Dördüncü Sultan Mehmed’in vezirlerinden Kara Murad Paşasın sadaretinde, bir gün paşakapısına bir kadın gelerek Çukurbostan duvarının içinde bir define bulunduğunu, geceleri mumlar yanıp ışıklar çıktığını söyledi. Defterdarlıktan tayin edilen bir zâtın ...

İstanbulun suyu şehir dışındaki kaynaklardan gelir ve hepsi de şehirden hayli uzaktadır. Bizans İmparatorluğunun devlet merkezi daha V. asır ortasında, Trakya üzerinden yürüyüb gelen düşman orduları tarafında muhasaralar altına konmuş, ve bu düşmanları...

Halk ağzı deyim; Mezar ve mezarcı anlamında, fakat tezyif, tahkir yolunda kullanılır; meselâ: “Çukurunda hortlasın!...” bâzan da nefsine levm ile: “Hayatımda kadrim bilinmedi, ölünce sessizce bir çukura tıkıverin” denilir. Onyedinci asır başlarında nam...

İstanbulun hâneberduş pırpırları argosunda “makad, kıç”; aynı argoda tas, kâse, künbed, davul, küfe, boğça, semer, çömlek isimleri de aynı anlamda kullanılır. Bibl.: F. Devellioğlu, Türk Argosu.

Osmanlı Sarayının Enderun teşkilâtında pâdişahın şahsî günlük hizmetleri ile görevli iç oğlanlarına “Enderun Ağaları”, “Enderun Gilmânı”, “Zülüflü Ağalar” denilirdi; hepsi dört koğuşa taksim edilmişler idi ki bu koğuşlarda aşağıdan yukarı “Seferli Koğu...

“Eskiden vüzerâ ve ümerâ dairelerinde kapuların perdelerini açub kapayan ve çuhadan kesilmiş esvab giyinen hizmetci, uşak, hademe; resmî dairelerin kalemlerin dışarıya müteallik işlerini gören adam” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lûgatı); “Ayak hizmetinde ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre (Pafta 29), Kadıköyünün tâlimhâne semti sokaklarından; meşhur Altıyol ağzındaki altı sokakdan biridir; Altıyol ağzı ile Yoğurtçu Şükrü Sokağı arasında uzanır (1964).

1875 ile 1880 arasında İstanbulda güzelliği ile şöhret bulmuş, tulumbacılık âleminde de Kadırga Meydanı Sandığının koşarlı uşaklarından biri olmuş bezzaz çırağı bir ermeni gencidir; aslı Vanlı olan bu delikanlının hal tercemesi kalender halk şairi Toph...

Tiyatro sanatkârı; ilk defa 1871 de Üsküdarda Aziziye Tiyatrosunda (İcadiye Tepesinde) sahneye çıkmışdır. Faaliyeti Vartovyan Tiyatrosuna münhasır kalmıştır. Annelik ve diğer ikinci sınıf rollerde epeyce muvaffakiyet elde etmişdir. Bazı başrollerde de ...

Muharrir ve muallim; 1844 de doğmuş ve 8 Ocak 1880 de İstanbulda vefat etmiştir. 1 Ekim 1866 dan 1871 yılına kadar İstanbul’da münteşir “Dziadzan” (alâimi sema) adlı haftalık ermenice mecmuanın neşriyatını idare etmiştir. Kevork PAMUKCİYAN

Geçen asır ortalarında yaşamış ve güzelliği dillere destan olmuş ermeni asıllı bir köçek, belki de bir bale artisti; devrin kalender halk şairi Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından bu güzel delikanlının yüzünün tüylendiği zaman bir tarih manzûmesi ile övülmü...

İstanbul ermeni patriklerinden; 1802 de İstanbulda Ortaköyde doğmuş ve 22 Ağustos 1865 de Eçmiadzin’de vefat etmiştir. Çamaşırcıyan Ohannes Patriğin şakirtlerindendir. 1835 de Bursa Ermenilerinin ruhânî reisi tayin edilmiş ve 1838 de piskopos takdis ol...

Sultan Mecid zamanında saatçibaşılık yapmış bir ermeni sanatkâr; büyük bestekâr ve maestro Çuhaciyan’ın babası (B.: Çuhacıyan, Dikran); çalgılı saatin mûcidi olduğu rivâyet edilir; hayatı hakkında başka bilgi edinilemedi. Bibl.: Kevork Pamukciyan, Not.

Türkiyede ilk defa opera ve operet besteleyen ve sahneye koyan büyük kompozitör, piyanist ve maestro ve musiki muallimi; Sultan Mecidin gününde saatcıbaşı olan ve çalgılı saatin mucidi olduğu söylenilen Kevork Çuhacıyan’ın büyük oğludur; 1836 veya 1837...

Büyük Kapalı Çarşının Nuruosmaniye tarafı önünde, Nuruosmaniye - Çarşukapu Caddesini Mahmud Paşa Yokuşuna bağlayan Çuhacı Hanı Sokağında Çuhacı Hanındadır. Hadikatül Cevami şu malûmatı veriyor : “Nuruosmaniye Camii kurbindedir, bânisi İğneci Elhac Hasa...

Tiyatro sanatkârı; 1871 de kızkardeşi Tereza Çuhacıyanla birlikte sahneye çıkmıştır. Serbest ve temiz konuşmak kabiliyetini haiz olan bu sevimli aktris, bazı safderun (ingénue) rollerde başarı kazanmıştır. Bunlar arasında “Cesar Borgia” da Paolo, “Pari...

Eminönü Kazasının Bayazıd Nâhiyesinin Tayahâtun Mahalılesinde, Büyük Kapalı Çarşının önünde, Nuruosmaniye - Çarşıkapusu caddesi ile Mahmud Paşa Yokuşunun üstbaşı arasındadır. Bir çarşı boyudur. 10 kuyumcu, 3 madenî eşya satıcısı, 1 kalem kakmacı, 1 çey...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre (Pafta 11, mahalle numarası 37) Yenikapuda Yalı Mahallesi sokaklarından; deniz kenarında kadim sur kalıntısı ardında Yenikapu Kumsal Sokağı ile tren yolu boyu arasında uzanır; yalı boyu büyük caddenin açılmasından son...

“Yün mensûcat, yünlü kumaşdan yapılan esvab” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lûgatı); aynı anlamda farsca “çuka” kelimesinden alınmışdır, bazı eski metinlerde de çuka diye yazılıdır. Asırlar boyunca İstanbul çarşılarında yerli ve yabancı çuhalar (bilhassa i...

Nuruosmaniye Camiinin fevkaani avlu köşesi ile Mahmudpaşa yokuşunun üst başı arasında uzanan ve kendi adını taşıyan sokakda ve Büyük Kapalı Çarşının karşısındadır. Hadükatül Cevaminin kaydına göre on sekizinci asrın ilk çeyreğinde 1718 ile 1730 arasınd...

Çubuklu Vapur İskelesi ile Çubuklu koyu arasındadır; balık avlama hakkı müstecirine aiddir, onun kayığı bulunmazsa sâir balıkçı kayıkları âidat ödeyerek balık avlayabilirler. Bibl.: Karakin Bey Deveciyan, Balık ve Balıkçılık.

İstanbulun çok meşhur ve makbul menbâ sularından biridir. Bu meşhur su Dedeoğlu Çiftliği arazisinde, Göztepe denlien yer ile o civarda üç menbâdan toplanır. Menbaların verdiği sular ayrı ayrı yollarla biri 1500, diğeri 1000, ve üçüncüsü de 2000 metrede...

Lâle Devrinin Feyzâbâd adı verilmiş Çubuklu Mesiresi zamanımızda, parlak mâzisini tahayyül bile ettiremeyecek durumdadır. Bir kenarında Çubuklu Çeşmesi, Çeşme arkasında bir namazgâh, ortasında Çubuklu Havuzu, ulu çınarlar altında kısmen Gazino adını ta...

Lâle Devrinde Feyzâbâd adını almış Çubuklu Mesîresindedir; Çubuklu Çeşmesinin hemen arkasında mihrab taşı durmakda metrûk bir namazgâhdır. Çubuklunun Feyzâbâd adı ile ihyasından çok evvel kurulmuş bir namazgâh olduğu muhakkakdır; tesisi belki de İstanb...

Boğaziçinde Çubukluda, köyün Mekteb Sokağındadır. İlk binasına, Çubukluda bir şatosu ve bir yalısı ile çok geniş arazisi ve bir çiftliği bulunan Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşanın hayır eseri olarak başlanmışdı (B.: Abbas Hilmi Paşa). Mısır hükümdarı paş...