Dikran Efendi Civelekyan (1848 - 1907) tarafından ermenice harflerle türkçe olarak İstanbul’da neşredilen siyasî, ticarî, iktisadî ve ilmî günlük bir gazetedir. 7 Temmuz 1877 den beri intişar eden “Tercemanı Efkâr’ın devamı olarak 1 Haziran 1885 de çık...

1839 da ermenice harflerle türkçe olarak İstanbul’da neşredilen bir gazetedir. Bu bilgi, 1879 da İstanbul’da Zartaryan Matbaasında münteşir Mıkırdiç Çolakyan’ın telif ettiği bir ders kitabının sonunda bulunan ve mezkûr tarihe kadar ermenice harflerle n...

Devlet eliyle çıkarılmış ilk Türk gazetesi “Takvîm Vekaayi” den sonra devlet yardımı gören şahsî teşebbüs ile çıkmış yarı resmî ikinci Türk gazetesi. İstanbul Ansiklopedisinde bu gazetenin tarihcesinin tesbitini, bu sahâda en sağlam bilgiye sahib, gen...

Cer, arabca bir kelime olub, çekmek, ardı sıra sürüklemek, uzakda olanı yakına getirmek mânasınadır; eskiden İstanbul’un yüzlerce medresesinde dinî ilimler tahsil eden binlerce talebe, hicrî takvime göre halkın “üç aylar” dediği Receb, Şaban ve Ramazan...

Küçük Çamlıca (Bulgurlu) Dağının batı - güney eteğinde 1654 yılında Dördüncü Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış bir kasrı hümâyundur; önce Marmaraya, Adalara, sora kuş bakışı, Kadıköyünden Maltepe’ye kadar Anadolu kıyısına emsalsiz nezâreti olan bir ...

Bir Ermeni halk şairidir; 1730 sıralarında Harput’da doğmuş ve sâbık Pangaltı Ermeni Mezarlığında bulunan kabir taşı kitâbesine göre 1813 de ölmüştür. Çocukluk devresini doğduğu şehirde geçiren Ceranyan kendi gayreti ile Türkçe ve Ermenice lisanlarında...

On yedinci asır ortasında namlı İstanbul armatörlerinden ve Akdeniz kaptanlarından; hayatı hakkında başka kayda rastlanamadı. Bibl. : Evliyâ Çelebi, Seyahatnâme, I.

Kâğıdhâne Deresi boyunda, derenin akış istikaametine göre, bu dereye Ayasağa Deresinin döküldüğü noktadan Kâğıdhâne Köyüne kadar uzanan vâdinin adı; oldukca geniş, ve tahminen on iki kilometre kadar uzunluğundadır; yine aynı istikaametde yürünür ise Ay...

Gazetenin bulunmadığı, mevtânın namazı kılınıp kaldırılacağı câmiin gazetede ölüm ilânları ile bilidirip yaymak imkânı olmadığı devirde, ölenin mahallesi halkını ve sâir dindaşları haberdar etmek için, mevtânın mahallesi mescidi ile cenâzenin getirildi...

1897 ile 1900 arasında Cibâli Tulumbacı Kahvehânesinin güzelliği meşhur bıçkın çırağı Gürcü Reşid, Yemiş İskelesi sırık hammallarından Kürd Dilâver tarafından bu Cendere Boğazında dört yerinden bıçaklanarak öldürülmüşdür; İstanbul tulumbacıları arasınd...

İkinci Sultan Abdülhamid zamanında, 1316 (Milâdî 1898 - 1899) yılında, Adliye Nazırı Abdurrahman Paşanın başkanlığında, Mâbeyinci Emin Bey, saray başmühendisi istihkâm feriki Bertiye Paşa ve saray kimyageri Bungufski Paşaların bulunduğu bir komisyonun ...

İstanbul civârı köylerinden olub Kâğıdhâne Deresi boyunda Cendere Boğazı denilen vâdîde (B.: Cendere Boğazı) eski bir köy olub hâlen mevcud değildir, hattâ en küçük bir izi bile kalmamışdır; dört kuşakdanberi Kâğıdhâne köylü olub da bu satırların yazıl...

Pek kibar ve münevver bir İstanbullu; 1899 da İstanbul’da Kanlıca’da Safvet Paşa Yalısında doğdu; babası Sadrâzam Kadri Paşanın büyük oğlu başmâbeyinci İsmail Cenânî Beydir, ki Şeyh Osman Semerkandî ile mütercim Âsım Cenânî baba tarafından cedleri olur...

İkinci Mahmud devrinin ilk yıllarında İstanbul’un ele avuca sığmaz uçarı kopuklarından, türlü fisk ve fuhşiyat ile yuğrulmuş, vurucu, kırıcı kabadayılarındandı. Topkapıda bir kahvehanesi vardı ki, gece ve gündüz içinde şenaat ve rezâlet olur bir batakh...

Zamânımızda olduğu gibi İstanbul’da bu âmme hizmetini geçmiş asırlarda da mahalle imamları görürlerdi. Fakat fütûhat yolunda büyük seferlerin yapıldığı onaltıncı ve onyedinci asırlarda yine İstanbulda “Cenâze peykleri ve cenâze yıkayıcılar” adı altında...

Avukat ve terbiyeci, 1917 de Gaziantep’de doğdu; tanınmış iş ve siyâset adamı Ali Cenânî Beyin oğludur, annesinin adı Nazîre Hanımdır. İlk ve orta tahsilini High School’da (1931), ve Robert Colledge’de (1936) yapdı; 1940 da İstanbul Üniversitesi Hukuk ...

Aşağıdaki satırları Mehmed Zeki Pakalın’ın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” adındaki eserinden alıyoruz: “Mevlevî tâbirlerindendir; kalıbı dinlendiren can münâsebeti ile okunan gülbanktı. Metni şudur: Vakti şerif hayr ola Hayırlar feth ola Şerl...

Edebiyatı Cedidenin Tevfik Fikret ve Hâlid Ziyâ ile üç büyük şöhretinden biri; Fikret şâir, Halid Ziya nâsir, Cenab ise hem şâir, hem nâsir oldu; ve nazmı da nesri de aynı edebi mektebin diğer iki üstâdından çok ayrı, farklı oldu. Pilevne şehidlerindle...

Arabca ateş koru mânasına “cemr” kökünden gelir; eski takvimde havanın, suyun ve toprağın ısınmaya başladığı zamanları gösterirdi. Hüseyin Kâzım Beyin Büyük Türk Lugatında: “Bahardan biraz evvel havaya, suya ve toprağa ârız olan harâret, cemrei ûlâ (Bi...

Onbeşinci asır sonu şâirlerinden; aslı Amasyalıdır, İkinci Sultan Bayezıdın şehzâdeliği zamanında Amasyada iken kapusuna aldığı bendelerindendir; bilgili, hoş huylu, nâzik bir kişiydi; hattat denilecek kadar güzel yazısı vardı, yazı sanatı kaaidelerini...

Kanunî Sultan Süleymanın makbul bendelerinden; büyük imparator seferlere çıktığında bu zâti dâima beraberinde götürürdü; hayatı hakkında başka bilgi edinilemedi, aşağıdaki beyit, şiir ile de uğraşan Cenâbi Beyin o vâdideki dilinden örnekdir: Olsa peyd...

Onaltıncı asır sonlarında yaşamış meşhur bir kıssahan (hikâye anlatıcı, meddah), Üçüncü Sultan Muradın dakavuk-nedimlerinden; Refik Ahmed Sevengil “İstanbul nasıl eğleniyor” isimli kitabında Mustafa Cenâninin hayatı üzerine bilinenleri şu satırlarda to...

Büyük bir ilim ve şefkat ocağı olan Dârüşşefakayı (Darüşşefaka Lisesini) kuran ve bu bir asra yaklaşan bir zaman içinde bu müesseseyi emsalsiz ciddiyet ile idâre eden, vatanımıza binlerce kıymetli insan yetişdirme imkânı sağlayan büyük cemiyeti; bir ar...

Birinci Cihan Harbinin son felaketli yılı olan 1918 de, felâketli mütâreke yılı başında millî birliği koruma, felâket karşısında toplumu uyandırma yolunda kurulmuş cemiyetlerden biridir; âzâları İstanbuldaki tekkelerde toplanıp konuşurlar idi. Bu cemiy...

1909 inkilâbında her sınıf ve cemaate cemiyet hâlinde toplanma hürriyeti verildiği sırada muhtelif tarîkatlere mensub olan kimseler de bu hakdan faydalanarak bir cemiyet kurmaya teşebbüs ettiler. Esâsen cemiyet kurmadan önce “Cerîdei Soofiye”, “Tasavvu...