Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Haydar (Zâkir Kara) article
HAYDAR ( Zâkir Kara ) – “1293 (1876) Moskof Harbinden evvel Sirkeci civârında Aydınoğlu Dergâhı dervişlerinden (B.:Aydınoğlu Dergâhı,cild 3,sayfa 1520) bir kalender âşık olup o tarihlerde yaşı altmışı bulmuş uzun boylu,müheykel ve vechen gaayetle melih bir adamdı; sakalı ve kellesi matruş,pos bıyıklı,dâvûdî sesi zikre başkaca halâvet verirdi.Gerçi tekkenin dervişlerindendi ama aslında Soğukçeşme kurbinde meşhur Şengül Hamamında dellâk idi.Hamama onbeş yaşlarında iken girip soyunmuş,otuz yaşlarında iken de tekkeye gelmiş.Tekkeye intisâbı şöyle olmuş ;bir gün dergâhın aşcıbaşısı Derviş Rûşen'in yıkar iken söhbet gelimi bir türkü söylemiş,Kara Haydarın dâvûdî sesindeki halâvetle mest olan Derviş Rûşen ondan şeyhine bahsetmiş ve şeyh efendinin recâsı üzerine de hamamcı ağa uşağını tekkeye yollamış.Kara Haydar tekkede okuma yazma öğrenmiş ve edeb sâhibi genc olduğundan kısa zaman içinde tekkenin çok sevilen bir dervişi olmuş.Hergün hamama da gider,bir kaç saat eski hizmetine de devam ederdi.Şengül Hamamının temel taşı yerindeydi..”(Âşık Râzi Evrâkı Metrûkesi,Defter).
Geçen asır sonlarında yaşamış ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin Zâkir Kara Haydara tehsis ettiği defterde ona atfedilen uzun bir de manzume vardır.Üzerinde Râzinin kalem oynattığını,yahud doğrudan kendisi tarafından ...
⇓ Read more...
HAYDAR ( Zâkir Kara ) – “1293 (1876) Moskof Harbinden evvel Sirkeci civârında Aydınoğlu Dergâhı dervişlerinden (B.:Aydınoğlu Dergâhı,cild 3,sayfa 1520) bir kalender âşık olup o tarihlerde yaşı altmışı bulmuş uzun boylu,müheykel ve vechen gaayetle melih bir adamdı; sakalı ve kellesi matruş,pos bıyıklı,dâvûdî sesi zikre başkaca halâvet verirdi.Gerçi tekkenin dervişlerindendi ama aslında Soğukçeşme kurbinde meşhur Şengül Hamamında dellâk idi.Hamama onbeş yaşlarında iken girip soyunmuş,otuz yaşlarında iken de tekkeye gelmiş.Tekkeye intisâbı şöyle olmuş ;bir gün dergâhın aşcıbaşısı Derviş Rûşen'in yıkar iken söhbet gelimi bir türkü söylemiş,Kara Haydarın dâvûdî sesindeki halâvetle mest olan Derviş Rûşen ondan şeyhine bahsetmiş ve şeyh efendinin recâsı üzerine de hamamcı ağa uşağını tekkeye yollamış.Kara Haydar tekkede okuma yazma öğrenmiş ve edeb sâhibi genc olduğundan kısa zaman içinde tekkenin çok sevilen bir dervişi olmuş.Hergün hamama da gider,bir kaç saat eski hizmetine de devam ederdi.Şengül Hamamının temel taşı yerindeydi..”(Âşık Râzi Evrâkı Metrûkesi,Defter).
Geçen asır sonlarında yaşamış ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin Zâkir Kara Haydara tehsis ettiği defterde ona atfedilen uzun bir de manzume vardır.Üzerinde Râzinin kalem oynattığını,yahud doğrudan kendisi tarafından yazalarak Kara Haydara atfedildiğini sanıyoruz :
Bir yârim var serkeşce
Bülbül dili çerkesce
Koklanmış öpülmüşdür
Benden gayri herkesce
Bir yârim var serseri
Galata rum dilberi
Fendbazlıkda ustadır
İblis olmuş rehberi
Bir yârim var külhenî
Sırmakeşim ermeni
Zâhirde gül goncası
Bed bed kokuyor teni
Bir yârim var şehlevend
Kürdî şakii derbend
Gamzeleri hançerdir
Yağlı perçemi kemend
Bir yârim var bulgardan
Sütcüdür merdi meydan
Koca Balkandan inmiş
Nezâket bilmez nâdan
Bir yârim var arsızca
Eli uzun hırsızca
Tatlısu firengidir
Konuşur fransızca
Bir yârim var keştiban
Venedikli balaban
Yalun ayaklı ammâ
Gönül tahtımızda ban
Bir yârim var köçekdir
Raksı carkı felekdir
Ayvansaray kıbtisi
Hüsnü ânı gerçekdir
Bir yârim var ingiliz
Emrinde yedi deniz
Kaptanzâde fetâya
Tayfa oldum bendeniz
Bir yârim var kazakdan
Gelmiş gaayet uzakdan
Sorarsanız neresi
Karadeniz Azakdan
Bir yârim var berberî
Cezŷirin hizberi
Perçeminde topuğa
Medhe sezâ her yeri
Bir yârim var arnavud
Toskalardandır o put
Zâhirde korucudur
Gönül oğrusu haydud
Bir yârim var haylazdır
Sürmenelidir lazdır
Kayıkcı eşbehimin
Dini imanı azdır
Bir yârim var esmerdir
Kızılbaşdan dilberdir
Tabrizî ahondzâde
Bir eşekci püserdir
Bir yârim var efendim
Tâze servi bülendim
Kastamonu türküdür
Baş tâcım şehlevendim
Bir kalender dervişim
Güzel sevmekdir işim
Sâyesinde Rûşenin
Mertebeme ermişim
Ubeydi Mısrîi pâk
Aşkıyle oldum dellâk
Sultan olsam nolacak
Aslımıc bir avuç hâk
Hâki vatanım Zile
Futa kuşanıp bele
Onbeşinde var yokdum
Girdiğimde Şengüle
Hizmetimde aşk ile
Gayret ile şevk ile
Tam onbeş yıl ter dökdüm
Hamamda doldu çile
Benim güzel Allahım
Destgîrim hem penâhım
Sen yarattın ben sevdim
Var mı bunda günâhım
Derviş Kara Haydar 1296 (1878-1879) da vefat etmiş ve dergâhın haziresine defnedilmişdir, kabir taşı 1943-1944 arasında duruyordu, kitâbesi şu idi :“ Ubeydi Mısrî köçeklerinden ve dergâhı serifin zâkirbaşısı Derviş Kara Haydarın rûhiiçün elfâtiha,sene 1296)
Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
H28C020
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hay-Haydar-Hayden chapter of Istanbul Encyclopedia. Stanzas by Üsküdarlı Âşık Râzi and inscription on Haydar Kara's grave are cited.
Note
Typewriting on paper. Print notes,corrections and additional text are written with pen.
See Also Note
Aydınoğlu Dergâhı, cild 3, sayfa 1520
Bibliography Note
Âşık Râzî, "Evrâk-ı Metrûke", Defter
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.