TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 8: Çir-Diş
ÇUHACİYAN (Vahan)
1875 ile 1880 arasında İstanbulda güzelliği ile şöhret bulmuş, tulumbacılık âleminde de Kadırga Meydanı Sandığının koşarlı uşaklarından biri olmuş bezzaz çırağı bir ermeni gencidir; aslı Vanlı olan bu delikanlının hal tercemesi kalender halk şairi Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından manzum olarak kaleme alınmış, fakat herne sebepden ise beşinci faslı başında yarım bırakılmışdır. Râzinin manzûmesinden öğrenildiğine göre, Çuhaciyan’ın ustasının kızı Takuhi Hanım bu dilber oğlana gönül vermiş ve bu alâka yüzünden de Vahan Büyükçarşıda tezgâhdarlık yaptığı bezzar dükkânından koğulmuşdur. Hal tercemesi yarım kalmış olmakla beraber, fasıl başlığından sezildiğine göre, bir müddet sonra eski ustasını nevinden yangın çıkmış ve tulumbacı Vahan Çuhaciyan yangın âteşine dalıp mâsukasının anasını kurtarmış ve bu büyük hizmetinin mükâfatı olarak da, tulumbacılık icabı bıckınlığı hoş görülüp eski ustası tarafından damad oğulluğa kabul edilmiş, Takuhi Hanım da güzel Vahanına kavuşarak murâdına ermiş olacakdır. Âşık Râzinin kaleme aldığı her faslı onar beyitlik manzum hal tercemesi şudur: I (Bezzaz Güzeli Vahan Çuhaciyan şânındadır) Bir dilberi size ideyim beyan Güzeller serveri Şah Çuhaciyan Sanatı olmuşdur bezzaz ol şûhun Sen diyesin âhu ben şîri jiyan Kara kaş kara göz keşm...
⇓ Read more...
1875 ile 1880 arasında İstanbulda güzelliği ile şöhret bulmuş, tulumbacılık âleminde de Kadırga Meydanı Sandığının koşarlı uşaklarından biri olmuş bezzaz çırağı bir ermeni gencidir; aslı Vanlı olan bu delikanlının hal tercemesi kalender halk şairi Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından manzum olarak kaleme alınmış, fakat herne sebepden ise beşinci faslı başında yarım bırakılmışdır. Râzinin manzûmesinden öğrenildiğine göre, Çuhaciyan’ın ustasının kızı Takuhi Hanım bu dilber oğlana gönül vermiş ve bu alâka yüzünden de Vahan Büyükçarşıda tezgâhdarlık yaptığı bezzar dükkânından koğulmuşdur. Hal tercemesi yarım kalmış olmakla beraber, fasıl başlığından sezildiğine göre, bir müddet sonra eski ustasını nevinden yangın çıkmış ve tulumbacı Vahan Çuhaciyan yangın âteşine dalıp mâsukasının anasını kurtarmış ve bu büyük hizmetinin mükâfatı olarak da, tulumbacılık icabı bıckınlığı hoş görülüp eski ustası tarafından damad oğulluğa kabul edilmiş, Takuhi Hanım da güzel Vahanına kavuşarak murâdına ermiş olacakdır. Âşık Râzinin kaleme aldığı her faslı onar beyitlik manzum hal tercemesi şudur: I (Bezzaz Güzeli Vahan Çuhaciyan şânındadır) Bir dilberi size ideyim beyan Güzeller serveri Şah Çuhaciyan Sanatı olmuşdur bezzaz ol şûhun Sen diyesin âhu ben şîri jiyan Kara kaş kara göz keşmirî tenli Pâyin bus etmeye koşuyor duyan Dal fesi âşifte kâkül üstüne Yokdur ânın gibi şûhâne koyan Sıvamış kolların sine küşâde Ey Râzi gözün aç kün doğmuş uyan Nâzik ince belde ak sâde kuşak Reşk ider civana cümle mûmiyan Gümüş topukludur şehbazlık şânı Bıçkın cîlvesine yok haddü pâyan Şalvarın ağını gördün mü aceb Anın gibi nümayişle sallayan Hançer ebrûleri seyfi nigâhı Çekmiş de cilâsin eylemiş tuğyan Efendim bir fırsat düşdü geçende Germâbede gördüm ol şâhı uryan II (Bezzaz Güzeli Vahan civanın tulumbacılık ahvâlidir.) İsmi şerîfidir bezzazın Vahan Hâki pâki ânın Vilâyeti Van Mürâhik fetâdır ol kaddi şemşâd Harcanur vaslına hamam ile han Çarşûyi Kebîri tutmuş şöhreti Elhak odur şimdi âfeta devran Aşkbazlık dilbazlık fenninde üstâd Olmuşdur lâkabı “Fitnei Cihan” Meşrebi külhâni kavak yellidir Esnafın bıçkını şıkırdım civan Tulumbacılığa gaayet hevesli Uçarlı koşarlı çakır balaban Mintan ile dizlik ak keçe külâh Âteşi Nemruda dalışı yaman Su işler yangına o bir tarafdan Gönül evlerini eyleyor talan Sandık nızamıdır yangın dönüşü Hamama varılır cümleten yâran Efendim Çardaklı Hamamda bir şeb Bu cilve bu madde gösterdi uryan. III (Bezzaz civanı Tulumbacı Vahanın tulumbacılarla Küçükayasofya Çardaklı Hamamına gel diğidir). Tulumbacı bıçkın bezzaz güzeli Anı germâbede uryan görmeli O şehin tasvîri nakşi hüsnünde Dîbâce âşifte kâkülün teli Sanki Keşmir Şâhın şehzâdesidir Çapkın fildişinden ceylân misâli Cennet gülşeninin tâze fidânı Gülgûn futasına sardırdı beli Nâfi gül gonceisi pistânı hunnâb Cevâhirlerdir kim bedestan mâli Ya efendim gümüş gülle topuklar Övmesem boynumda kalır vebâli Şimşir nâlin ile tıkır da tıkır Germâbede gel gör ol meh cemâli Birbirlerin yıkar tâze uşaklar Dellâkliğe yatkın hünerver eli Peykede yatulur bâdel istihmam Bu da Feleğin bir mekr ile âli Gayri tâ be sabah mum gibi yanmak Ger sorar iseniz Râzinin hâli IV (Ustası bezzaz ermeninin kızı Takuhi Hanı mın Vahan civana aşku alâkasıdır). Doksanüç sâlinde Pelenk Şah Vahan Âfeti devran ol Fitnei Cihan Onsekiz ondokuş yaşlarındadır Zirvei revnakın bulmuş ünfüvan Civelek ayağı koşarlı uşak Sandığın baştâcı ol servi revan Zindegii şebab nahveti hüsün Keçe külâhına dövdürür tavan Ustasının kızı Takuhi Hanım Anda dahi tamam olmuş hüsnü an Tünek olmuş kızın gönül kuşuna Vahan çapkınında tâkı ebrüvan Mâder ile peder lâ demiş hâşâ Damad oğul olmaz bize ol civan Bakıra çıkarmış altın adını Tulumbacı yalın ayak daltaban Ol pederi gazub demiş hânemin Sakfi nâmusunu idemen viran Yol vermiş ol çapkın dilber çırağa Yaksun Takuhiyi âteşi hicran V (Takuhi Hanımın pederi hânesinden ateş zuhur edip Tulumbacı Vahan civanın semender misâli o ateşe dalıp çıkdığıdır ve hanımın anasını o âteşi nemrud içinde yanmakdan halâs ettiğidir.) ................. Manzûme de burada yarım kalmışdrı. Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
IAM080237
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 8, pages 4157-4158
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD