Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Haydar Ali article
HAYDAR ALİ – Geçen asır sonlarında Eyyubsultanda Türbe Hamamında on seneden fazla çalışmış İranlı bir dellâk ;o devrin ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında yine ünlü bir halk şâiri olan Nebil Kaptan defterinde şunlar yazılıdır :
“ Acem Haydar Ali nam dellâ Türbe Hamamında müşterisine Şîrâzî üslub ile kise vurup nakşi hüsnü dahi bîkusur olmakla rindan ve kalenderan mâbeyninde şöhret buldu ki Koca Nebil Kaptan şöyle tarif eylemişdir Kaptana mâcerâsını şöylece nakletmiş;oğlan,seyahat tariki ile İstanbula gelen bir kızılbaş ahondun uşağı olup o adamın gülmez yüzüne ve cevrü cefâsına tahammül idemeyüp kondukları Vâlide Hanından firar ve rûhâniyetli hamamda soyunup dellâk zeyninde karar kılmışdır.Ahonda hizmetim üç senedir,üç senede üç dirhem akçesini görmedim,gömleğim tumanım fersûde olur,bana kendi eskisini giydirir demişdir.Nebil Kaptan bu haydar Aliyi şöyle tarif eylemişdir :
Bir Dellâki pâk gördük Türbe Hammâmında biz
Yûsufi Mısrî ile elhak doğmuşdur ikiz
Siyeh fûtesin sarup çıkdı şâhım meydâne
Şûlei hüsnü anın etti hammâmı lebriz
Siyehçerde bir acem güzelidir Haydar Ali
Hâki pâki dilberin ya Şîrazdır ya Tebriz
Âbü havâsı lâtif gaayet dilküşâ hamam
Haydar Ali Şah ile zeynin etmişdir itmam
Allah cemîldir demiş hem cemâlin âşıkı
Destur vermiş uşşâka dör...
⇓ Read more...
HAYDAR ALİ – Geçen asır sonlarında Eyyubsultanda Türbe Hamamında on seneden fazla çalışmış İranlı bir dellâk ;o devrin ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında yine ünlü bir halk şâiri olan Nebil Kaptan defterinde şunlar yazılıdır :
“ Acem Haydar Ali nam dellâ Türbe Hamamında müşterisine Şîrâzî üslub ile kise vurup nakşi hüsnü dahi bîkusur olmakla rindan ve kalenderan mâbeyninde şöhret buldu ki Koca Nebil Kaptan şöyle tarif eylemişdir Kaptana mâcerâsını şöylece nakletmiş;oğlan,seyahat tariki ile İstanbula gelen bir kızılbaş ahondun uşağı olup o adamın gülmez yüzüne ve cevrü cefâsına tahammül idemeyüp kondukları Vâlide Hanından firar ve rûhâniyetli hamamda soyunup dellâk zeyninde karar kılmışdır.Ahonda hizmetim üç senedir,üç senede üç dirhem akçesini görmedim,gömleğim tumanım fersûde olur,bana kendi eskisini giydirir demişdir.Nebil Kaptan bu haydar Aliyi şöyle tarif eylemişdir :
Bir Dellâki pâk gördük Türbe Hammâmında biz
Yûsufi Mısrî ile elhak doğmuşdur ikiz
Siyeh fûtesin sarup çıkdı şâhım meydâne
Şûlei hüsnü anın etti hammâmı lebriz
Siyehçerde bir acem güzelidir Haydar Ali
Hâki pâki dilberin ya Şîrazdır ya Tebriz
Âbü havâsı lâtif gaayet dilküşâ hamam
Haydar Ali Şah ile zeynin etmişdir itmam
Allah cemîldir demiş hem cemâlin âşıkı
Destur vermiş uşşâka dört mezhebde dört imam
Bedâyii nükuuşi sun'i Hüdâya hayran
Olmak içün be desti Haydarla et istihmam
Bâyü gedâyi tefrik eylemez hizmetinde
Zerre kusuru olmaz hizmet riâyetinde
Memdûhi âlem oldu sıdku istikaameti
Nurdan bir sülüs elif gör şimşâd kaametinde
Böyle necib civanlar çıkmaz tersâzâdeden
Pâkîze fetâlar hep Muhammed Ümmetinde
Şâhıdır Haydar Ali hamam çıplaklarının
Yunsun sizi varın ey rûsiyehler arının
Şah Mahmudun Ayazı Köroğulunun Ayvazı
Tırnakları olamaz ayak parmaklarının
Tomas yapdı resmini ben de yazdım tarihin
( Tarih mısraı yokdur )
“Nebil Kaptan bu Haydar Aliyi hizmetine almak istediğinde kabul etmemiş,yok Kaptana Baba,bu dellâk futası bana biçilmiş kaftandır,ben gayri başka libas giymem demişdir..”.Türbe Hamamında 1885 de soyunmuş,meşrutiyetin ilânına kadar on seneden fazla hizmet etmiş.Soyunduğunda 19-20 yaşlarında imiş.Manzume de o devrin ünlü rum ressamı Tomas Efendi tarafından bir resminin yapıldığı kaydedilmişdir.Karakalem bir resim olduğunu tahmin ederiz,Âşık Râzinin evrakı arasından örülmemişdir o resmin gündüz kâğıdına basılmış silik,soluk bir fotografı çıkmışdır.
Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
H28C023
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hay-Haydar-Hayden chapter of Istanbul Encyclopedia. Text and stanzas from Nebil Kaptan's notebook are cited.
Note
Typewriting on paper. Print notes are written.
Bibliography Note
Nebil Kaptan
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.