İkinci Abdülhamid devri sonlarında Kadıköyünde ayak takımı uğramayan, efendiden kişilerin kafa denkleri ile huzur içinde demlendikleri bir meyhâne idi; çarşı içinde, rum kilisesinin arka tarafındaki köşede bir bakkal dükkânının üstünde idi, bakkal dükk...

Birinci Cihan Harbinden sonra İstanbulun acı ve karanlık işgal yıllarında “Polis Kaatili” diye tanınmış azılı palikarya Hrisantosun metresi gaayetle dilber bir rum kızı fâhişe ki erkek kardeşi Eftim de o devrin yine kötü şöhretlerinden “Lord” lâkabı il...

1918 ile 1922 arasında Galatanın en meşhur birinci sınıf bir gazinosu idi; Necatibey Caddesi üzerinde, Kapuiçi Hamamına yakın bir yerde idi, ki o zamanlar caddenin adı da Topcular Caddesiydi. Havyara şampanyaya varınca her çeşid meze ve içki bulunur ve...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Fatihde Karagümrükde Kaariye Atik Ali Paşa Mahallesi sokaklarından; Fevzipaşa Caddesi üzerinde Attarkerim Sokağı başı ile Kalfa efendi sokağı arasında bir aralık sokakdır (1934 B.Ş.R. pafta 7/109). 1955 - 1957 arasınd...

Galatanın Emek yemez Mahallesi sokaklarından; Tersâne Caddesindedir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 15/131); 5-6 adım genişlikde, asfalt kaplıdır; ahşab ve kâgir ona yakın ev ile 1 demir ticarethanesi, 1 torna-freze atölyesi, 1 hurdacı, 1 kahvehâne...

İkinci Abdülhamid devrinde tulumbacılığın en revnaklı zamanında Gedikpaşa tulumbacılarının kahvehânesi idi; Divanyolunda Çarşukapusu durağından Bayazıda giderken sağ koldaki gazinonun yeridir (1943). Gazino Efenin kahvehânesine nisbetle hayli küçülmüş;...

1934 Belediye Şehir Rehberinin alfabetik endeksine göre Boğaziçinin Rumeli yakasında Tarabiyanın sokaklarından; paftada gösterilmemişdir (1934 B.Ş.R., pafta 23/Tarabya), ve yerine gidilip durumu tesbit edilemedi (Temmuz 1967). Hakkı GÖKTÜRK

Şişlinin Cumhuriyet Mahallesi sokaklarından; Rumeli Caddesi ile İzzetpaşa Sokağı arasındadır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 18/157); bir araba geçecek genişlikte paket taşı döşeli bir yoldur. 2-3 katlı evler, 4-8 katlı apartmanlar arasından geçer;...

İstanbul ağzı sohbet ve ülfetin alâmeti fârikası olmuş bir kelimedir; “İstanbullular efendimsiz konuşmaz” denilirdi; ses ile çağırılmanın karşılığı da dâima ve mutlaka bir “Efendim idi. Kendisine seslenildiği zaman “Ne var?..”, “Ha!..” diye cevab verme...

İstanbulda halk ağzı bir beddâ deyimi; cenâzeleri imam efendilerin kaldırtıp götürdüklerinden kinâye: “Öl, geber, ölsün, gebersin..” yerine, bilhassa eski mahalle karıları tarafından söylenirdi; misâl: Hayırsız oğlan evin bir şeyini satıp akşama rakı p...

İstanbulda Süleymaniyede Yeniçeri Asker Ocağının “Ağakapusu” denilen mirî kumandanlık sarayında Yeniçeri Kâtibi Efendinin dâiresine verilen isimdir ki bu dâire asırlar boyunca diğer devlet dâirelerinde olduğu gibi birçok gençler yetişdiren bir mekteb o...

“Batı türkcesinde isim; okuyup yazması olanlara verilen unvan; dilimize rumcadan alınmışdır” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk lûgatı). “Büyütme, tâzim unvânıdır, bilhassa okumuşlara, ulemâya, kalem sâhiblerine verilir. Bir isim, bir yerin, bir kulun sâhibi; ...

Türk tiyatrosunda kantoların, kantocu kızların (şantöz - dansözlerin) önemli yer aldığı geçen asır sonlarında “Efe” üzerine âşıkaane terennümler İstanbul halkı, kantoların bilhassa meftunu olan ayak takımı tarafından çok tutulmuşdur; o devrin ve o âlem...

Sinema aktörü; o âlemin dili ile “yakışıklı jön” lerin en şöhretlilerinden biri; 1935 de İzmirde doğdu; ilk defa olarak 17 yaşında iken 1952 de Sâmi Âyanoğlunun çevirdiği “Battal Gazi” filminde oynadı. 1952 ile 1955 arasında S. Âyanoğlunun da ortakları...

İstanbul Arkeoloji Müzesinde kendi adına nisbetle anılan salonun ortasında tahminen 1,50 metre boyunda mermer bir oğlan çocuk-atlet heykelidir. Milâddan önce III. yüz yılda yapılmış ve Anadoluda Aydın civarında kadim Tralles’de bulunmuşdur; sanat liter...

Karagözde “Karagözün Evlenmesi” oyununda bir tip; oyunun konusu şudur: Karagöz karısı ile kavga eder ve onun üstüne evlenmek ister, Haceyvadın aracılığı ile Kadıköylü Mesrûre adında bir yosma yeni tuttuğu ayrı bir eve getirir. Mesrûrenin Züppe Râci Bey...

Tıb doktoru, dâhiliye mütehassısı; 1925 de Aydında doğdu, babasının adı Ahmed Hilmi, annesinin adı Nuriyedir; Aydın İncirliova ilk okulunda, Aydın Orta Okulunda okudu, 1943 de İzmir İnönü Lisesini bitirdi, 1949 da İstanbul Tıb Fakültesinden diploma adı...

“Gazeteci, muharrir; 1900 de İstanbulda doğdu, Dr. Rüşdü Hakkı Beyin oğludur, annesinin adı Fatma Melihadır; Mektebi Saadetde (1912), Fatih Nümûne Mektebinde (1915), Vefâ Sultânîsinde ve İstanbul Tıb Fakültesinde okudu, fakat fakülteyi bitirmedi; gazet...

Fatih’de Nişancı Camii yakınında idi; Hadikatül Cevâmide “Keskin Dede Mescidi” adı ile kayıdlıdır, ve şu malûmat verilmektedir: “Bânisi Efdalzâde Şeyhülislâm Hamidüddin Efendidir; Fatihde Şekerciler Hanına bitişik medresesi vardır, merkadi Eyyub Türbes...

Muharrir, mütercim; 1905 de İstanbulda doğdu babasının adı Mustafa Remzi, anasının adı Hayriyedir; Mercan İbtidâî Mektebinde, Mercan Orta Okulunda okudu, 1922 de Vefâ Sultanîsinden (lisesinden) diploma aldı; İstanbul Üniversitesi Tıb Fakültesine üç dev...

1966 yılında ayısı ve yanında kendi cinsinden bir zurnacı ile birlikde İstanbula gelmiş, 25 yaşlarında ayıcı kıbti oğlan; İstanbulun en kalabalık yerlerinde, bitnik denilen hırpanî genç turislerin kılığında, uzun yağlı saçlarının üstünde yırtık bir şap...

Türkiyede kundura boyacılığı işi geçen asır ortalarında, Tanzimat devrinde başlamışdır; hammallık gibi süflî hizmetlerden sayılan kundura boyacılığı bizde bulunmuş bir iş sahası mıdır, yoksa bize Kırım Harbi sırasında Avrupadan mı gelmişdir bilemeyiz, ...

İstanbulun ikinci sınıf yangın tulumbası sandıklarındandı; Edirnekapusu semtinde tulumbacı gençlerin yetiştiği ayak tabakası çoğunlukda olduğu halde, bu sandıkda parlayan koşarlı yaman gençler diğer zengin muhitlerin, bilhassa Beyoğlunun sandıkları tar...