyclopedia
ABDULLAH EFENDİ (Antakyalızade)
On sekizinci asırda İstanbulun meşhur mirasyedilerinden; babası, ulemadan Antakyalı Mustafa Efendi isminde bir zat idi; tecrübesiz, havayü hevesine düşkün bir genç olan Abdullaha nakid, mücevher ve mülk olarak mühim bir miras bırakmıştı. Delikanlı etra...
Encyclopedia
ABDULLAH EFENDİ (Akhisarlı)
On sekizinci asır müderris ve şairlerinden; ilk tahsilini memleketinde gördü, İstanbula geldikten sonra asrın derin ulemasından Kara Halil Efendinin talebesi, sonra damadı oldu; ondan mezun olduktan ve birçok imtihanlara girip ehliyetini ispat ettikten...
Encyclopedia
ABDULLAH ÇELEBİ (Kavaf)
On yedinci asırda yaşamış bir Yeniçeridir. 1679 (1090) da ki Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadaretine rastlar, Aksarayda Ocak mütekaidi olarak otururken karısı bir bezzaz yahudi ile zinâ baskını vermiş, zaniye, Rumeli kazaskeri Beyazî zade Ahmed Efendi ...
Encyclopedia
ABDULLAH EFENDİ (Ağakapılı zade)
On sekizinci asrın namlı hattatlarından; şair ve musikişinaslarındandır, ilk yazı derslerini babası hattat Ağakapılı İsmail Efendiden görmüş, devrin büyük üstadlarından İmrahor camii imamı Abdullah Efendiden de yazı meşketmiş, Hafız Osman üslûbuna da m...
Encyclopedia
ABDULLAHDEDE SOKAĞI
Fatih kazasının Samatya nahiyesinin Canbaziye mahallesindedir. Meşelimescid sokağiyle Ağaçayırı sokağı arasındadır. Meşelimescid başından gelirken sağda Sünbülefendi sokağı kavşağı vardır ki, bu yol yine Meşelimescid sokağının alt tarafına çıkar. Kaba ...
Encyclopedia
ABDULLAHÇAVUŞ SOKAĞI
Fatih kazasının Samatya nahiyesinin Çakırağa mahallesindedir (B. : Çakırağa mahallesi). Abdüllâtif Paşa sokağiyle Küçük Langa caddesi arasındadır. Yangın yerinde açılmış, tesviyesi yapılmış, fakat henüz tanzim edilmemiş bir sokaktır. Üzerindeki evler y...
Encyclopedia
ABDULLAH ÇELEBİ (Keysudar)
On yedinci asır ortalarında İstanbulun en namlı meczub dervişlerinden; Selânik kadılığından azlinde İstanbula gelmiş, Keysudur Mehmed Efendiye mürid olmuş, cezbei ilâhiye kapılarak ölünceye kadar sokaklarda yalın ayak, başı açık dolaşmıştır. (B. : Mehm...
Encyclopedia
ABDULLAH ÇELEBİ (Mehmedefendi zade)
On yedinci asrın ikinci yarısında Galatanın namlı çiçek meraklılarındandır; “Nevrûziye” adında bir sarı zerrin yetiştirmiştir, ilk çiçeği bir Nevrûz sabahı açtığından ötürü bu adı almıştı:
Rûzu Nevruzda bulunmuş idi ey hümam
Pes dimişler âne Nevrûziye...
Encyclopedia
ABDULLAH EFENDİ
İstanbulda on yedinci asır ortalarında yaşamış, musikar denilen sazı çalmakta eşsiz hüner sahibi bir san’atkârdı.
Bibl. : Evliya Çelebi, I.
Encyclopedia
ABDÜLÂZİZ
Osmanlı hanedanının otuz dördüncü padişahı, İstanbul tahtına oturan Türk hükümdarlarının yirmi altıncısı, İkinci Mahmud ile Pertevniyal Sultanının oğlu, 9 Şubat 1829 (15 Şaban 1245) da doğdu, 25 Haziran 1861 (17 Zilhicce 1277) Salı günü de büyük kardeş...
Encyclopedia
ABDÜLÂZİZ EFENDİ (Karaçelebizâde)
Şeyhülislâmların otuz üçüncüsü, şair ve müverrih; onyedinci asrın birinci yarısında, hususî hayatının debdebe ve ihtişamı ve garabetleri, karıştığı politika entrikaları ve ihtilâllerdeki faaliyetile İstanbulun büyük şöhretlerindendir.
1593 (Hicrî 1000)...
Encyclopedia
ABDULLAH ZÜHDİ
Muharrir, 1869 da İstanbulda doğdu, 20 Mayıs 1925 te yine bu şehirde, Beyoğlunda Tomtom sokağındaki evinde kalb sektesinden öldü.
Ticaret ve Nafia Nezareti Başkâtiplerinden Osman Tevfik Efendinin oğluydu, 1890 da Galatasaray Sultanîsini bitirdikten son...
Encyclopedia
ABDULLAH ZÜHDİ EFENDİ
Geçen asır sonlarında yaşamış hattatlardan, doğum tarihi bilinmiyor, eshâbı kiramdan Temimüddârînin sülâlesinden Nablisli Abdülkadir Efendi adında bir zatın oğlu olup 1835 (H. 1251) de çocukluk çağında iken ailesi Şamdan İstanbula gelmiş ve Zühdi Efend...
Encyclopedia
ABDÜLAHAD NURİ EFENDİ (Şeyh)
Halvetî şeyhlerinin en namlılarından; tarikat erbabı arasında Halvetiyenin Şemsiye kolundan ayrılmış Sivasiye şubesinin müessisi sayılır. 1604 (1013) de Sivasta doğdu; ilk tahsilini dayısı Şeyh Abdülmecid Sivasînin elinde gördü, Üçüncü Mehmed tarafında...
Encyclopedia
ABDÜLÂZİZ EFENDİ
Onyedinci asır başlarında yaşamış ulemadan; müverrih Hoca Sadeddin Efendinin dördüncü oğlu, 1575 (983) te doğdu; müderrisliklerde, kadılıklarda bulundu, 1604 (1013) te İstanbul kadısı, 1606 (1015) te de Anadolu Kazaskeri oldu; o sırada büyük kardeşi Es...