GÜL SUYU –“Gül adındaki meşhur çiçekden çıkarılan güzel kokulu su ;Gülâb ” (Kaamûsi Türkî) . Dilimizde, bilhassa divan şiirinde “Gülâb” şeklinde kullanılmışdır , Âşıklar tarafından sevilen nigârların,mahbubların tenlerinin kokusu,terleri gül suyuna ben...

HALİL (Hafikli ) - Geçen asır sonları ile asrımız başlarında Bağçekapusunda (1934 Belediye Şehir Rehberine göre Zehire Borsası Sokağında) Ylıdız (Yıldızbaba) Hamamında çalışmış bir dellâk ,Devrin halk şâirlerinden âşık Erzurumlu Âşık İbrahim tarafından...

HAMAM ÇIPLAĞI – Halk ağzı deyim ;1.“Dellâk” anlamında kullanılır :“..kıbti müslim Kara Süleyman ki Balat Hamamında soyunup peştemal kuşanıp Hamam Çıplağı oldukda..” ,“..zamanımızda Hamam Çıplağı fetâların serveri Tevekkül Hamamında soyunmuş Şeyh Köçeği...

HAMAM - “Hamam : aslı arabca isim,yıkanacak yer ;Sıcak Hamam,Deniz Hamamı,Sıcak Mâden Suyu(Kudret Hamaı,Ilıca,Kaplıca).Hamamcı,Hamâmî bir hamam işletip idâre eden adam”(Şemseddin Sami,Kaamûsi Türkî). Bu ansiklopedide İstanbulun Deniz Hamamları ayrıca k...

HAMAM, HAMAM MUKADDİMLERİ - “Mukaddim : Takdim eden ;(bir şeyi veya bir kişiyi)bir büyük zâtin (veya bir patronun ) huzuruna götürüp veren,(veya tanıtan adam)”(Şemseddin Sâmî,Kaamûsi Türkî). İstanbul hamamlarına dellâk bulup getiren adamlara verilmiş b...

HASAN BÂLÎ – Onaltıncı asırda yaşamış ve güzelliği ile şöhret bulmuş bir hamam uşağı,dellâk ;İstanbulda hangi hamamda çalışdığı bilinmiyor,o devrin şâirlerinden Ulvî Çelebinin meşhur şehrengizinde (B.:Şehrengizler) şu beyitlet ile övülmüşdür : Hasan B...

HAYDAR ( Zâkir Kara ) – “1293 (1876) Moskof Harbinden evvel Sirkeci civârında Aydınoğlu Dergâhı dervişlerinden (B.:Aydınoğlu Dergâhı,cild 3,sayfa 1520) bir kalender âşık olup o tarihlerde yaşı altmışı bulmuş uzun boylu,müheykel ve vechen gaayetle melih...

HAYDAR ALİ – Geçen asır sonlarında Eyyubsultanda Türbe Hamamında on seneden fazla çalışmış İranlı bir dellâk ;o devrin ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında yine ünlü bir halk şâiri olan Nebil Kaptan defterinde şunlar yazılıd...

HAYDAR HAMAMI – Fatihde bânisine nisbetle Haydar diye anılagelmiş semtde idi,Kanuni Sultan Süleyman devri vezirlerinden Hadım Haydar Paşa tarafından yine o semtde bulunan medresesi ile mescidine irad olarak yaptırılmışdı. 1965 de çok harab bir halde id...

HIRSIZ , HIRSIZLAR – “ Bu kelimenin aslı Hayırsız kelimesinden bozma olabilir; başkalarının malını çalan adam,oğru,sârik ;Hırsız Yatağı : hırsızları kabul ve çaldıkları malları saklayan adam ve yer ; Hayta ” (Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî). Büyük şehir ...

İSKENDER (Tatar) – 1885 ile 1890 arasında Üsküdarda Toygartepesi yangın tulumbası uşakı sandığı uşaklarından bir delikanlı; hem ayaklarının gaayetli koşarlı olması, hem aşırı derecede cesâreti, hem de aşırı derecede yüz güzelliği ve vücud yapısı düzgün...

İSKENDER (Tırnavalı) – Geçen asır sonlarında Üsküdarın halk şöhretlerinden olmuş çapkın bir delikanlı ;kendisi gaayetle esmer,memleketi olan Rumelindedki Tırnava kasabasının da çingeneleri meşhur olduğundan İskender için çingenedir denilirdi ama aslınd...

İSMAİL (Dellâk Ürgüblü) – Hicrî 1098(M.1686-1687) de İstanbulda hamamcılar kethüdâsı bulunan Derviş İsmail Efendinin “Dellâknâmesi Dilküşâ” isimli eserinde hal tercemeleri kaydedilmiş 11 nefer hamam uşağından biri (B.:Dellâknâmei Dilküşâ,cild 8,sayfa 4...

RÜSTEM AĞA ( Şerbetci ) - Çok meşhur bir demirhindi şetbetcisi ;Şumnulu idi,1876 da kimsesiz bir 16 yaşlarında kimsesiz bir muhâcir genc olarak geldiği İstanbulda Haseki Bostan Hamamına kahveci çırağı olarak kapulanmış ,bir müddet sonra da soyunup dell...

ŞABAN (İngiliz) –Geçen asır başlarında Tophânede Kılıncalipaşa Hamamında soyunub dellâk olmuş ve kısa zamanda büyük şöhret almış 18-19 yaşlarında bir ingiliz gemicisi,asıl adı bilinmiyor ;aynı yollardan geçmiş Frenk Ahmedin rivâyetine göre (B.: Ahmed,F...

TÂHİR (Dadaylı) – 1908 ile 1909 arasında Üsküdarda Çinili Hamamda dellâk mürâhik bir genç; amatör bir fotografcı tarafından aynı hamamda çalışır bir natırın yanında çekilmiş bir resmi vardır, ki resmin altında : “Üsküdar Çınılı Hamamında natur Mehmed A...