726-750 / 992
Encyclopedia

ALİ KUŞÇU
Büyük astronom, büyük matematik bilgini, devlet adamı, aslı Mâverâünnehirlidir; bu memleketin neresinde ve ne zaman doğduğu bilinmiyor; babası Muhammed Kuşçu Timur’un torunu Mâverâünnehir Sultanı Uluğ Beyin doğancıbaşısıdır. İlk tahsilini bu ülkenin ba...
Encyclopedia

ALİKUŞCU SOKAĞI
Edirnekapısının içinden ve Hendek köprüsünün üstünden geçen sokaktır; kapının şehir içine bakan ağzı, bir otobüs veya kamyon ancak geçebilecek kadar dardır; kapı içi biraz genişler; kapıdan çıkılınca, köprü üstü, Edirnekapı caddesi kavşağına kadar üç a...
Encyclopedia

ALİKUZU TEKKESİ
Kasımpaşada Çürüklükte Bedrettin Mahallesinde rifaî dergâhiydi, âyin günleri Perşembe idi. Arifhikmet (eski tekke arkası) Sokağiyle Salâhuşşakî Sokağı arasındadır; büyük bir kısmı yıkılmış, kulübeden farksız bir parçası ve keza bir kulübe haline konulm...
Encyclopedia

ALİKETHÜDA CAMİİ
Boğaziçinde Sarıyerde, çarşı içindedir; ilk yapı tarihi ile camie adını veren Alikethüdanın hayatı hakkında bir kayda rastlanamadı. Evliya Çelebi, on yedinci asır ortasında Sarıyerden bahsederken “Bir camii vardır” diye ise de, adını yazmıyor, fakat bu...
Encyclopedia

ALİ KETHÜDA
Hadikatül-Cevamiin kaydına göre Sarıyerde Alikethüda camiinin bânisi.
Bibl. : Hadikatül Cevâmi, II.
Encyclopedia

ALİ KEMAL BEY
İkinci Abdülhamid devrinin sonları ile Meşrutiyet devrinin en namlı ve muhakkak ki büyük gazetecilerinden; en geniş ölçüsü ile hür fikir adamı; siyasî münakaşa ve mücâdele yolunda fikir hürriyetini, memleketin en karanlık ve tehlikeli günlerinde ifrat ...
Encyclopedia

ALİ KEMALÎ EFENDİ (Şeyh)
On yedinci asır halvetiye şeyhlerinden; Molla Gûranî camii karşısında Koruklu tekkesi postnişinlerinden; aslı Tırhalalıdır; uzun zaman Ayasofyada Cuma vâizliği yapmıştır; şiire meyil ve muhabbeti olup birçok ilâhiler yazmıştır. (H. 1012) 1603 de ölmüşt...
Encyclopedia

ALİ KAPTAN (Karamanlı)
On yedinci asır ortalarında İstanbul ile Akdeniz limanları arasında sefer yapan büyük tüccar kalyonlarından ve büyük armatörlerden; hayatı hakkında başka bir kayda rastlanamadı.
Bibl. : Evliya Çelebi, I.
Encyclopedia

ALİ KABULİ BEY KAPTAN
Otuz bir mart şehitlerinden, Âsarıtevfik süvarisi; gemisinin zabitan ve efradı arasında son derece hürriyetperverliği ile tanınmıştı; o yıl Bahriye mektebinden çıkan ve talim görmek üzere Âsarıtevfike verilen genç zabitlere meşrutiyet ve hamiyete dair ...
Encyclopedia

ALİ KADIOĞLU (Kayıkcı)
İkinci Mahsinin en namlı kayıkçılarından; Bostancıbaşı sinin en namlı kayıkçılarından; Bostancıbaşı Ağanın piyade hamlacılarından; (H. 1225) 1810 da, ayakdaşlarından ve Üsküdarın en namlı zorbalarından Kayıkçı Çetinoğlu, yedi kuruş bir alacak yüzünden ...
Encyclopedia

ALİ KAPTAN (Hoca)
Hadikatül-Cevamiin kaydına göre Galatada Hendek mescidinin bânisi; tüccar kalyonu kaptanlarından bir hayır sahibi, ölümünde mescidi yanına gömülmüş; hayatı hakkında başka bir kayda rastlanamadı.
Bibl. : Hadikatül Cevami, II.
Encyclopedia

ALİ HÜSEYİN BEY
Şirketi Hayriye müdürlerinden; bu şirketin müdürlüğünde bulunub büyük hizmetler gören Hüseyin Hâki Efendinin oğludur; 1872 de Üsküdarda Doğancılarda doğdu; ilk tahsilini hususî muallimler elinde gördü; Mektebi Mülkiyeden mezun oldu; babasının nüfuz ve ...
Encyclopedia

ALİ İBNÜSSOFÎ
On beşinci asrın en büyük hattatlarından; yazıyı babası Yahyaüssofîden öğrenmişti; Fatih camiinin orta kapısındaki tarih kitâbesi ile yan kapıları üzerindeki kitâbeleri yazmıştır; Bâbı hümâyun üzerine yazdığı kitâbe ki «Haledellahü izze sahibehu” duası...
Encyclopedia

ALİ İSPİR EFENDİ
Hadikatül-Cevâmiin kaydına göre, Kabataşta Bazirgân Mescidinin imamlarından; mesleğindeki ehliyeti ve semt halkı üzerindeki büyük nüfusu ile adı mahallesine alem olarak kalmıştı. Hayatı hakkında başka bir kayda rastlanmadı.
Bibl. : Hadikatül Cevami, II.
Encyclopedia

ALİ HİLMİ EFENDİ
Şirketi Hayriyenin ilk müdürü; aslı rumdur ve Sakız adalıdır; pek küçük yaşta iken köyleri korsanlar tarafından basılmış, babasını evlerinin kapsı önünde kesmişler, dağa kaçmak istiyen ve vechen pek dilber olan çocuğu da, diğer bazı güzel çocuklarla be...
Encyclopedia

ALİ HAYDAR PAŞA (Şerif)
Âli Resulden; Mekke emîrlerinden Şerif Abdülmuttalib Efendinin torunu ve Şerif Câbir Beyin oğludur. 1865 de İstanbulda doğdu, tahsilini İkinci Abdülhamidin kurduğu Şehzâdeler Şehzâdeler mektebinde yaptı. Şûrayı Devlet âzası, 1908 inkilâbında da Âyân Me...
Encyclopedia

ALİ HOCA
On yedinci asır ortalarında namlı türedilerden; bir saray kayıkçısıdır, sol hamlacılıktan Bostancı odabaşılığına kadar yükselmiş, bir taraftan da ticaretle meşgul olarak çok para kazanmış, Ocakağalarının tegallüp devrinde Kara Murad Paşaya intisap etmi...
Encyclopedia

ALİ HAYDAR EFENDİ (Fethiyeli Yorgancı)
İstanbul esnafının ananevî hususiyetleri ile son efendi simalarından biri, «Yorgancı, döşemeci ve mobilyacı esnafı cemiyeti” nin son reisi; 1867 - 1868 senelerinde İstanbulda doğmuştur; babası Trabzonlu Halil İbrahim Ağa yelkenin son devrinde gemici id...
Encyclopedia

ALİ HAYDAR EFENDİ (Nasûhizâde)
Geçen asır sonlarının ilmiye ve hukuk mensubları arasında «Büyük Haydar Efendi” diye anılır; islâm hukukunda derin âlimlerden idi; 1837 de İstanbulda doğdu, Rumeli eşrâfından ve Seraskerlik dâiresi kâtiblerinden Numan Efendi adında bir zâtin oğludur. P...
Encyclopedia

ALİ HAYDAR BEY (Muzikalı)
Türk musikisine batı tekniği getirmeğe çalışmış musiki bilgini ve bestekârı; 1846 da İstanbulda doğdu, Enderunu hümâyun ve Muzikai hümâyunda yetişti; sarayda iken üstad bir kemânî ve flütcü olarak tanınmıştı, bir ara Enderunun muzika çocuklarına baş mu...
Encyclopedia

ALİ HAYDAR BEY
Babıâli ricâlinden, edib ve tiyatro yazarı, 1836 da Mihaliçde doğdu, sadırazam Mahmud Nedim Paşanın kardeşi posta ve telgraf nâzırlarından Sağır Ahmed Beyin oğludur; küçük yaşda İstanbula geldi, hususî ibtidâi tahsilinden sonra kalemden yetişdi, bir ar...
Encyclopedia

ALİ HAYDAR BEY (Melekpaşazâde torunu)
Geçen asrın seçkin hattatlarından, tâlik yazı üstâdı, bu yazıda ibdâkâr dehâ olan Yesârîzâdenin en mümtaz çırağı; bilhassa tâlik celisi denilen yazıda rakibsiz ele sahibti. Geçen asır sonlarının büyük hattatlarından Sami Bey yazının inceliklerini bu zâ...
Encyclopedia

ALİ HALİFE (Seyyid)
Hadikatül Cevâmiin kaydına göre, Fâtih Sultan Mehmedle beraber İstanbul cenginde bulunmuş gazilerden; Kızahmedefendi tekkesi mescidinin bânisi, ölümünde bu mescidin mezarlığına gömülmüş.
Bibl. : Hadikatül Cevâmi, I.
Encyclopedia

ALİ HÂK (Derviş)
On alıtncı asır sonlarında İstanbulun büyük şöhretlerinden bır Hind şehzadesidir; Kişmir padişahı İslâm Hanın oğlu idi, babası, Şah Abbas elinde şehid olunca, yanına yükte hafif pahada ağır bir hazine alarak kaçmış, bir müddet kıyafetini tedbil ederek ...
Encyclopedia

ALİ GAZİ BABA (Erenköy Fatihi)
İçerenköyünde Kozyatağında bir yatırdır; kabir taşında kitabesi şudur:
«Yâhu! Fâtihi Erenköy Ali Gazi Sultan aleyhürrahmetü velgufran tarihi beldetü tayyibe” (?).
Evvelce, etrafı demir parmaklıklı, zemini malta taşı döşeli mâmur bir açık türbe imiş; ci...
726-750 / 992