1940 ile 1950 arasında İstanbula mevsimine göre soğan ve mangal kömürü getiren Hudâverdi isimli bir takanın 18-19 yaşlarında mürâhik tafyası; bu küçük gemi 1944 senesi temmuz ayında bir pazar günü Pendik İskelesine bağlı dururken, gaayetle şık giyinmiş...

Fatih İlçesi merkez nâhiyesinin Sinanağa Mahallesinde İbâdethâne Sokağındadır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 6/94). Bir araba geçecek genişlikde kabataş döşeli hafif yokuş olarak başlar, sola bir kavis çizerek düzleşir ve gaayetle daralarak sona e...

İstanbulun eski yangın tulumbacılığı teşkilâtında, gece yangınlarına gidilirken tulumba sandığının önünde fener çeken tulumbacının unvânı. Bir sandıkça feneri dâima aynı uşak taşırdı. Ayakları gayetle koşarlı delikanlılardan seçilirlerdi; yangına ikinc...

Haliç Fenerinde deniz kenarındadır; binâ gövdesi tamâmen demirden yapılmış, takılır sökülür (portatif) bir yapı olup aynı yerde bulunan küçük ahşab bir kilisenin yerine kurulmuşdur; demir binâ gövdesi Viyanada yapılmışdır, mimarı R. Ph. Vagner adında V...

Denizcilik Bankasının liman işletmesi vapurlarından; Dolmabağçe Vapurunun ikiz eşi (B.: Dolmabağçe Vapuru; cild 9, sayfa 4682); ikiziyle beraber aynı tarihde hizmete girmiş olup bu satırların yazıldığı 1970 yılı mayısında Galata İskelesi - Adalar hattı...

Kuruluşu yarım asrı aşmış İstanbulun en eski ve büyük spor kulüblerinden biridir; bilhassa futbol kasdedilerek, Galatasaray ve Beşiktaş kulübleriyle birlikde, “Üç Büyükler” diye anılırlar. 1907 ilk baharında gayri resmî olarak kurulmuş, 1908 de devletc...

İstanbulda stadyom olarak kurulmuş ilk nizâmî futbol oyun sâhasıdır. Yeri eskiden Papazın Çayırı diye anılırdı, 1908 den önce ilk hevesli gencler bu çayırda futblo oynamış ve çayırın bir kenarında bulunan Kanbur Todorinin kahvehânesinde soyunup sahaya ...

İstanbulun Anadolu yakasında Çiftehavuzlar ile Göztepe arasında, Göztepe sınırı içinde ve Bağdad Caddesi üzerindedir; büyük ve bu sadırların yazıldığı 1970 yılına göre çok yeni bir binâ; temelleri 1967 ağustosunda atılmış ve kız-erkek karma lise olarak...

Yarımada mesîresinin güney kıyısındadır, bir ara yakın zamandan beri kurula gelen Fenerbağçesi Deniz Hamamlarının hemen yanında 1938 - 1940 arasında Erenköylü Terzi İsmail Tezel tarafından tesis edilmiş, otuz yıllık bir zaman içinde de Anadolu yakasını...

Feneryolu İstasyonundan ayrılan ve Fenerbağçesi yarım adasına doğru uzanan tiren yolunun demir tiren yolunun iki kenarındaki yola verilmiş bir isimdir. Uzun zaman muattal kalmış olan bir demiryolu 1970 martında sökülmeye başlanmışdır; İkinci Abdülhamid...

Yakın geçmişde halka açılmış İstanbulun çok ünlü bir mesîresi olan Fenerbağçesi geçen asır başlarına kadar pâdişahlara mahsus has bağçelerden biriydi; bu bağçede birkaç küçük kasır, muhâfızları olan bostancı neferlerinin (B.: Bostancı, Bostancılar Ocağ...

Fenerbağçesi Yarımadasının güneyindeki körfezde kurulagelirdi. Hemen bütün ömrü dedesinin Göztepedeki kâşâne köşkünde geçmiş değerli yazar merhum Sermed Muhtar Alus, bu deniz hamamını hâtıralarına dayanarak şöyle anlatıyor: “Mayıs sonlarında kurulmaya ...

Fenerbağçesi Yarımadasının güney doğusunda Laz Burnu açığında kurulur; İstanbul Balıkhâne Müdürü müteveffa Karakin Efendi Deveciyanın “Balık ve Balıkcılık” isimli mûteber eserinde “Salistre Dalyanı” adı ile kayıdlıdır; hududu Fener Burnu ile Şapka Burn...

Anadolu yakasında, Marmara kıyısında Kadıköyünün güneyinde, Kadıköyü ile Caddebostanı arasında meşhur semt; bir yarım ada olup bu yarım ada ile Kadıköyü yarımadası arasında Kalamış Körfezi vardır. Adını, batı ucunda kadimden beri mevcud olan bir deniz ...

Yarımadanın batıya doğru uzanmış burnundadır; XVI. Yüzyılda Kanunî Sultan Süleyman zamanında bu mevkîde pâdişahlara mahsus bir bağçe “Fenerbağçesi” adı ile anıldığına göre bu deniz fenerinin daha o zaman mevcud olduğu aydın olarak bellidir. Muhtemeldir...

Millî şenliklerde geceleri fenerler ve meş’alelerle tertiblenen halk yürüyüşleri; bu olaylara bilhassa sınıf sınıf esnaf ve mektepler katılır. İstanbulda Fener Alayı tertibi İkinci Meşrûtiyetde başlamışdır; ondan önce saray düğünleri ve zaferler dolayı...

Sadırâzamlara mahsus “Paşakapusu” adı ile mîrî bir saray onyedinci asırdan beri mevcud olduğu halde (B.: Babıâli, cild 4, sayfa 1748), Şeyhülislâmlar mîrî bir saraya ancak 1826 da, Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından sonra Süleymaniyedeki Ağakapusunun Ş...

Bâzı binâlarda, bilhassa hamamlarda “Câmekân” adı verilen soyunma yerlerinde kubbenin yahud ahşab çatının ortasında ışık almak için bir açıklık bırakılır ve onun üzerine de etrafı camlı büyük bir kutu gibi bir ek oturtulur ki ona da “Fener” denilir. Fe...

“(Arab asıllı Türk harfleriyle “Fe”, “Nun”, “Elif”, “Rı” harfleri ile) Fener yazılır, fakat Fener telâffuz edilir; kelimenin aslı Yunanca Fenarion’dur; her tarafı camla çevrilmiş mum veya lâmba mahfazası” (Şemseddin Sâmi, Kaamusi Türkî). Yunanca Fanari...

Aşağıdaki hal tercemesini Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında bir defterden alıyoruz: “1310 etrafında (M. 1880 - 1885) yaşı altmışın üstünde bir meczub idi; yaz ve kış başı açık, yalın ayak, üstünde iç çamaşırı ve esvab adına be...

Onyedinci yüzyılın ikinci yarısında ünlü Celvetî şeyhlerinden; aslı Şumnuludur; İstanbula mürâhik bir genc olarak gelmiş, Yeniçeri Ocağına girmiş, 20. bölüğün odabaşılığına kadar yükselmiş; ocakdan ayrılarak devrinin büyük celvetî şeyhlerinden Üsküdarl...

Hadikatül Cevâmi şu malûmatı veriyor: “Molla Gürânî Câmii kurbindedir, bânisi Akbaba Mehmed Efendidir, kabrinin nerde olduğu bilinmiyor, mescidin karşısında Şeyh Mehmed Fenâyîi Halvetî medfun olduğundan bu isim ile anılmışdır. Şeyh Mehmed Fenâyî Ümmî S...

Hadikatül Cevâmî şu mâlûmâtı veriyor: “Halıcılar Köşkü kurbindedir, kiliseden çevrilmedir; vâkıfı (mescide çevirip vakfını yapan) Fenârîzâdelerden Şeyhülislâm Şemseddin Mehmed Efendinin torunu Alâeddin Ali Efendidir, 902 de (M. 1496 - 1497) Bursa kadıs...