Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
İskender (Tatar) article
İSKENDER (Tatar) – 1885 ile 1890 arasında Üsküdarda Toygartepesi yangın tulumbası uşakı sandığı uşaklarından bir delikanlı; hem ayaklarının gaayetli koşarlı olması, hem aşırı derecede cesâreti, hem de aşırı derecede yüz güzelliği ve vücud yapısı düzgünlüğü ile şöhret bulmuşdu. Son Kırım hanlarından birinin torunlarından olduğu söylenirdi. Kendi kadir ve kiymetini bilememiş, uygunsuz güruhu ile düşmüş kalkmış, hatta bir ara Toptaşı Hamamında soyunarak dellâklik yapmış, daha sonraları da esrarkeşler kaafilesine katılarak 30-35 yaşlarında 1911-1915 arasında ölmüşdür.
Tulumbacılığa ilk girdiği sırada sıralarda bir yangında mükellef bir konak yanar iken :“ Aman yatalak bir dadı kadın kaldı, kurtarana on altın var !..” demişler. Bu tatar İskender semender gibi hemen ateşe dalmış ve o dadı kadını kurtarmış, bitkin bir halde dışarı çıkınca : “ Aman.. içerde melekler kadar güzel bir tulumbacı delikanlı var, o da benim gibi dadı kadını arıyordu.. işte ben kadını kurtardı?.. ama o toy oğlan ateş içinde kaldı galiba.. ” demiş.Aslında ise ateş içinde gördüğü delikanlı, bir hanzâde olduğu halde o zamana kadar hiç görme bir endam aynasında kendi aksi imiş; anlatmışlar, “ Ben o kadar güzel miyim ?!..” diyerek ağlamaya başlamış.Bu vak'ayı da kayd eden aşağıdaki manzûme o devrin kalender halk şâir...
⇓ Read more...
İSKENDER (Tatar) – 1885 ile 1890 arasında Üsküdarda Toygartepesi yangın tulumbası uşakı sandığı uşaklarından bir delikanlı; hem ayaklarının gaayetli koşarlı olması, hem aşırı derecede cesâreti, hem de aşırı derecede yüz güzelliği ve vücud yapısı düzgünlüğü ile şöhret bulmuşdu. Son Kırım hanlarından birinin torunlarından olduğu söylenirdi. Kendi kadir ve kiymetini bilememiş, uygunsuz güruhu ile düşmüş kalkmış, hatta bir ara Toptaşı Hamamında soyunarak dellâklik yapmış, daha sonraları da esrarkeşler kaafilesine katılarak 30-35 yaşlarında 1911-1915 arasında ölmüşdür.
Tulumbacılığa ilk girdiği sırada sıralarda bir yangında mükellef bir konak yanar iken :“ Aman yatalak bir dadı kadın kaldı, kurtarana on altın var !..” demişler. Bu tatar İskender semender gibi hemen ateşe dalmış ve o dadı kadını kurtarmış, bitkin bir halde dışarı çıkınca : “ Aman.. içerde melekler kadar güzel bir tulumbacı delikanlı var, o da benim gibi dadı kadını arıyordu.. işte ben kadını kurtardı?.. ama o toy oğlan ateş içinde kaldı galiba.. ” demiş.Aslında ise ateş içinde gördüğü delikanlı, bir hanzâde olduğu halde o zamana kadar hiç görme bir endam aynasında kendi aksi imiş; anlatmışlar, “ Ben o kadar güzel miyim ?!..” diyerek ağlamaya başlamış.Bu vak'ayı da kayd eden aşağıdaki manzûme o devrin kalender halk şâirlerinden Bitli Tevfikindir :
Daldığı koca konak cayır cayır yanarken
Bir endam aynasında görmüş kendin semender
“ Düşmüş dâmeni dile bir şererî rûz efken ”
Kendi nakşına âşık olmuş Tatar İskender.
Gönül evi talanda şöyle bir hûnî tatar
Siyehçerde yangıncım Âli Cengiz prensi
Koşarlı ayaklarla şehbâzı sabâ reftar
Nâra attığı zaman Sûri İsrâfil sesi
Uşşâka işmar çakar nigâhi mestânesi
Bıçkınlıkdan kinâye güm güm vurur topuğu
Fahr ider anın ile Taygar Hamza Tepesi
Pek şnlıdır Tatarın Üsküdarın kopuğu.
Dellâk oldu eşhebim soyunup Toptaşında
Bundan böyle yangına gidecekdir körükle
Kundakcılık çağıdır tam ondokuz yaşında
İskender şâhim gibi XXXXX tatar olursa hele..
Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
I14A027
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the İsa-İslâm chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Pen on paper
Bibliography Note
Bitli Tevfik
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.