İkinci Sultan Abdülhamid zamanında, 1316 (Milâdî 1898 - 1899) yılında, Adliye Nazırı Abdurrahman Paşanın başkanlığında, Mâbeyinci Emin Bey, saray başmühendisi istihkâm feriki Bertiye Paşa ve saray kimyageri Bungufski Paşaların bulunduğu bir komisyonun çalışmaları neticesinde Kemerburgaz’ın doğusundan güneye, Cendere Boğazına doğru inen yeşillikler içinde bulunan bazı çeşmelerin altmıştan fazla kaynağından toplanan sular Hamidiye Suları nâmı altında Kâğıdhâne Köyünün ilerisinde Cendere civârında bulunan su fabrikasının haznelerinde toplatılmağa başlanmıştı. Fabrika binasının bahçesinde muhtazam bir surette yapılmış 600 metre küblük iki haznenin günlük 1000 metre kübten fazla suyu, fabrika dahilinde bulunan buharlı terfi makinası ile 1800 metre uzakta, Ayazağa Köşkü civârında, Şişli - Büyükdere asfaltı üzerindeki bir su kulesine yükseltiliyor ve deniz seviyesinden 105 metre râkımında bulunan bu kuleden de şehirde suyun daimî bir tevziini temin eden, üç kilometre bir mesafedeki Balmumcu Çiftliği civârında, 1000 metre küblük bir su haznesine akıyordu. Cendere Su Fabrikası binâsı, yüksek tavanlı geniş bir orta kısımla bunun her iki cihetinde tamir atelyeleri ve büro bölmeleri bulunan güzel yapıda bir binâdır. Fabrikanın ilk yıllarında kadrosundaki iki makinist, bir bekçi, bir kondükt...

İkinci Sultan Abdülhamid zamanında, 1316 (Milâdî 1898 - 1899) yılında, Adliye Nazırı Abdurrahman Paşanın başkanlığında, Mâbeyinci Emin Bey, saray başmühendisi istihkâm feriki Bertiye Paşa ve saray kimyageri Bungufski Paşaların bulunduğu bir komisyonun çalışmaları neticesinde Kemerburgaz’ın doğusundan güneye, Cendere Boğazına doğru inen yeşillikler içinde bulunan bazı çeşmelerin altmıştan fazla kaynağından toplanan sular Hamidiye Suları nâmı altında Kâğıdhâne Köyünün ilerisinde Cendere civârında bulunan su fabrikasının haznelerinde toplatılmağa başlanmıştı. Fabrika binasının bahçesinde muhtazam bir surette yapılmış 600 metre küblük iki haznenin günlük 1000 metre kübten fazla suyu, fabrika dahilinde bulunan buharlı terfi makinası ile 1800 metre uzakta, Ayazağa Köşkü civârında, Şişli - Büyükdere asfaltı üzerindeki bir su kulesine yükseltiliyor ve deniz seviyesinden 105 metre râkımında bulunan bu kuleden de şehirde suyun daimî bir tevziini temin eden, üç kilometre bir mesafedeki Balmumcu Çiftliği civârında, 1000 metre küblük bir su haznesine akıyordu. Cendere Su Fabrikası binâsı, yüksek tavanlı geniş bir orta kısımla bunun her iki cihetinde tamir atelyeleri ve büro bölmeleri bulunan güzel yapıda bir binâdır. Fabrikanın ilk yıllarında kadrosundaki iki makinist, bir bekçi, bir kondüktör, bir amelebaşı ve altı tamirci amelesi içinde, muntazam demir parmaklıkla ihâta duvarıyla çevrilmiş fabrika bahçesindte ikâmet binaları, koğuşlar yapılmıştı. Şehri hayatına elektriğin girmesinden sonra buhar makinalarının yerini de iki adet elektrik pompası almış bulunmaktadır. Sultan Abdülâziz zamanında da içinde müteaddid köşkler yapılmış bulunan Yıldız Parkının su ihtiyacı, Taksim bend sularıyla idâre olunurken sonradan bu su kifâyet etmemeğe başlamış ve Sultan Abdülhamid tarafından Hamidiye suyunun isâlesinden sonra sarayla beraber kışlaların, camiin ve Etfal Hastahânesinin suyu geniş bir surette temin edildikten sonra saraya yakın semtlerde de sudan halkın istifadesi için çeşmeler yapdırılmışdı. Saadi Nazım NİRVEN